한국   대만   중국   일본 
Aq Shams al-Din - Vikipediya Kontent qismiga o?tish

Aq Shams al-Din

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Aq Shams al-Din ( arabcha : ?? ??? ????? ; turkcha : Ak?emseddin ) to?liq ismi Muhammad Shams al-Din ibn Hamza (1389-yil, Damashq  ? 1459-yil 16-fevral, Goynuk , Bolu ), Usmoniylar davlatining nufuzli arab sunniy musulmon olimi, shoir va tasavvuf valiyi .

Biografiyasi [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

Aq Shams al-Din Shihobiddin Umar as-Suhravardiyning nevarasi va Abu Bakr al-Siddiqning avlodidir [1] . U Sultan Mehmed Qobilning o?qituvchisi va maslahatchisi bo?lgan [2] [3] . Aq Shams al-Din Shamsiyya-Bayramiyya tasavvuf diniga asos solgan. U Konstantinopol qamalidan oldin Abu Ayyub al-Ansoriyning yo?qolib ketgan qabrini topgan [4] [5] [6] .

Aq Shams al-Din nafaqat diniy va tasavvuf ilmi borasida, balki tibbiyot va farmakologiya sohalarida ham mashhur bo?lgan. Uning bu bilimlarni qanday egallagani haqida ko?p ma?lumot yo?q, lekin sharqshunos olim Elias John Wilkinson Gibb ? Usmonli she?riyati tarixi “ asarida Aq Shams al-Din u bilan birga bo?lgan yillarida uning Hoji Bayram Validan saboq olganini qayd etgan [7] . U, shuningdek, ruhiy kasalliklarni davolashda ham bilimdon kishilardan edi [8] [9] [10] [11] [12] . Aq Shams al-Din o?zining ? Maddat ul-hayot “ asarida Levenguk Antoni vandan taxminan ikki asr avval mikroorganizmlar haqida tilga olgan.

Turli manbalarda Aq Shams al-Dinning yetti yoki o?n ikki nafar o?g?illari bo?lganligi ta?kidlanadi, ulardan eng kichigi mashhur shoir Hamdulloh Hamdiy edi.

Ishlari [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

  • ?Risolat an-Nuriya“
  • ?Halu al-Mushkilat“
  • ?Maqomat al-Avliyo“
  • ?Kitob at-Tib“
  • ?Madat al-Hayot“

Manbalar [ tahrir | manbasini tahrirlash ]

  1. ?Sheikh Aq Shams Al-Din (Akshamsaddin)“ . sijjada-bakria.com . Sijjada Bakria. 2022-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan .
  2. A Part of the Eyoub (i.e., Uyup) Cemetery, I, Constantinople, Turkey
  3. ?Sufilere Yoneltilen Tenkitlere Bir Cevap: Ak?emseddin ve Def'U Metaini's-Sufiyye ?simli Eseri“ . 2017-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan . Qaraldi: 2015-yil 7-iyul.
  4. Murtaza Gursoy: Me?hur Eyup Sultan (The famous Ayyub Sultan), pp. 179-180
  5. Ibn Athir: Usudul Ghaba (Lions of the Jungle), v. 2, p. 90
  6. Al-Istiab, v. 1, p. 151
  7. Elias John Wilkinson Gibb: History of Ottoman Poetry . London, 1900-1909, v. 3, p. 138
  8. Ta?kopruluzade: ?akayık-ı Numaniye , v. 1, p. 147.
  9. Nezihe Araz: Anadolu Evliyaları
  10. Ni?ancızade Muhammed bin Ahmed: Mirat-ı Kainat , p. 556
  11. Emir Huseyin Enisi: Menakıb-ı Ak?emseddin , p. 12
  12. ?slam Ansiklopedisi, v. 1, p. 320