Shimoliy urush
(1700-21) -
Rossiya
(Shimoliy Ittifoq tarkibida)ning
Boltiq dengiziga
chiqish uchun
Shvetsiyaga
qarshi urushi.
Narva
ostonasidagi mag?lubiyat (1700) dan keyin
Pyotr I
armiyani qayta tuzdi. Boltiq flotini barpo etdi. 1701?04 yillarda rus qo?shinlari
Fin qo?ltig?i
sohillarida mustahkamlanib olib, Derpt, Narva va boshqa istehkomlarni egalladi. 1703-yil
Sankt-Peterburgga
asos solindi; u
Rossiya imperiyasining
poytaxtiga aylandi. 1708-yil Rossiya hududiga bostirib kirgan shved qo?shinlari Lesnaya yaqinida mag?lubiyatga uchradi.
Poltava jangi
(1709)da Shvetsiya butunlay tormor etildi va
Karl XII
Turkiyaga qochdi. Boltiq floti Gangut (1714), Grengam (1720) va boshqalar joylarda g?alabaga erishdi. Nishtadt sulh shartnomasi (1721) bu urushga yakun yasadi. Unga ko?ra, Liflyandiya (
Riga
bilan birga), Estlyandiya (
Revel
,
Narva
bilan birga), Kareliyaning bir qismi (Keksgolm bilan birga),
Ingermanlandiya
(Ijor yeri), Ezel va Dago o.lari Rossiyaga o?tdi. Rus qo?shinlari tomonidan bosib olingan Finlandiya yerlarining ko?p qismi Shvetsiyaga qaytarildi. Rossiya Shvetsiyaga 2 mln. yefimka (pul birligi) miqdorida tovon to?ladi, har ikki davlat o?rtasidagi savdo munosabatlari tiklandi.