한국   대만   중국   일본 
Tatarstan tabi?ate ? Wikipedia Эчт?лекк? к?ч?

Tatarstan tabi?ate

Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Tatarstan tabi?ate latin yazuında])

Respublika florasında 109 semyalıqqa qara?an 1330 usemlek tore isaplana ham urman, bolın, dala, saz, basu cup ulannare berlegen ta?kil ita. ?xtiofawnada balıqnın 52 tore: qorban balı?ı, sudaq, curtan, cayen, sazan, cabaq, ?ustera, kalcak, kuk cabaq (sines), ber? h.b. ma?lum, ?ulardan in zatlısı - coga balı?ı. Cir-su xaywannarının 11 tore (?adi ham sırlac tritonnar, sorı goberle baqa, sası baqa, qızıl qorsaqlı "su ugeze", baqalar h.b.); soyralucelarnen 8 tore (baqır kalta, terelay tudırucı kalta, citez kalta, ?adi tuzba?, sorı tuzba?, ?adi qara yılan, dala qara yılanı, saz ta?baqası) ya?i. Ornitofawna 295 tor qo?tan ?ıybarat; ?ularnın 38% cıpcıqsımannar, 19% ?oldisımannar otryadına qarıy. Respublika territoriasennan 13 tor (sarı ba?lı karla tur?ay, burekle pesnak, qara pesnak, qıcıtqan cıpcı?ı, qarcı?asıman yabalaq, cır?ı cuqırı, qorıxtan, swiaz-urdak, ?ar?nep-cullıq, san?ıraw kuke, yontas ayaqlı yabalaq, qara tuqran, oc barmaqlı tuqran) arealının konyaq cige, 5 tor (baloban, dala torımtayı, saz kotucese, keckena com?a, yort yabala?ı) arealının tonyaq cige, 2 tor (urman tur?ayı, ya?el kuke) arealının koncı?ı? cige uza. ?mezucelar torkemenen 6 otryadına (bocak a?awcılar, qulqanatlılar, yırtqıclar, qu?toyaqlılar, kimerucelar, quyansımannar) qara?an 75 tore kera. ?ulardan 12 tor (Natterer ton yarqanatı, zur kicke yarqanat, karla yarqanat, qarsaq, dala kozane, ciran yomran, dala tıcqanı, zur qu?ayaq, sorı arlan, Ewersman arlane, dala cuarı, suqır arlan) arealının tonyaq cige, 9 tor (koran ayu, selawsen, qoma?ay, tonyaq kunqanatı, ocqalaq tien, borındıq, baqca yoqlacı, qız?ılt qır tıcqanı, urman tıcqanı) arealının konyaq cige, 7 tor (cofar, kece korante?, timgelle yomran, zur yoqlac, urman yoqlacı ham ciklawek yoqlacı, qara kuse) arealının koncı?ı? cige uza. Ke?enen xucalıq ham butan torle e?canlege flora ham fawna?a e? qına zıyan kitera, mondıy xaldan qotılu ocen maxsus caralar kurela. ?ul maqsatnı kuzda totıp, ayırım territorialarda ham sulıqlarda saqlana tor?an maydannar: 20 saqlawlıq, 127 tabi?at istalege (?.i. 63 sulıq istalege), ?del-Kama saqlawlı?ı, Tuban Kama milli parkı, ?ske Qazan tarix-madaniat ham tabi?at muzey-saqlawlı?ı, Bilar tarix, arxeologia ham tabi?at muzey-saqlawlı?ı, Bol?ar tarix-arxitektura saqlawlı?ı, "Ozın Alan" tarix-madaniat ham tabi?at parkı (2002) h.b. buldırıla. Saqlawlıqlarnın ?omumi maydanı - 88,3 men ?a (TR territoriasenen 1,3%).