Harmonika
ya
iren ?armunı
- kompakt kesale tınlı muzıkal qoral.
A 16-hole chromatic (top) and 10-hole diatonic harmonica
Kristian Fridrix Ludvig Bu?man tarafınnan
1821
yılda uylap tabıla. Harmonikanın berence urnage ? Koncı?ı? tın organı. Tınlı organnar ham harmonika "telcekle" qorallar?a qa?ılalar. Berence tapqır Koncı?ı? tınlı organ
Awrupa
?a
Qıtaydan
18 yoz
urtalarında kilgan. Bu qoral 17 torle ulcamle bambuk kop?alardan tor?an. Har kop?ada mun?tuklarga berketelgan baqır telcelklar urna?ıl?an. Bu?mannın
aura
digan 15-ti?ekle plastin kurene?le donyada berence harmonika kamerton?a bigrak ox?a?an.
1826
yılda Rixter isemle
Bohemiale
10-ti?ekle ham 20-telcekle harmonikanı e?lap cı?ar?an. Har ti?ekta sulı? alu ham cı?aru ocen ayırım telcek urna?ıl?an. Bu kurene? standart bulıp taral?an.
Almanca
bu qoral
Mundharmonika
atala ba?la?an.
1857
yıldan harmonikalarnın in ere e?lap cı?arucı Matthias Hohner nigezlagan ?irkate sanala.
1862
yılda Hohner Amerikannarnı harmonika belan tanı?tır?an.
1879
yılda Hohner yıl?a 700.000 qoral cı?ara.
20 yoz
ba?larında yılda 5 million harmonika cı?a inde. Berence Botendonya Su?ı?ı waqıtında Alman ?irkatlare harmonikanı do?mannar arasında tarata almıy. Masalan,
Frantsia
ocen "l'Epatant" ham "La Marseillaise" modellare, Anglia ocen "King George" ham "Alliance Harp", Miksika ocen "El Centenario" h.b. Uz soldatlar?a "Kaiser Wilhelm" kebek harmonikalar da taratalar. Harmonikanın berence audioyazmalar
1920 yıllarda
yasal?an. Boyek Depressia corında bu qoral AQ?nın tonyaqtan ba?qa ole?larena sayaxat itkan.
Cikago
?aharenda Afroamerikannar madaniatenda ul zur ole? al?an. Monda ul
Mississippi saksofonı
bulıp yorgan. Bu xalda harmonikada orkestr akkompanimentı belan ba?qar?annar.
1950 yıllarda
rock-n-roll harmonikalar?a yana tormı? bira. Xazer bu qoral torle muzıkal' yunale?larda qullanıla.
Statistik ma?lumatlar buyınca Amerikada 40 million ke?e ham Kanadada da 5 million ke?e bu qoralda uyniy. Harmonikanı torle stillarda qullanıp bula: klassik, jazz, blues, rock ya xalıq koylare (masalan,
kantri
). Torle tellarda harmonika ba?qaca dip atala: Almanca ul
Mundharmonika
, Fransuzca
harmonica a bouche
, ?talianca
armonica a bocca
, ?spanca
armonica
, ?nglizca -
harmonica, mouth organ, French harp, harp
.
Qoral nigeze ike plastin, plastinnarda telcelklar urna?tırila. Bu ike plastin korpusta urın ala, korpusnı ike qapqac yaba. Har plastinda torle ulcamle ti?eklar bar, alar ostennan ber ocqa telceklar berketelalar. Hawa a?ımı, korpusqa ya korpustan yunaltelgac, telceklar ostennan yori ham anlarnın vibrasia yasıy. Lakin harmonika tawı?ları ? telceklar tawı?ları tugel. Telcek ham ti?ek qırıyı arası bik keckena. Qaltırawcı telcek ti?ekka kilgac, ti?ektage hawa a?ımnı tuqtata. Ti?ektan kilgar, telcek hawa?a qabat yul bira. Dimak, harmonika tawı?ı ? tuqtatıl?an hawa a?ımını cı?arıl?an tawı?. Tawı?nın yı?lı?ı telcek qaltıru yı?lı?ına bayle bula. Harmonikada tawı? kocaymi: rezonator yuq. Tawı? korpus materialına bayle dilar, lakin ayırmasın tacribale belgeclar gena anlıylar.
Diatonik harmonikalarda diatonik koylane? gena bar. (mas., C D E F h.b), ?undıy harmonika yarımtonnar cı?ara almıy. Diapazonı 3 oktava?a qadar. 3 koylanu da bar: yal?ız, tremolo ham oktav. Har ti?ekta ike telcek, berence sulı? aluda, ikence sulı? cı?uda e?li. Har telcek uz yu?arılıqqa salına.
Urnaklar: sifer ? ti?ek numerı, () ? sulı? alu.
Jingle Bells:
5 5 5 5 5 5 5 6 4 (4) 5 (5) (5) (5) (5) (5) 5 5 5 5 (4) (4) 5 (4) 6
Bu harmonika tore yarımtonnar belan uynar?a momkinlek bira. ?undıy qoral "Hohner" tarafınnan
1920
yılda taqdim itelgan. ?ke tore da bar: solo ocen ham akkompanement ocen. Berenceda yarımtonnar
slayder
isemle maxsus toyma yardamenda cı?arıla. Slayder korpusının ya?ında yurna?qan, slayder'nı basqac, yarımtonnar buldırıla, ba?qa xalda ? diatonik tonnar cı?arıla. ?undi harmonika diapazonı 2-4 oktava.
Akkompaniment ocen 48-akkordlı harmonika qullanıla. Bu "Hohner The 48 Chord" isemle model donyada in zur harmonika bula. Anda 96 ike inle ti?ek, 384 telcek. Ozınlı?ı ? 58,4
cm
.
Harmonikanın modellare ham markaları bik kup: Seydel, Hohner (donyada in popular) (Almanıa), Suzuki, Tombo, Yamaha (Yapunstan), Huang, Leo Shi, Suzuki, Hohner (Qıtay) wa Hering (Brazil). ?n arzanı ? 200 sum, in qıybatı - 200$ (Filisko). Xazerge kon harmonika modlı tormı?nın atributlardan berse.