Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/?тн? татар д??л?т драма театры latin yazuında])
Г. Тукай исеменд?ге
?тн? татар д??л?т драма театры
|
|
| Театр фотосур?те
|
| Нигезл?н? елы
|
1919
|
| Бина т?зелг?н
|
2005
|
?тн? татар д??л?т драма театры
, Габдулла Тукай исеменд?ге ?тн? татар д??л?т драма театры ?
Татарстанны?
?тн? районы
Олы ?тн?
авылында
1919 елдан
эшл?п кил?че, д??л?т карамагындагы ??н?ри
театр
, мохтариятлы м?д?ният оешмасы.
2011 елдан
д??л?т статусына ия. Татар халык шагыйре
Габдулла Тукай
исемен й?рт?.
- ?тн? д??л?т драма театры (
2011 елга
кад?р ?тн? халык театры) ?
республиканын
и? ?лк?н
театрларынын
берсе. Аны?
тарихы
к?п дист? еллар бел?н ис?пл?нел?.
Олы ?тн?
халык театрыны? нигезен? беренче ташны
?тн?
??м
Алат
волостьларында м?гариф эшл?ре инспекторы булып эшл?г?н
М?х?мм?т Парсин
сала. Аны? ?ит?кчелегенд? ?зешч?н артистлар ?тн?не? беренче с?хн?сенд? беренче адымнарын атлыйлар. ??в?ск?рл?р с?хн?г? кую ?чен
Казан
артисты Ф?хриевны? ≪Б?хет кошы≫ исемле ике п?рд?лек комедиясен сайлыйлар. Шулай итеп беренче спектакль
1918 елны?
декабрь аенда ?омга к?нне
?тн?не?
Фазыл?ан бай йортында куела. Беренче у?ыш ?тн? артистларынын к??елен к?т?реп ?иб?р? ??м алар бик тырышып шул ук йортта
Г. Камалны?
≪
Беренче театр
≫ комедиясен уйныйлар.
- 1925 елда
коллективка яшь ?ит?кче, профессиональ артист ??лил Камалов кил?. Аны? ?ит?кчелегенд? ?зешч?н театр коллективы узене? эшен тагын да яхшырта. Яшь режиссер
Мирх?йд?р Ф?йзине?
≪
Галиябану
≫ын,
Гали?сгар Камалны?
≪
Банкрот
≫ын, ≪
Б?хетсез егет
≫ен,
Ф?тхи Бурнашны?
≪Та?ир-З??р?≫сен ??м башка спектакльл?р куя. ?ыйналган акчаларга акрынлап клуб ?и?азландырыла. Бу чорда коллектив Х?ким Шакиров, Котд?с Баязитов, Галим? Сибгатуллина, Юныс Фарсин, М?б?р?к Х?с?нов, З?кия Сафиуллина, Г?лсем Габдер?шитова кебек с?л?тле яшьл?р ис?бен? зурая, ныгый.
- 1932 елны?
к?зенд?
?тн?г?
Казаннан
академия театры
кил?. Академия театры артистлары ??в?ск?р артистларны? эшл?ре бел?н якыннан танышалар ??м ??р яклап ярд?м ит?л?р. Бигр?к т? Татарстанны? атказанган артисты
М??ит Илдарны?
булышлыгы зур була. Ул ?тн?д? шактый тора ??м ?тн? ?зешч?н театр коллективын ≪Колхоз-совхоз к?чм? театры≫ итеп т?з?д? бик зур к?ч куя, матди ярд?м оештыра. ?тн? театры профессиональ коллективка ?йл?н? ??м к?чм? театр булып
1936 елга
кад?р эшли.
- 1936
?
1946 еллар
. Шушы чорда коллектив
К. Н??мине?
≪Булат бабай гаил?се≫,
Г. Насрыйны?
≪К??ел д?фт?ре≫,
М. Ф?йзине?
≪
Галиябану
≫ драмасы бел?н ?зешч?н коллективларны? районара смотрында
Арчада
катнаша. ?тн?лел?р ?зл?рене? оста уйнаулары бел?н аерылып торалар, беренче урынны алалар, грамоталар ??м кыймм?тле б?л?кл?р бел?н б?л?кл?н?л?р. Бу чорда коллектив бел?н Гарифулла Т?хф?туллин ??м Котдус Баязитов ?ит?кчелек ит?л?р.
- 1959 елны?
30 маеннан ?зешч?н коллектив бел?н
театр училищесында
белем алган
Гом?р М?рд?нов
?ит?кчелек ит? башлый. ?тн?лел?рне? ?зл?рен? ген? хас уйнаулары, с?хн?д? яш?? р?вешл?ре, кабатланмас ?з почерклары 60 нчы елларда формалаша. ?ичшиксез, мо?арчы да коллектив к?чле булган, тик дист?л?г?н ?зешч?н, х?тта профессиональ театрлар арасында “Бу бит ? ?тн?л?р!” дип аерып алырлык д?р???г? театрны Гом?р М?рд?нов к?т?рг?н.
- 1959
-
1966 елларда
≪Чаткылар≫ (
Т. Гыйзз?т
), ≪Тапшырылмаган хатлар≫ (
Г. Кутуй
), ≪З?нг?р ш?л≫ (
К. Тинчурин
), ≪Ш?мсекам?р≫ (
М. ?блиев
), ≪Кыз урлау≫ (
М. К?рим
), ≪К?зге ачы ?илл?рд?≫ (
А. Гыйла?ев
) ??м башка бик к?п ?с?рл?р с?хн?л?штерел?.
- РСФСР м?д?ният министры боерыгы
[1]
нигезенд? ТАССР М?д?ният министрлыгы 1966 елны? 1 июленн?н
Арча районы
?тн?
авыл м?д?ният йорты драма коллективына халык театры исемен бир?.
- 1966 елны?
декабрь аенда ?тн? халык театры театр коллективлары ??м халык театрлары атналыгында
С?ет Ш?к?ров
пьесасы буенча куелган ≪Уракчы кыз≫ спектакле бел?н катнашып, беренче д?р??? диплом бел?н б?л?кл?н?.
- 1967 елны?
7 февраленд? коллектив
Йошкар-Ола
ш???рен? ≪Уракчы кыз≫ (
С. Ш?к?ров
) ?с?ре бел?н зона смотрына кит?. ?тн? халык театры комиссия тарафыннан аеруча югары б?ял?неп, Б?тенрусия ?зешч?н с?нгать смотры лауреаты исемен яулый.
- 1968 елны?
20 апреленд?
Олы ?тн?
м?д?ният йортында театрны? 50 еллыгына багышланган тантана уздырыла. Татарстан культура министры урынбасары
Ю. ?минов
театрга ул чакта республиканы? и? югары б?л?ге ? Татарстан АССР Югары Советы Президиумыны? Почет грамотасын тапшыра.
- 1973 елны?
май аенда коллектив
Ч. Айматовны?
≪Кызыл яулыклы г?з?лк?й ген?м≫ повесте буенча эшл?нг?н ≪Югалган б?хет≫ спектакле бел?н
Ульяновск
ш???ренд? ?тк?релг?н зона смотрында катнаша ??м беренче урынны яулап, икенче м?рт?б? ≪Б?тенроссия смотры лауреаты≫ дипломына лаек була. Галим? Сибгатуллина, ?????рия Х?йруллина, Револь М?хт?ров, Наил Сабиров, Дамир? Билалова, Гом?р М?рд?нов лауреат исеме яулыйлар. Театр коллективы
М?ск??г?
? халык театрларыны? Б?тенсоюз фестивалене? йомгаклау декадасына чакырыла.
- 1973 елны?
12 декабрь к?нне спектакль
М?ск??не?
А.С. Пушкин исеменд?ге драма театрында к?рс?тел?. Спектакль искиткеч у?ыш бел?н уза, тамашачы артистларны алкышларга к?м?, ? спектакль бетк?ч башкала с?нгать ??елл?ре с?хн?г? менеп, авыл узешч?нн?ре бел?н ?ылы аралашалар.
- 1975
-
1977 елларда
хезм?т иял?рене? Беренче Б?тенсоюз ?зешч?н с?нгать и?аты фестивале уздырыла. ?тн? халык театры бу фестивальд?
Мирс?й ?мирне?
≪Ми?лекамал≫ ?с?ре буенча эшл?нг?н
спектакль
бел?н катнашып ?и?еп чыга, ≪Б?тенсоюз фестивале лауреаты≫ ??м ?ченче м?рт?б? Б?тенрусия смотры лауреаты дипломына лаек була ??м ≪Зур алтын медаль≫ бел?н б?л?кл?н?.
- 1981 елда
≪Кичер мине, ?нк?й≫ (
Р. Батуллин
) спектакле Б?тенсоюз Халык ху?алыгы казанышлары к?рг?зм?сенд? (ВДНХ) катнаша. ?тн? халык театры ВДНХны? 2 нче д?р??? дипломына лаек була, режиссер Г. М?рд?нов к?меш медаль бел?н б?л?кл?нэ.
- 1982 елда
республика
к?л?менд? халык театрларына уздырылган аттестациял??д? ≪К?к капусы ачылса≫ спектакле жюри тарафыннан ≪И? яхшы куелган спектакль≫ дип б?ял?н?. Коллективка лауреат исеме бирел?.
- 1984
-
1985 елларда
Б?ек Ватан сугышында
?и??не? 40 еллыгына багышлап Б?тенсоюз ?зешч?н с?нгать и?аты смотры ?тк?рел?. ?и?? б?йр?мен? театр коллективы
?хс?н Баяновны?
драматик повесте буенча ≪??йк?л≫ спектаклен х?зерли. Театр коллективына ≪Б?тенсоюз смотры лауреаты≫ исеме бирел?, спектакльд? катнашучылар смотрны? Алтын медальл?ре бел?н б?л?кл?н?л?р.
- 1993 елны?
24 декабренд? театрны? 75 еллыгына багышланган зур б?йр?м ?тк?рел?. Татарстан Президенты
Минтимер Ш?ймиев
Указы бел?н ≪?зешч?н театр с?нгатен ?стер?г? зур ?леш кертк?н ?чен≫ ?тн? халык театры коллективы Татарстан Республикасыны? Мактау Грамотасы бел?н б?л?кл?н?.
