Б?ек Япон империясе
яп.
大日本帝國
|
|
|
|
Япо?н импе?риясе
(
Япо?нская импе?рия
) |大日本帝國|Дай Ниппон Тейкоку|Б?ек Япо?н импе?риясе}} ?
1603 елдан
Япония
Токугава н?селенн?н сегуннар
хакимият астында булган
Алар
сакоку
(чит кешесенн?н ябык ил) с?яс?тен алып барганнар.
Мейджи чоры (
яп.
明治時代
мейджи джидай
)
Беренче япон-кытай сугышы
(
кыт.
甲午??
ji?w? zhanzh?ng
;
яп.
日???
nisshin sens?
) ?
1894
-
1895
елларда
Японияне?
манджур
Цин
империясен? каршы алып барылган сугыш. Низаг максаты ?
Японияне?
Корея
бел?н идар? ит? ??м Манджурия бел?н Кытайга чыгу.
Географик яктан Японияг? якын урнашкан Корея ?ирл?ре инде к?пт?н ил ?чен куркыныч тудырган. Башта регионда инкыйлаб ?тк?реп, аны ?з контроле астына алырга тел?г?н японнар у?ышка иреш?. Регионнан кытай гаск?рл?ре куыла башлый ??м х?рби чаралар башлана.
1894 елны?
17 сентябренд? япон гаск?рл?ре к?р?шт? ?и??л?р, сугыш Кытай ?ирл?рен? к?ч?.
1895 елны?
17 апреленд?
Япония
Цин
?чен тынычлык килеш?ч?рен т?къдим ит?, ?и?ел?че як аны имзалый. Корея Кытайдан б?йсез ил булып санала башлый,
Пенху
??м
Тайвань
Япония ?ирл?ре булып санала башлый.
1902 елны?
30 гыйнварында
Японияне? м?нф?гатьл?рен Кытайда тану турында Япон империясе
Б?ек Британия бел?н килеш?г?
кул куйган.
Рус-япон сугышы
(
яп.
日露??
ничи-ро сенсо:
27 гыйнвар
(
9 февраль
)
1904
?
23 август
(
5 сентябрь
)
1905
) ?
Россия
??м
Япония
империял?ре арасындагы
Ман?урия
??м
Корея
?стенд? контроль тоту ?чен сугыш.
Сугыш с?б?пл?ре:
Николай II
????мч?н с?яс?те буенча
Россия
К?нчыгыш Азияд? ?стенлек ит?рг? тиеш. Шушы т?б?кт? Россияне? баш к?нд?ше -
Япония
.
Япония
1894
-
1895
елны сугышы н?ти??сенд?
Кытайны
?и??. Солых буенча Ляодун ярымутравы Японияг? кит?.
Л?кин
1898
елда
Россия
,
Франция
??м
Алмания
Японияне
Ляодун ярымутравын Россияг? арендага тапшырырга м??б?р ит?л?р. Россия шуны? ?чен 400 млн к?меш сум т?л?г?н.
1903
елда
Кореяны?
урман килеш?л?ре ??м Россия Ман??рияне басып алганы с?б?пле кискен б?х?с я?адан башланган.
Сугыш барышы:
Япония
1904
елны? 27 гыйнварында сугышны игълан итмич? кин?т
Россия
эскадрасына
Порт-Артур
тышкы рейдында ????м итк?н.
Февраль аенда
Япония
гаск?рл?ре Кореяг? т?шеп чыгалар.
Май аенда Япония гаск?рл?ре
Квантун ярымутравына
т?шеп чыгалар, Россия ??м Порт-Артур тимер юл элемт?сен кис?л?р.
1904 елны?
августы - декабре -
Порт-Артур
камалышы.
1904 елны?
15 октябренд? ? Россия-Япония сугышы барышында
Балтыйк флоты
Ревельдан
чыга.
1904 елны?
20 девабренд?
Россия
гаск?рл?ре Порт-Артурда чиген?л?р ??м кит?л?р.
1905 елны?
февраленд?
Мукден сугышында
Россия гаск?ре ?и?ел?.
1905 елны?
14-15 маенда
Цусима сугышында
Россия эскадрасы тар-мар ител?.
1905 елны?
23 августы
(
5 сентябренд?
Россия-Япония сугышы
т?мамлана.
Сугыш н?ти??л?ре:
1905
елны? 23 августында
Портсмут солых килеш?е
имзалана. Килеш? буенча
Россия
К?ньяк
С?х?лин
,
Ляодун ярымутравын
??м К?ньяк Ман??рия тимер юлын югалткан.
Россия империясе
сугышта хурлыклы р?вешт? ?и?елг?нн?н со?
Беренче Россия Инкыйлабы
башлана.
Калып:Япон императорлары
Калып:Япон империясене? административ-территориаль б?ленеше