Электр корылмасы

	Классик электродинамика
	Электр · Магнетизм
Электр статикасы
	Кулон кануны ; Электр кыры к?ч?нешлелеге ; Гаусс теоремасы ; Электрик диполь моменты ; Электр коргылары ; Электр индукциясе ; Электр кыры ; Электростатик потенциал ; Электр к?ч?неше
Магнит статикасы
	Био ? Савар ? Лаплас кануны ; Ампер кануны ; Магнит моменты ; Магнит кыры ; Магнит агымы ; Магнит индукциясе
Электродинамика
	Векторлар потенциалы ; Диполь ; Лиенар ? Вихерт потенциаллары ; Лоренц к?че ; К?чеш агымы ; Униполяр индукция ; Максвелл тигезл?м?л?ре ; Электр агымы ; Электр й?рт? к?че ; Электромагнитик индукция ; Электромагнит нурланышы ; Электромагнит кыры
Электр чылбыры
	Ом кануны ; Кирхгоф кагыйд?л?ре ; Индуктивлык ; Фарадей кануны ; Радиодулкын ; Резонатор ; Электрик сыешлык ; Электр ?тк?р?ч?нлек ; Электр каршылыгы ; ?т? ?тк?р?ч?нлек ; Электр импедансы ; Реактив каршылык
Ковариант т?гъбир
	Электромагнитик кыр тензоры ; Энергия-импульс тензоры ; 4-потенциал ; 4-агым
Билгеле галимн?р
	?енри Кавендиш ; Майкл Фарадей ; Никола Тесла ; Андре-Мари Ампер ; Густав Роберт Кирхгоф ; Джеймс Клерк Максвелл ; ?енри Рудольф ?ерц ; Альберт Абрахам Майкельсон ; Роберт Эндрюс Милликен
	Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Эле?ктр корылмасы яки электр коргысы ^[1] ? ?исемне? электр кыры чыганагы булу ??м электромагнит т?эсир итеш?л?ренд? катнашу м?мкинлеге бир?че ?злеге . Корылма микъдар характеристикасы булып тора. СИда корылманы? ?лч?? бер?млеге ? кулон . Корылма беренче тапкыр 1785 елда Кулон законында кертел?. Бер кулонлы корылма бик зур: ?г?р вакуумда ике корылма (q1=q2=1Кл) 1 м ераклыкта урнашса, алар ?зара 9×10 ⁹ H к?ч бел?н т?эсир итешерл?р иде.

Йомык системаны? ^[2] электр корылмасы вакыт ?т? бел?н саклана ??м квантлана ? элементар электр корылмасына кабатлы ?зг?р?. Коргыны? саклану кануны ? физиканы? т?п законнарыннан берсе.

Электр корылмасы зурлыгы (яки, электр коргысы) ? у?ай ??м тиск?ре тамгага ия булырга м?мкин, коргы й?рт?чел?рне? ??м корылган кис?кчекл?рне? микъдари характеристикасы.

Электр корылмасыны? билгеле й?рт?чел?ре булып электр корылган элементар кис?кчекл?р ? электрон (бер тиск?ре элементар электр корылмасы ), протон (бер у?ай элементар корылма) ??м башка азрак таралган кис?кчекл?р. Электрон корылмасы ?1,602176487(40)×10 ^?19 Кл. Тулаем алганда, табигатьт? у?ай ??м тиск?ре корылмалар саны бер ?к. Атом ??м молекулаларны? корылмалар суммасы нульг? тигез, ? у?ай ??м тиск?ре ионнарны? коргылары каты ?исемн?рне? кристаллик р?ш?тк?л?ре б?лекл?ренд? ?зара компенсациял?нг?н.

Тарих [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

1729 елда Шарль Дюфе ике т?рле корылма булганлыгын ачыклый. Беренчесе пыяла бел?н еф?к , икенчесе сумала бел?н йон ышкылганда барлыкка кил?. Шу?а к?р? Дюфе бу корылмаларны ≪пыяла≫ ??м ≪сумала≫ корылмалары дип атый. У?ай ??м тиск?ре коргылар атамаларын Бенджамин Франклин керт?.

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

↑ архив к?черм?се , archived from the original on 2016-04-04 , retrieved 2015-12-21
↑ Электрик яктан йомык система ? чикл??че тышчасы аша электрик корылган кис?кчекл?р ?т? алмый торган система.

Моны да карагыз [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

?д?бият [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

≪Физика: Югары техник уку йортлары ?чен д-лек: ?ч кис?кт?. 2 кис?к≫

Галимов Д.Г., Даутов Г.Ю., Тимерк?ев Б.А.

[1] архив к?черм?се , archived from the original on 2016-04-04 , retrieved 2015-12-21

[2] Электрик яктан йомык система ? чикл??че тышчасы аша электрик корылган кис?кчекл?р ?т? алмый торган система.

[1]

[2]