Ш?мси Хамматов
Туган телд? исем	Ш?мси Х?бибулла улы Хамматов
Туган	15 апрель 1919 ( 1919-04-15 ) РСФСР , Пермь губернасы , Кызылъяр ?язе , Аккул
?лг?н	21 ноябрь 1988 ( 1988-11-21 ) (69 яшь) СССР , РСФСР , ТАССР , Казан
Милл?т	татар
Ватандашлыгы	→ СССР
??н?ре	журналист
?ефет	Наил? ?хм?т?ан кызы
Балалар	улы Шамил
Б?л?к ??м премиял?ре	РСФСР атказанган м?д?ният хезм?тк?ре

Ш?мси Хамматов , Ш?мси Х?бибулла улы Хамматов ( 1919 елны? 15 апреле , РСФСР , Пермь губернасы , Кызылъяр ?язе , Аккул ― 1988 елны? 21 ноябре , СССР , РСФСР , ТАССР , Казан ) ? журналист, публицист, тарих ф?нн?ре кандидаты (1955), ≪ Социалистик Татарстан ≫ газетасыны? баш м?х?ррире (1959―1983), Татарстан АССР журналистлар берлеге идар?се р?исе (1959-1983), РСФСР атказанган м?д?ният хезм?тк?ре (1968) ^[1] .

Т?р?ем?и х?ле [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

1919 елны? 15 апреленд? Пермь губернасы Кызылъяр ?язе (х?зерге Свердловск ?лк?сене? Т?б?н Сырга районы ) Аккул авылында крестьян гаил?сенд? туган. К?ршед?ге Ш?к?р авылында тулы булмаган урта м?кт?пне т?мамлап, Казан педагогика техникумына укырга кер?. 1937 елда Ш?к?р авылына кайтып, м?кт?пт? тарих, татар теле ??м ?д?бияты укыта. Бер елдан, 19 яшенд? ?леге м?кт?пне? директоры итеп билгел?н?. 1940 елда комсомолны? район комитеты секретаре итеп сайлана, аннан партияне? Т?б?н Сырга район комитеты аппаратына инструктор итеп к?черел?. М?ск?? ш???ренд? КПСС ?К каршындагы Югары партия м?кт?бен т?мамлагач (1945) , журналистика ?лк?сен? к?ч?. ≪ Кызыл Татарстан ≫ газетасында д?рт ел пропаганда б?леге м?дире, баш м?х?ррир урынбасары булып эшли. Я?адан М?ск??г? китеп, КПСС ?К каршындагы И?тимагый ф?нн?р академиясенд? укый, архивларда эшл?п, 1955 елда тарих буенча кандидатлык диссертациясе яклый. 1951 елга кад?р ≪Кызыл Татарстан≫да эшл?вен д?вам ит?. 1951-1957 елларда КПССны? Татарстан ?лк? комитетыны? м?кт?пл?р б?леге м?дире булып эшли. 1957 елны? к?зенд? ≪ Татарстан коммунисты ≫ (≪Коммунист Татарии≫) теоретик ??м с?яси журналын оештыруны башлый, я?а басманы? беренче саны 1958 елны? гыйнварында д?нья к?р?. 1959 елда КПССны? Татарстан ?лк? комитеты каршында Партия тарихы институты (КПСС ?К каршындагы Марксизм-ленинизм институты филиалы) директоры итеп билгел?н?. 1960 елны? гыйнварында ≪ Социалистик Татарстан ≫ газетасыны? (1963-1967 елларда ? ≪Советская Татария≫ газетасы бел?н берл?штерелг?н гомуми редакцияне?) баш м?х?ррире итеп билгел?н? ??м 1983 елда пенсияг? чыкканчы ?леге вазифада эшли. Ш?мси Хамматов, к?чле ш?хес, лидер буларак, ?зе ?ит?кли торган ≪Социалистик Татарстан≫ басмасыны? тиражын 300 ме? дан?г? кад?р к?т?р? алган ^[2] .

1959 елда я?а оештырылган Татарстан АССР журналистлар берлегене? I съездында Берлекне? идар? р?исе итеп сайлана ??м 20 елдан артык ?леге вазыйфада була. Озак еллар СССР журналистлар берлеге идар?сен? д? сайлана. Бернич? м?рт?б? Татарстан АССР Югары Советы депутаты, партия ?лк? комитетыны? ??м ?лк? комитеты бюросыны? ?гъзасы итеп сайлана.

Яшьр?к вакытта район ??м ?лк? басмалары ?чен м?калал?р, шигырьл?р язса, вакытлар узу бел?н гыйльми тикшерен?л?р н?ти??се булган хезм?тл?р ??м китаплар чыгара. Алар арасында архивларда эшл?п, шагыйрьне? замандашлары бел?н ??г?м?л?р корып ?зерл?нг?н, ка?арман-шагыйрь Муса ??лилг? багышланган хезм?тл?ре аерым урын алып тора. Татарстан матбугаты тарихы, эшчел?р х?р?к?те ??м партия оешмалары тарихына багышланган очерклар ??м китаплар, гомум?н, 10 китап, 300 д?н артык очерк ??м м?кал? авторы.

Хезм?тл?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Казанская организация большевиков в годы первой русской революции. Казань, 1955.
• Муса Джалиль ? солдат партии. Казань, 1984.
• Газета ??м ?д?бият дуслыгы. Казань, 1979.
• Муса ??лил, аны? кал?мд?шл?ре. Казан, 1986. ^[1]

Б?л?кл?ре, мактаулы исемн?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Хезм?т Кызыл Байрагы ордены
• Халыклар Дуслыгы ордены
• Х?рм?т Билгесе ордены
• 1968 ? РСФСР атказанган м?д?ният хезм?тк?ре

Гаил?се [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Хатыны Наил? ?хм?т?ан кызы.
Улы Шамил Хамматов (1946), Татарстанны? м?гъл?мат ??м матбугат министры (1989―1992).

Х?тер [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Татарстан журналистлар берлеге 2019 елны ≪Ш?мси Хамматов елы≫ дип игълан итк?н ^[2] .
• 2019 елны? апреленд? Казанны? Горький урамында журналист 30 елдан артык яш?г?н 21а йорты диварында ист?лек тактасы ачылган ^[3] .

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

?д?бият [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Ильгизар Хабибуллин . Шамси Хабибуллович Хамматов. К 80-летию со дня рождения. // ≪Гасырлар авазы≫ , 1999, № 1 / 2, стр.189-190.

Бу м?кал?не? сыйфатын арттырыр ?чен т?б?нд?гел?рне эшл?рг? кир?к ? : Р?семн?р ?ст?рг?

Сылтамалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Р. А. Айнутдинов . Хамматов Шамси Хабибуллович. Татарская энциклопедия TATARICA