Википедияд?
Р?миев
фамилияле башка кешел?р турында м?кал?л?р д? бар.
Шакир Р?миев
, М?х?мм?тшакир М?х?мм?тсадыйк улы Р?миев (
1857 елны?
5 марты
,
РИ
,
Уфа губернасы
,
Эст?рлетамак ?язе
,
?ирг?н
- 1912 елны? 15 марты) ? татар с?н?гатьчесе, алтын приискалары ху?асы, х?йрияче, нашир, 1 нче гильдия с??д?г?р.
1857 елны?
5 мартында
Уфа губернасы
Эст?рлетамак ?язе
(
х?зерге
БР
М?л?вез районы
)
?ирг?н
авылында туган.
1912 елда
вафат.
?тисе ? М?х?мм?тсадыйк Габделк?рим улы Р?миев (
1829
?
1892
), ?нисе ? Х?ниф? ?лм?х?мм?т кызы
Дашкова
(
1825
?
1896
). Ир туганы ? М?х?мм?тзакир М?х?мм?тсадыйк улы Р?миев (
Закир Р?миев
,
Д?рдм?нд
,
1859
-
1921
).
1862 елдан
Ырынбур губернасы
Орск ?язе
Юлык
авылында яши.
1883 елдан
1900 елга
кад?р ≪Солтан≫ ??м ≪Гаделша?≫ приискаларында,
1900 елдан
со?
Верхнеуральск
?язенд?
≪Балкан≫
приискасында, кышларын
Ырынбурда
яши.
Белемне
Юлык
, Муллакай авыллары,
Орск
м?др?с?л?ренд?
ала.
Орск ?язе
Т?м?ч авылында русча укый.
Бертуган
Р?миевл?р
?
ХХ гасыр
башы татар и?тимагый тормышында к?ренекле эз калдырган, татар д?ньясыны? т?р?ккые, м?гарифе, м?д?нияте в? ?д?бияте ?сеше ?чен ?ан аткан абруйлы, милл?тп?рв?р ш?хесл?р.
|
Шакир ?ф?нде табигый ?умарт улып, кир?к хосусый иган?л?рг?, в? кир?к дин в? милл?т юлына кагылышлы гомуми х?йрия урыннарына ?з гомеренд? к?п акчалар сарыф итте ??м ?зенн?н со? да калдырды. Л?кин ул исем в? ш??р?т чыгарудан л?зз?т алмаганга к?р?, боларны? к?бесе башкаларга м?гъл?м булмый кала иде
[1]
|
|
1890-1900 елларда бертуган Р?миевл?рг? ?тил?ренн?н алтын приискалары кала. ХХ гасыр башында алар, ?тил?рене? эшен ки??йтеп, 30дан артык приискага ия булалар. Шакир Р?миев 1902 елда К?нбатыш Европага барып, алтын табу ??м эшк?рт?не? я?а ысулларын ?йр?неп кайта ??м ?леге я?алыкларны ?з приискаларына керт?, я?а ?айланмалар сатып ала, ?итештер?не тагын да ки??йтеп ?иб?р?. Аны? аеруча алтын юу агрегатын я?артуга кертк?н я?алыгы табыш алуны арттыруга китер?.
Ырынбур
,
Тозт?б?
,
Петербург
,
Троицк
,
Ялта
х?йрия ??мгыятьл?ренд? даими мактаулы ?гъза була. М?чет ??м м?др?с? т?зелешл?рен? акча бир?, ислам ??м рус м?кт?пл?ренд? ?з хисабыннан ш?кертл?р укыта, м?х?ррирл?рне? китапларын н?шер ит?рг? иган? кыла.
1900 елда
Ырынбурда
Гыйльман ахунны? матбагасын ачарга матди ярд?м ит?.
1902 елда
Р?миевл?р татарча г??ит чыгарырга р?хс?т сорыйлар, л?кин р?хс?т алынмый.
1906 елны?
16 февраленд?
Ырынбурда
≪Вакыт≫
исемле татар г??итен,
1907 елны?
13 декабренд?
≪Шура≫
исемле татар журналын н?шер ит?рг? р?хс?т алалар.
≪Вакыт≫
м?х?ррире
Фатыйх К?римиг?
??м
≪Шура≫
м?х?ррире
Риза Ф?хретдинг?
аена 130 сум хезм?т хакы т?лил?р (
М?ск??
,
Петербургны?
рус г??ите м?х?ррирл?ре 70-80 сум ала).
1899 елда
Европага
с?ф?р кыла.
Петербургта
Бораганский
, М?ск??д?ге рус матбагаларында, К?нбатыш Европа типографиял?ренд? матбагачылык эшен ?йр?нг?не м?гъл?м.
Гаил?се:
Хатыны:
Г????р Арабова (?- 1918 елдан со?)
Балалары:
Фатыйма
С?л?йман (? ? 1930 елдан со?)
Дил?фруз (?- 1972)
Камил? (1892/93-1973), атаклы ??м?гать эшлеклесе Садри Максудига (1878-1957) кия?г? чыга, ике кызлары ? ?дил? Айда (1912-1990) ??м Наил? Турхан (1914-?)
Фирд??с (?-1980), Р.Ф?хретдинне? улы Габдел?х?т Ф?хретдиновка кия?г? чыга.
Р??ф.
Хатыны:
М?х?б? (? ? 1916/17)
Балалары:
З?йн?п (1901/02 ? 1916)
Назнин (1903-1916)
М?рьям (1906-1916)
Фатанат (1909-?)
М??в? (1911- 1994 елдан со?).
Хатыны:
Фатыйма Габитова
Балалары:
?хм?тмидх?т (1895-?)
Хатыны:
Камил? (1893-?)
Балалары:
Р?шит (1911/12 -1978)
[2]
.
- Татарский энциклопедический словарь.- К.: Институт Татарской энциклопедии, 1999. ? Б.636.
ISBN 0-9530650-3-0
(рус.)
- Ризаэддин Ф. М?х?мм?дшакир ?ф?нде Р?миев //
≪Гасырлар авазы≫
. ? 1999. № 1/2. ? Б. 243-247.
- Татарская энциклопедия: В 6 т. ? Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2010. Т. 5. ? 736 с.
ISBN 978-5-902375-07-4
- Бертуган Р?миевл?р: Ф?нни-биографик ?ыентык. ? Казан: Рухият, 2002. ? 368 б.
ISBN 5-89706-044-4
- Ризаэддин Ф?хреддин. Асар. 3 ??м 4 томнар. ? Казан: Рухият, 2010. ? 648 б.