Чи?х?й
|
Нигезл?н? датасы
|
1928
|
![Сурәт](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Qinghai_Cross_Section.jpg/199px-Qinghai_Cross_Section.jpg) |
Р?сми исем
|
?海省
|
Д??л?т
|
Кытай
|
Башкала
|
Синин
[d]
|
Административ-территориаль бер?млек
|
Кытай
|
С?гать поясы
|
UTC+08:00
|
Геом?гъл?матлар
|
Data:China/Qinghai.map
|
И? югары ноктасы
|
Bukadaban Feng
[d]
|
Фирка с?рк?тибе
|
Синь Чансин
[d]
??м
Чэнь Ган
[d]
|
Х?к?м?т башлыгы
|
Лю Нин
[d]
??м
У Сяоцзюнь
[d]
|
Канунбир? органы
|
Q106088413
?
[1]
|
Халык саны
|
5 923 957
(
2020
)
[2]
|
Административ б?ленеше
|
Синин
[d]
,
Хайдун
[d]
,
Хайбэй-Тибетский автономный округ
[d]
,
Хуаннань-Тибетский автономный округ
[d]
,
Хайнань-Тибетский автономный округ
[d]
,
Голог-Тибетский автономный округ
[d]
,
Юйшу-Тибетский автономный округ
[d]
??м
Хайси-Монгольско-Тибетский автономный округ
[d]
|
Номиналь тулаем эчке продукт
|
300 590 000 000 ¥
[3]
|
Н?рс? бел?н чикт?ш
|
Ше??ан-Уйгыр автономияле районы
,
Тибетский автономный район
[d]
,
Г?нсу
??м
Сычуань
|
Алыштырган
|
Цинхай
[d]
|
Кулланылган тел
|
Вутун теле
,
Kangjia
[d]
,
амдо
[d]
,
камский тибетский язык
[d]
,
казакъ теле
,
баоаньский язык
[d]
,
К?нчыгыш югур теле
,
Цат теле
,
Салар теле
??м
Монгорский язык
[d]
|
М?йдан
|
696 700 км²
|
Р?сми веб-сайт
|
qh.gov.cn
|
![Харита сурәте](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Qinghai_in_China_%28%2Ball_claims_hatched%29.svg/300px-Qinghai_in_China_%28%2Ball_claims_hatched%29.svg.png) |
![Кышкы күренеше](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Golmud_mont%C3%A9e_04.JPG/250px-Golmud_mont%C3%A9e_04.JPG) |
|
Чи?х?й Вики?ыентыкта
|
Чи?х?й
(
кыт.
гад.
?海
,
пиньинь
:
Q?ngh?i
,
салар.
Gokdeniz/Cinxey
) ? Кытай Халык ??м??риятене? т?ньяк-к?нбатыш ?лешенд?ге провинция.
Башкаласы ?
Шини?
(Синин) ш???ре.
?ир ?сте, нигезд?, тау ??м тигезлекл?рд?н гыйбар?т. Сайдам и?к?леге т?ньяктан Н?нш?н ??м Алтынтау, к?ньяктан Куньлун таулары бел?н уралган. К?ньяграк Тибет таулыгыны? т?ньяк-к?нчыгыш ?лешл?ре урнашкан.
Климаты киксен континенталь, кыш суык, ??й салкынча. Еллык явым 300?500 мм. Чи?х?й террториясенд?
Янцзы
,
Хуа?хе
,
Меко?
елгаларны? югары агымнары урнашканнар. К?лл?р к?п, и? эресе ? Чи?х?й к?ле (яки Кукунор к?ле). Н?къ мен? бу кытайча атамасында ди?гез иероглифы булган тозлы к?л провинцияг? исемне бирг?н.
312 елда
Чи?х?й к?ле тир?сенд? сяньби-монголлар (монгорлар) тарафыннан Тогон д??л?те нигезл?нг?н. Ул
663 елда
тибетлар тарафыннан басып алганчыга х?тле яш?п килг?н.
XVI гасырны?
башында т?ньяк-к?нчыгыш Чи?х?йг? тумат-монголлар б?реп кер?л?р. 1724 елдан
Чи? империясе
тарафыннан басып алынган. 1928 елдан ? Кытайны? Чи?х?й провинциясе.
2010 ел жаис?бе буенча, провинцияд? 5626722 кеше яши, шул ис?пт?
кытайлылар
? 2983521 кеше (53,02%), тибетлылар ? 1375059 кеше (24,44%), хуэйлар ? 834298 кеше (14,83%), ту (монгорлар) ? 204412 кеше (3,63%),
саларлар
? 107089 кеше (1,90%),
монголлар
? 99815 кеше (1,77%).
Шуны? ?стен? ?анис?п провинцияд? 2
татарны
терк?лг?н.
[4]
Харита
|
#
|
Исем
|
Кытайча
Пиньинь
|
Халык саны (
2010
)
|
|
?
округ
д?р???д?ге ш???рл?р ?
|
3
|
Шини?
(башкала)
|
西?市
X?ning Shi
|
2,208,708
|
4
|
Х?йду?
|
海?市
H?id?ng Shi
|
1,396,846
|
? М?хт?ри
округ
л?р ?
|
1
|
Х?йши монгол-тибет м?хт?ри округы
|
海西蒙古族藏族自治州
H?ix? M?ngg?zu Zangzu Zizhizh?u
|
489,338
|
2
|
Х?йбей тибет м?хт?ри округы
|
海北藏族自治州
H?ib?i Zangzu Zizhizh?u
|
273,304
|
5
|
Х?йн?н тибет м?хт?ри округы
|
海南藏族自治州
H?inan Zangzu Zizhizh?u
|
441,689
|
6
|
Хуа?н?н тибет м?хт?ри округы
|
?南藏族自治州
Huangnan Zangzu Zizhizh?u
|
256,716
|
7
|
Юшу тибет м?хт?ри округы
|
玉?藏族自治州
Yushu Zangzu Zizhizh?u
|
378,439
|
8
|
Голог тибет м?хт?ри округы
|
果洛藏族自治州
Gu?luo Zangzu Zizhizh?u
|
181,682
|
Авыл ху?алыгында к?т?лек терлкчелеге. Нигезд?,
сарык
??м
к???
асрала. Терлкчелекне?т?п продукты ?
йон
??м
ит
. Игенчелек бел?н елга ?з?нн?ренд? ш?гыльл?н?л?р.
Б?ртеклел?р
, рапс, б?р??ге ??м бакча культуралары ?стерел?.
Нефть
,
тоз
,
кургашын
??м
тутыя
м?гъд?н
н?ре чыганаклары табылган. Нефть эшк?рт? заводлары, металлургия ??м машина т?з? с?н?гате, авыл ху?алыгы продуктларны эшк?рт? эшхан?л?ре бар.
|
---|
Провинциял?р
| |
---|
М?хт?ри районнар
| |
---|
?з?кк? буйсынучы ш???рл?р
| |
---|
Махсус административ районнар
| |
---|
|