Театр

Теа?тр, р?кысхан? ^[1] ( грек. θ?ατρον ? карау ?чен урын ) ? авторны? фикерл?ре , хисл?ре актер яки актерлар т?ркеме ярд?менд? с?хн?д?н тамашачыга ?иткерг?н с?нгатьне? бер юн?леше .

Театр гел коллектив бел?н башкарыла торган с?нгать булган. Х?зерге театрда актерлар, режиссер (дирижер, балетмейстердан), композитор, хореограф, гримерлар, ??м башкалар катнаша.

Театр ?сеше ??рвакыт ??мгыятьне? ?сешен? ??м гомум?н м?д?ният торышына, аны? ч?ч?к атуы яки т?ш?е, театрда теге яки бу с?нгать тенденциял?рене? ?стенлек ит?е ??м аны? илне? рухи тормышындагы ролен? б?йле булган.

Театрны? т?рл?ре: драма театры, опера, балет, курчак театры, пантомима театры ?. б.

Башка т?рл?ренн?н аермалы буларак, драма театрында спектакль ?д?би ?с?рг? (пьесага) нигезл?неп с?хл?н?штерел?. Драма театры артисты ?чен, х?р?к?тлард?н кала, т?п с?нгать чарасы булып с?з, костюм, грим тора.

Опера драматик х?р?к?т, вокал ??м оркестр музыкасы бел?н тыгыз б?йл?нг?н. Анда еш кына бию д? бар. Ул Италияд? 16-17 гасырлар ахырында туа.Опера ?с?ре-с?з, х?р?к?тл?р ??м музыка синтезына нигезл?нг?н музыкаль-драма ?с?р. Аны? ?д?би нигезе?оригиналь яки ?д?би ?с?рг? нигезл?нг?н либретто.Операда оркестр зур роль уйный. Зур опера, комик опера, романтик опера, опера-балет ?.б. жанрлар бар.

Балет -с?хн? с?нгатене? т?ре; спектакльне? эчт?леге музыкаль-хореографик образларда чагыла.Анда т?п ?ч позиция бар: солистлар, кордебалет ??м музыкантлар (оркестр). Бу театр т?ре ?чен д? ?д?би ?с?р буенча либретто языла. Балетта биюне? т?п т?рл?ре бар: классик бию ??м характерлы бию, шулай ук актерлар герой хисл?рен, аларны? ?зара с?йл?ш?ен бир? торган пантомима.

Пантомима -мимика ??м пластика ярд?менд?, с?з кулланмыйча, с?нгать образын булдыру.Ул Борынгы Грецияд? барлыкка кил?. 1702 елда пантомима театральл?шк?н балет р?вешенд? Лондондагы ≪Друри-Лейн≫ театрында куела. Дебюро батисты лирик пантомимага нигез сала,аны? ярд?менд? пантомиманы? классик герое?Пьеро килеп чыга.ХХ гасырда пантомима бел?н Карно т?ркеме ш?гыльл?н?, анда беренче тапкыр Чарли Чаплин, Макс Рейнхардт, Жан-Луи Барро, Марсель Марсо ??м башкалар чыгыш ясый. ХХ гасыр башында драматик пантомима барлыкка кил?.

Мюзикл -музыка театрыны? т?ре, анда диалоглар, ?ырлар, музыка, биюл?р берл?ш?.Ул XX гасыр башында АКШда барлыкка кил?. Сюжет д?нья драматургиясене? танылган ?д?би ?с?рл?ренн?н алына . Мюзикл? ике актлы спектакль.

Курчак театры . Бу театрда актёрлар урынына курчаклар уйный. Ул ?ч т?рле була: ?ске курчак театры. Анда курчаклар бел?н астан идар? ит?л?р.?ст?н ?епл?р яки чыбыклар ярд?менд? курчаклар (марионеткалар) бел?н идар? итк?н театр т?б?н курчак театры дип атала.Урта курчак театрында курчак уйнатучылар д?ра??сенд? идар? ит?л?р.

Беренче театр Грецияд? ике ме? елдан артык элек килеп чыккан. Ул башта б?йр?мн?рд? халыкны? к??елен ачу ?чен булган.

Б. э. к. V гасырда Афинада театр тамашалары дини б?йр?мн?рне? аерылгысыз ?леше булган. Башта трагедиял?р ген? куелган, аннары комедиял?р д? к?рс?тел? башлаган. Пьессаларны бер ген? тапкыр куйганнар, шуны? ?чен ул драматургларга я?а пьессалар язарга стимул булып торган. Л?кин драматурглар, ?сар язудан кала, режиссер, композитор ??м актер да булганнар. Шунысы кызык, борынгы Рим драматургы Ливий Андроникны? д?ньяда беренче "фонограмманы" уйлап чыгарган. Ул тавышсыз калган, л?кин ?з артыннан с?йл?рг? бер малайны тапкан.

Греклар театрында т?б? булмаган, шулай ук алар бик зур булганнар,анда 17 ме?н?н 40 ме?г? кад?р кеше сыя алган. Б. э. к. IV гасырда таш театрлар т?зел? башлаган.

Борынгы театр тарихыны? бер ?зенч?леге бар: актерлар ?з мимикасын кулланмыйча уйнаганнар. Аны? урынына алар т?рле битлекл?р киг?нн?р. К?п игътибар х?р?к?тл?рг? ??м киемн?рг? бирелг?н. Театрда уйнаучылар ир кешел?р ген? булган, шулай ук хатын-кыз ролен д? алар уйнаганнар. Элеккеге Римда реализмны нык яратканнар. Актер 100% ролен? кереп уйналган театр яхшы куелган дип саналган.

Борынгы Грецияд? театр д??л?т эше дип саналган. Периклдан башлап х?к?м?т матди яктан т?эмин ителм?г?н кешел?рг? д? театрга барырга м?мкинлек бирг?н. Моны? ?чен башта ??ркемг? театрга бер , ? аннары ?ч тапкыр баруга субсидия бирелг?н. Драматурглар, актерлар х?рм?тле гражданнар булганнар ??м югары ??м?гать вазифаларын башкара алганнар. Л?кин Римда театр с?нгатене? статусы т?шк?н. Тизд?н аларны Колизейда ??м башка театр биналарында узган гладиатор сугышлары бел?н алыштыра башлаганнар.

Рус театры бик борынгы заманнарда ук барлыкка килг?н. Ул халык и?аты бел?н б?йле. Уенны? ?сеш процессында алар т?рл?рг?? драмаларга, йолаларга, уеннарга б?ленг?нн?р. Аларны бары тик чынбарлыкны чагылдырулары ??м диалог, ?ыр, бию, музыка гына берл?штерг?н.

Халык театры бел?н параллель р?вешт? Русьта скоморохларны? театр с?нгате ?сеш алган. Русьта курчак театрыны? барлыкка кил?е д? алар бел?н б?йле. 1068 елда беренче тапкыр скоморохлар елъязмаларда иск? т?шерел?. Алар ?ырлаганнар, биег?нн?р, шаярганнар, уйнап к?рс?тк?нн?р, музыка коралларында уйнаганнар. Халык театры импровизацияд? корылган, пантомима, музыка, ?ырлау, биюл?р ?з эчен? алган; башкаручылар битлекл?р, грим, костюмнар кулланганнар. Башта скоморохлар чыгышы т?ркемн?рг? берл?штер?не тал?п итм?г?н. ?кият, ?ыр, уен кораллары ?чен бер ген? башкаручы да ?ит?рлек булган. Скоморохлар туган ?ирл?рен калдырганнар ??м, акча эзл?п, рус ?иренд? й?рг?нн?р, авыллардан ш???рл?рг? к?ченг?нн?р.

Чирк?? театрга каршы булган ??м а?а ?серг? бирм?г?н.

Сарай театры М?ск??д? патша Алексей Михайлович вакытында барлыкка килг?н. Беренче тамаша 1672 елны? 17 октябренд? булган. Спектакльл?рне Немец бист?сенн?н Грегори куйган, актерлар да чит ил кешел?ре булганнар. Патша Алексей Михайлович вафат булганнан со?, сарай театры ябылган, тамашалар бары тик Петр I заманында гына я?артылган.

Сарай театрыннан башка, Славян-грек-латин академиясенд? д? театрлар куелган.Пьесаларны укытучылар язганнар, ??м алар укучылар ярд?менд? куелган. М?кт?п театрыны? башында Симеон Полоцкий торган.

Театр к?ренешенд?ге ху?а (у? якта) ??м колы (сул якта) тасвирлавы, 350/340 б.г.э.
Маскалы театрны? актерларын тасвирлаучы мозаика: ике хатын-кыз "Убырлы карчык"тан ки??ш ала.
?индстан театрыны? Якшагана музыкаль бию - драма формасында Ракшаса ягъни демонны? тасвирлавы.
Трагедия ??м Комедия театр маскалары. Мозаика, Рим с?нгате , 2нче гасыр.
1600 елллардагы театр к?решенеше урын алган авыл б?йр?ме
Театр с?хн?сенд? кир?кле ут ??м томан к?ренешен тудыру ?рн?ге.

Театр с?хн?сенд? кир?кле ут ??м томан к?ренешен тудыру ?рн?ге.