Тамбов губернасы

Герб
Ил	Россия империясе
Статус	губерна
Административ ?з?к	Тамбов
Нигезл?? датасы	1796
Юкка чыгару датасы	1928
Халык саны  ( 1926 )	2 726 914 кеше [1]
М?йдан	58 511 квадратная верста
Тамбов губернасы Вики?ыентыкта

Тамбов, Тамбов ^[2] губернасы ( рус.   Тамбовская губерния ) ? Россия империясене? , РСФСРны? ??м ССРБны? административ бер?млеге.

Географиясе [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Тамбов губернасы т?ньякта Владимир ??м Т?б?н Новгород губерналары бел?н, к?нчыгышта Пенза ??м Сарытау губерналары бел?н, к?ньякта Воронеж губернасы бел?н, к?нбатышта Воронеж, Орёл, Рязань ??м Тула губерналары бел?н чикт?ш булган.

Тарих [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

XVIII й?зне? башына кад?р бу ?ирл?р Казан сарае приказы карамагында булганнар. 1708 елда беренче губерналарга б?л? н?ти??сенд? Ялатма, Кадым ??м Т?м?н Казан губернасына каратылганнар, Тамбов, Шацк , Козлов, Добрый, Сокольск, Лебедянь , Романов, Демшинск, Усман ??м Борисоглебск ис? Азак губернасына каратылганнар. 1719 да б?тен Тамбов т?б?ге Азак губернасы составына кертел? ??м ике вилаятьк? (Тамбов ??м Шацк) б?лен?. Тамбов вилаяте Тамбов, Козлов, Добрый ??м Борисоглебскны ?з эчен? алган, Шацк вилаятен? баш ш???ренн?н тыш Т?м?н, Кадым ??м Ялатма керг?н булганнар. Лебедянь Елец вилаяте составында, Усман ??м Демишинск ? Воронеж вилаяте составында булган. 1779 елда 15 (Борисоглебск, Гвозды, Ялатма, Кадым,  Кирсанов , Козлов, Лебедянь, Липецк,  Моршанск , Новохопёрск, Спасск, Тамбов, Т?м?н, Усман, Шацк) ?язд?н гыйбар?т булган Тамбов калгайлыгы (наместниклыгы) оештырылган. ^[3]

Тамбов губернасы 1796 елда Тамбов калгайлыгын ?зг?ртеп кору юлы бел?н барлыкка килг?н. 1803 д?н 1923 елга кад?р губерна чикл?ре ??м эчке б?ленеше ?зг?решсез булып кала бирг?н. 1923 елда Ялатма, Спасск ??м Шацк ?язл?ре Рязань губернасына к?чк?н, Т?м?н (Темников) ?язе ис? Т?б?н Новгород , Пенза ??м Рязань губерналары арасында б?ленг?н, Усман ?язе ??м Борисоглебск ?язене? 1 вулысы Воронеж губернасына к?черелг?н; губернас составына Задонск ?язене? 3 вулысы ??м Новохопёрск ?язене? 9 вулысы кертелг?н.

1920?1921 елларда биред? Ватандашлар сугышыны? бер ?леше булган к?чле крестьян к?т?релеше булып ?тк?н. Аны бастырыр ?чен, Тухачевский ?ит?кчелегенд?ге ЭККГ ч?стл?ре баш к?т?р?чел?рг? каршы х?тта химик корал (тончыктыргыч газ) да кулланган. ^{[4] [5]}

1928 д? губерна бетерелг?н, территориясе ?з?к кара туфраклы ?лк?се составына кертелг?н.

Халык [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Туган тел буенча состав , 1897: рус теле ? 95,48 %, мордва телл?ре ? 3,34 %, татар теле ? 0,63 %, украин теле ? 0,22 %. ^[6]

Дини состав, 1897: православлар ? 98,52 %, м?селманнар ? 0,63 %, искейолачылар ? 0,55 %.

Милли состав, 1926: руслар ? 99,13 %, украиннар ? 0,47 %. ^[1]

Эчке б?ленеш [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Губернада туган танылган татар ш?хесл?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• ?ади Такташ (Спасск ?язе Сыркыды авылы, 1901?1931) ? язучы.
• Ф?хрелислам Агиев (Т?м?н ?язе Тенеш авылы, 1887?1938) ? балалар язучысы.
• М?х?мм?тша Мамин (Спасск ?язе Горенка авылы, 1905?1943) ? язучы, ?д?би т?нкыйтьче.
• ?мин Тынчеров (Ялатма ?язе Бостан авылы, 1907?1980) ? с?яси эшлекле, ТАССР Халык к?мис?рл?ре Шурасы р?исе (1938?1940).
• Хафиз Палютин (Т?м?н ?язе Югары Пешли авылы, 1896?1937) ? с?яси эшлекле, ТАССР прокуроры-юстиция халык комиссары (1926?1928).

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]