Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Roald Sa?diev latin yazuında])
| Roald Sa?diev
|
|---|
 |
| Tulı iseme
|
Roald Zinnur ulı Sa?diev
|
|---|
| Honare
|
fizik
|
|---|
| Tuu datası
|
28 dekaber
1932
(
1932-12-28
)
(91 ya?)
|
|---|
| Watanda?lı?ı
|
SSRB
/
AQ?
/
Rasay
/
Azarbaycan
|
|---|
| Bulak ham premialare
|
Sotsialistik Xezmat Qaharmanı (1986), ike Lenin ordenı,
Tatarstan
aldınnan xezmat ocen ordenı, Lenin premiase (1984)
|
|---|
Roald Zinnur ulı Sa?diev
(
Роальд Зиннур улы С?гъдиев
) ? tanıl?an ?alim, fan e?leklese, fizika-matematika fannare doktorı,
RFA
akademigı (1968). Tanıl?an ?alim, ?ulay uq RFA akademigı
Renad Sa?dievne
n bertu?an enese. Roald Sa?diev elekkege
AQ?
prezidentı
Dwayt Eyzenhauern
ın onıqasına oylangan.
Roald Sa?diev donya?a
Maskawd
a
1932n
ce yılnın 26. dekaberenda kila.
1955n
ce yılda
Maskaw dawlat universitetın
ın fizika fakultetın tamamlıy. 1956-1961nce yıllarda
SSSR
Fannar Akademiasenen Atom energiase institutında (xazer Kurcatov institutı) e?li.
1968n
ce yılda, utız bi? ya?enda Roald Sa?diev SSSRnın in ya? akademigı bula. ?ulay uq ul Sovet ilennan berdanber
Vatikan
fannar akademiase akademigı daracasena ire?a. 1961-1970nce yıllarda Atom-tos fizika institutında laboratoria citakcese (
Novosibirsk
).
1970
-1973nce yıllarda SSSR Fannar akademiasenen Yu?arı temperaturalar institutında e?li. Roald Sa?diev zamanca plazma fizikasın oyranuce aldın?ı ?alim. Anın Kurcatov institutında ba?qar?an esse plazma ham idara itela tor?an termo-to? sintez olkasendage acı?ları xalıqara daracada tanıla.
1973
-1988nce yıllarda Roald Sa?diev SSSR Fannar Akademiasenen ?alam tik?erenulare institutında direktor. Bu waqıtta ul unikal fanni programmalar (“Kosmos”, “Prognoz”, “?nterkosmos”, “Meteor”, “Apollon” h.b.) osteneda e?li.
1987
-1991nce yıllarda SSSR Yu?arı Sovetı deputatı itep saylana.
1985
-1988nce yıllarda Roald Sa?diev yu?arı dairalarda utkarelgan
Jeneva
,
Wa?ington
ham
Maskaw
ocra?ularında SSSR citakcese M. Gorbacev kina?cese bula.
1989dan
xazergaca Merilend universitetı professorı (AQ?).
- Rusia Fannar Akademiase
akademigı
- AQ? milli fannar akademiyase akademigı
- Amerika San?at ham Fannar Akademiase akademigı
- ?vetsia Pat?a Akademiase akademigı
- Boyek Britania Astronomia Cam?iate a?zası
- Max Plank Cam?iate (Almania) a?zası
- Xalıqara Astronomia Akademiase akademigı
- Macarstan Fannar akademiase akademigı
- Cexia Fannar Akademiase akademigı
- Vatikan Fannar Akademiase akademigı
- Lenin premiase (1984) plazma fizikası olkasendage e?lare ocen
- Sotsialist Xezmat Qaharmanı (1986)
- ?ke Lenin, Oktaber ?nqıylabı ham Xezmat Qızıl Bayra?ı ordennarı kavalerı
- Yıl ke?ese (Fransia, 1988)
- Tate Medale (Amerika Fizika ?nstitutı, 1991)
- Ettore Majorana premiase (?talia, 1993)
- Leo Szilard premiase (Amerika Fizika Cam?iate, 1995)
- Maxwell premiase (Amerika Fizika Cam?iate, 2001)
- Carl Sagan Memorial Award (2003)
