Пьер Абеляр

Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Пьер Абеляр latin yazuında])
Pierre Abailard
Туган телд? исем Пьер Абеляр
Туган 1079 ( 1079 )
Париж , Франция
?лг?н 21 апрель 1142 ( 1142-04-21 )
Сен-Марсель-сюр-Сон, Франция
К?м? урыны Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).
Ватандашлыгы   Франция патшалыгы [2]
Франция
?лма-матер Париж кафедраль м?кт?бе [d]
??н?ре ила?иятче , ф?лс?ф?че , композитор , телбелгеч , шагыйрь , автобиограф , мантыйкчы , язучы , дин хадиме
?ефет Элоиза [d]

  Pierre Abailard Вики?ыентыкта

Пьер Абеляр ( фр.   Pierre Abailard/Abelard ) ? француз дин белгече, ф?лс?ф?че , шагыйрь , схоласт.

Ул Парижда ритсер гаил?сенд? туа ??м шунда дини м?кт?пт? белем ала. Абеляр борынгы антик м?д?ниятк? зур ихтирам бел?н карый. ?фл?т?н , Аристотель ??м Цицерон ?с?рл?ре бел?н якыннан таныша. ? м???си динне ул христиан динене? элг?ре дип саный. Абеляр тир?н ??м зир?к акыллы ш?хес булып формалаша. Ул егет чагында ук халык алдында уздырыла торган т?рле с?з ярышларында катнаша башлый ??м, оста с?йл?? с?л?тен? ия буларак, шушы ярышларда ?и?еп чыгуы бел?н таныла. Ул Парижны? Собор м?кт?бенд? укый, анда шушы м?кт?пне? ?ит?кчесе Гильом де Шампо бел?н ф?нни б?х?ск? кереп, аннан кит?рг? м??б?р була.

Замандашлары Абелярны Сократ бел?н чагыштырганнар. Ул, н?къ борынгы грек ф?лс?ф?чесе кебек, ил гиз?че, м?сафир-галим була. Со?рак Абеляр ?зе укыган Собор м?кт?бен? кайта, л?кин инде ш?керт булып т?гел, ? укытучы булып. Бу вакытта Абелярны? абруе ??м халык арасында тоткан даны инде шактый югары була. Руханилар моны к?ралмыйлар, алар м?ш??р галимг? аяк чалырга с?б?пл?р эзли башлыйлар, аны? ялгышканын к?т?л?р, ??м алар к?тк?н форсат табыла: Абелярны? яраткан кызы Элоиза бел?н булган гыйшкый м?н?с?б?тен фаш итеп, аны физик ??м мораль яктан хурлыйлар. Шуннан со? ул монахлыкка кит?рг? м??б?р була.

Абелярны? ф?лс?фи мирасы шул заманда ук игътибар бел?н ?йр?нел?. Формасы бел?н ул ? схоластика , ? юн?леше бел?н изге китаплардагы дини догмаларны т?нкыйть ит? рухында була. Абеляр, изге китапларда урын алган хаталы фикерл?рне табып, аларда булган мантыйкый каршылыкларны фаш ит?. Ул моны и?ади эшч?нлеген динг?, яис? Аллага каршы алып бару т?гел, ? дини китапларны т?рле каршылыклардан, хаталардан арындырырга омтылу дип а?лата. Абелярны? бу эшч?нлеге бигр?к т? аны? ≪?йе ??м Юк≫ диг?н хезм?тенд? урын таба. Ул, кешене? ышану ??м акыл бел?н эш ит? с?л?тл?ре арасында булган аермалыкларны тикшереп, ?стенлекне со?гысына бир?. Болай уйлау шушы заманда хакимлек итк?н фикри т?гъбирл?рг? каршы булып чыга. М?с?л?н, Ансельм Кентерберийскийны? атаклы гыйбар?се т?б?нд?гед?н тора: ≪А?лау ?чен ышану сорала≫. Абеляр ис? моны? н?къ киресенч?сен алга куя: ≪Ышану ?чен а?лау сорала≫.

Абеляр танып бел?д? акыл бел?н а?лауны ?стен к?р?. Ул барлык динн?рне? кимчелеген т?б?нд?геч? а?лата. Алар, ди ул, д?ньяны танып бел?д? акылны, фикерл??не т?гел, б?лки балачактан килг?н гад?тне беренчел ит?л?р. Кеше ис?, олыгайгач та, ?н? шушы балачактан килг?н гад?тл?рне? колы булып кала. Абелярны? т?гълиматы дини формада булса да, ул шул за-мандагы руханиларны? н?фр?тен кузгата. Аны Рим папасы Иннокентий II х?кем ит?. Католиклар чирк?ве тарафыннан ул еретик дип игълан ител?. Д?рес, со?рак шул ук чирк?? Абелярны? гыйльми фикерл?рен ?зене? т?гълиматына нигез итеп ала.

Чыганаклар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  • Гыйзз?тов К.Т. , Философия: 2 китап. 1 нче китап: Кыскача философия тарихы. Философияне? нигез проблемалары: Югары уку йорты ?чен д?реслек.
  1. 1,0 1,1 Beaumont F. M. Manuel et itineraire du curieux dans le cimetiere du Pere la Chaise ? Paris : 1828.
  2. Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays ? 2 ? Editions Robert Laffont , 1994. ? ISBN 978-2-221-06888-5