Полоний ( лат.   Polonium , Po) ? Менделеевны? периодик таблицасыны? 6 период, 16 т?ркем элементы. Т?ртип номеры - 84. Халькогеннар т?ркемен? карый. Нормаль шартларда йомшак радиоактив металл , к?м?шсу-ак т?ст? ^{[1] [2]} .

Символы [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Полоний элементыны? символы - Po ( Полоний дип укыла).

Тарихы ??м атаманы? килеп чыгышы [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Элемент 1898 елда Пьер Кюри ??м Мария Склодовская-Кюри тарафыннан уран сумалалы рудасында ачыла ^[3] . Алар 18 июльд? Париж Ф?нн?р академиясе утырышында докладта беренче тапкыр ачыш турында х?б?р ит?л?р. Элемент Мария Склодовская-Кюрины? туган ягы ? Польша (лат. Polonia) х?рм?тен? исем ала ^[2]

1902 елда алман галиме Вильгельм Марквальд я?а элемент ача. Ул аны радиотеллур дип атый . Кюри, ачыш турындагы язманы укып, бу ? алар тарафыннан д?рт ел элек ачылган полоний элементы, дип х?б?р ит?. Марквальд мондый б?я бел?н килешм?г?н ??м аларны? т?рле элементлар булуын белдерг?н. Элементлар бел?н бернич? т??риб?д?н со? Марквальд ?з хатасын танырга м??б?р була.

Полонийны? 0,1 мг беренче ?лгесе 1910 елда алына.

Т?бигатьт? [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Полоний радионуклидлары табигый радиоактив р?т составына кер?:

²¹⁰ Po ( Т _1/2 = 138,376 сут ), ²¹⁸ Po ( Т _1/2 = 3,10 мин) ??м ²¹⁴ Po ( Т _1/2 = 1,643×10 ^?4 с) ? ²³⁸ U р?тен?;

¹⁶ Po ( Т _1/2 = 0,145 с) ??м ²¹² Po ( Т _1/2 = 2,99×10 ^?7 с) ? Th р?тен?;

²¹⁵ Po ( Т _1/2 = 1,781×10 ^?3 с) ??м ²¹¹ Po( Т _1/2 = 0,516 с) ? ²³⁵ U р?тен?.

Шу?а к?р? полоний ??р чак торий ??м уран минералларында була. Полонийны? ?ир кабыгындагы тотрыклы нисб?те ? массасы буенча якынча 2×10 ^?14  % ^[1] .

?зенч?лекл?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Полоний ? к?м?шсу-ак йомшак радиоактив металл .

Металл полоний ?авада тиз оксидлана. Полоний диоксиды (РоО ₂ ) _x ??м полоний монооксиды РоО билгеле. Кислоталар йогынтсыында Ро ²⁺ катионнары барлыкка килеп, алсу т?сле эретм? хасил була:

${\displaystyle {\ce {Po + 2 HCl -> PoCl2 + H2 ^}}}$${\displaystyle .}$

Агулылыгы [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Полоний-210 артык агулы, радиотоксинлы ??м канцерогенлы, ярым таркалу чоры 138 к?н 9 с?гать. Аны? чагыштырма активлыгы (166 ТБк/г) шул х?тле зур, х?тта альфа-кис?кч? ген? нурланса да, а?а кул бел?н кагылырга ярамый, ч?нки тире ген? т?гел, б?лки б?тен организм агулануы м?мкин: полоний тире аша шактый ?и?ел ?т?. Ул ара булганда да коточкыч х?вефле. Шу?а к?р? полоний-210 бел?н герметик бокста гына эшлил?р.

?д?бият [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Полоний// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. ? 3-е изд. 20-й т. ? М. : Советская энциклопедия, 1969?1978.

Чыганаклар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107?1122, 2003 . Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source. (ингл.)
• IUPAC Standard Atomic Weights Revised 2008 елны? 5 март к?ненд? архивланган . (2005). (ингл.)

Сылтамалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

• Полоний//Большая российская энциклопедия (?ле сылтама)
• Полоний . Популярная библиотека химических элементов. ?леге чыганактан 2013-05-29 архивланды. 2013-08-28 тикшерелг?н.
• ≪What is polonium-210?≫ (ингл.)

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]