Тевтоннар ??м кимврлар каршы сугышлар
Тевтоннар ??м кимврлар ?и?ел?л?ре.
Тевтоннар ??м кимврлар ?и??л?ре.
Лу?ций Корне?лий Су?лла Б?хетле
(tat. lat.
Lutsiy Korneliy Sulla
(?ле сылтама)
,
лат.
Lucius Cornelius Sulla (Felix)
) ?
Борынгы Рим
д??л?т ??м с?яс?т эшлеклесе, гаск?р башлыгы,
Рим
м??ге диктаторы, консул ( 88, 90 б.э.к.), канлы бастыруларны (проскрипциял?рне) оештыручы, д??л?т т?ртипл?рен я?артучы.
Тарихта беренче м?рт?б? Рим ватандашы булып М??ге Ш???рне (Рим) ике тапкыр буйсындырган. Р?химсез из?че булып Сулла ?з тел?ге бел?н чиксез хакимлект?н баш тарткан, шушы гад?тсез вакыйга тарихта калган.
Сулла Нумидия патшасы Югурта каршы сугышта (Югурта сугышы) 111-105 б.э.к. алга чыккан. Сулла
тевтоннар
, кимврлар каршы сугышта, Берлект?ш сугышында 90-88 б.э.к.,
Митридат
каршы сугышта 89-84 б.э.к. (Митридат сугышлары) катнашкан.
Митридат сугышы вакытында 89-84 б.э.к. Сулла
Рим
ш???рен буйсындырган, Марий якташларын ?терелг?н, хакимиятне кол бил??че акс?якл?рен? тапшырган.
Со?рак Сулла Ш?рекък? юн?лг?н ??м Афиналар ш???рен 86 б.э.к. буйсындырган, шул елда Сулла Митридат VI Евпаторны ?и?г?н. 84 б.э.к. Митридат бел?н Солых килеш?ен имзалаган.
Сулла Рим ш???ренд? булмаганда Марий ??м Цинна якташлары я?адан Римда хакимиятне алган.
Сулла 83 б.э.к. Италияг? кайтып ?итк?н, ?з с?яси дошманнарын тар-мар итк?н ??м канлы диктатурасы урнаштырган. Сулла диктатурасы вакытында канлы бастырулар р?химсез террор бел?н ?тк?релг?н.
Сулланы? таянычы - бастырганнарны? ?ирл?ренд? урнаштырган элекке легионерлар.
79 б.э.к. Сулла ?з тел?ге бел?н хакимият вазыйфасын калдырган, л?кин с?яс?тк? ?з йогынтысын саклаган.
78 б.э.к. а?ламаган авырудан ?лг?н.
Проскрипциял?р - с?яси ватандаш дошманнарына к?л?мле бастырулар со?рак б?т?н диктаторлар кулланганнар: Лойола,
Дракула
, Кромвель, Робеспьер,
Явыз Иван
,
Сталин
, Мао Цзе Дунь, Пол Пот ??м б?т?н.
- Инар Ф. Сулла. ? Ростов-на-Дону: Феникс, 1997.
- Короленков А. В., Смыков Е. В. Сулла. ? М.: Молодая гвардия, 2007.
- Моммзен Т. Римская история. ? Т. 2 (от битвы при Пидне до смерти Суллы). ? М., 1937.
- Утченко С. Л. Древний Рим. События. Люди. Идеи. ? М.: Наука, 1969.
- Утченко С. Л. Кризис и падение Римской республики. ? М.: Наука, 1965.
- Carcopino J. Sylla ou la monarchie manquee. ? Paris: L’Artisan du livre, 1931.
- Christ K. Sulla. Eine romische Karriere. ? Munchen: Beck, 2002.
- Hantos T. Res publica constituta: die Verfassung des Dictators Sulla. ? Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 1988.
- Keaveney A. Sulla, the last republican. ? 2nd еd. ? London ? New York, 2005.
- Lanzani C. Lucio Cornelio Silla dittatore: storia di Roma negli anni 82-78 a.c. ? Milano: tip. "Popolo d'Italia", 1936.
- Letzner W. Lucius Cornelius Sulla: Versuch einer Biographie. ? Munster, 2000.
- Lovano M. The Age of Cinna: Crucible of Late Republican Rome. ? Stuttgart, 2002.
- Marino R. Aspetti della politica interna di Silla. ? Palermo: Presso l'Accademia, 1974.
- Santangelo F. Sulla, the elites and the empire: a study of Roman policies in Italy and the Greek east. ? Leiden ? Boston: Brill, 2007.
- Schur W. Das Zeitalter des Marius und Sulla. ? Leipzig: Dieterich, 1942.
- Valgiglio E. Sulla e la crisi repubblicana. ? Firenze: La Nuova Italia, 1956.
- ↑
1,00
1,01
1,02
1,03
1,04
1,05
1,06
1,07
1,08
1,09
1,10
1,11
1,12
1,13
1,14
1,15
Digital Prosopography of the Roman Republic
- ↑
Πλο?ταρχο?
Life of Sulla //
Β?οι Παρ?λληλοι
- ↑
Любкер Ф.
Sullae
//
Реальный словарь классических древностей по Любкеру
/ м?х?ррир
Ф. Ф. Зелинский
,
А. И. Георгиевский
,
М. С. Куторга
et al. ?
СПб
:
Общество классической филологии и педагогики
, 1885.
- ↑
Е. Придик
Фауста, Корнелия
//
Энциклопедический словарь
?
СПб
:
Брокгауз ? Ефрон
, 1902.