Лал? Оралоглу
, Лал?
?хм?тл?биб кызы
Оралоглу (
кыз фамилиясе
Каран
,
т?р.
Lale Oralo?lu
,
1924 елны?
15 августы
,
Т?ркия
,
Измир
?
2007 елны?
15 гыйнвары
,
Т?ркия
,
Истанбул
) ?
Т?ркияне?
кино
??м
театр
актрисасы, режиссер, продюсер, язучы, журналист, ?ырчы, спортчы (
ишк?к иш?, й?з?
).
1924 елны?
15 августында
Т?ркияне?
Измир
ш???ренд?
татар
милл?тенн?н булган табиб
?хм?тл?биб Каран
[1]
гаил?сенд? туган. Бала вакытта
гаил?се
бел?н
Истанбулга
к?чен?.
Т?ркияне?
абруйлы
француз
(
Notre Dame de Sion Fransız Lisesi, Lycee Francais Prive Sainte-Pulcherie
) ??м
алман
(
Deutsche Schule Istanbul
) м?кт?пл?ренд? укый. 7 яшенд? пианинода уйнарга ?йр?н?.
Ишк?к иш?
??м
биеклекк? сикер?
спорты бел?н ??н?ри спортчы д?р???сенд? ш?гыльл?н?. Ул ?ит?кл?г?н т?ркем 7 ел р?тт?н Т?ркияне? ишк?к иш? спорты буенча чемпионы була.
Й?з?
буенча Т?ркия чемпионы (
100 м га чалкан й?з?, 200 м га кроль стиле бел?н й?з?, 400 м га й?з?
)
[2]
.
Истанбул университетыны?
?д?бият факультеты инглиз филологиясе б?леген т?мамлый.
Инглиз
,
француз
,
алман
,
итальян
телл?рен камил бел?. ?леге югары уку йортын т?мамлагач, 2 ел ≪Япы Креди≫ банкында эшли.
С?нгать аны к?бр?к ?зен? тарта:
Истанбулда
консерваторияд? укый (
укытучылары ??мал Р?шит Р?й (сольфеджио), Р?шит Абет (сольфеджио), Ф?рди Стацер (фортепиано), Алис Розенталь (вокал)
), опера театры курсларына й?ри. Со?рак консерваторияд? вокал ??м фортепиано д?ресл?ренн?н укыта. 7 ел Истанбул мэриясе хорында ??н?ри ?ырчы булып эшли.
1951 елда
ачылган ≪Кече с?хн?≫ театрында беренче м?рт?б? с?хн?г? чыга: ≪Ярыш≫ пьесасы буена куелган спектакльд? уйный. Т?ркияне? атаклы артисты
М?хсин ?ртугрул
аны? уенын югары б?яли. 20 ел эченд? 62 спектакльд? уйный.
Кинофильмнарда т?ш? башлый: 35 фильмда т?п рольне башкара.
1961 елда
?з ш?хси театрын оештыра. Ирене? (
??н?ре буенча журналист
) фамилиясе буенча, театрга ≪Оралоглу≫ исемен бир?. ?леге коллектив Т?ркия театры тарихында тир?н эз калдыра.
1974 елда
, ялган гаеп тагылып, 10 ай т?рм?д? утыра. Т?рм?д? вакытта я?а пьесалар яза.
Бер спектаклен, ≪
порнография чалымнары бар
≫ дип, полиция куелудан алгач, ачлык игълан ит?. ??м?гать басымы астында,
Т?ркия
премьер-министры
Б?л?нт ???вит
??м м?д?ният министры Тан?р Кышлалы кул куйган ≪Лал? Оралоглуны аклау≫ кануны чыга.
Ки? кырлы талант иясе буларак, с?л?тен кинорежиссерлыкта, продюсерлыкта сынап карый, сценарий авторы булып таныла, чит телл?рд?н
т?рекч?г?
пьесалар т?р?ем? ит?. С?нгатьне? ?ыр ?лк?сенд? д? танылу ала: ≪Ил?ан Ф?йман≫ оркестры бел?н
Шарль Азнавур
,
Мирей Матьё
,
Эдит Пиаф
репертуарындагы
француз
?ырларын,
т?рек
?ырларын башкара. Мюзикл ?чен с?зл?рен д?, музыкасын да ?зе яза.
Журналист буларак,
Галатасарай
спорт клубыны? журналын чыгара, ≪Истанбул-Экспресс≫, ≪Я?а сабах≫, ≪Ахшам≫ газеталарында х?б?рче булып эшли.
≪Кызым≫ исемле детектив романы авторы (
≪Х?ррият≫ н?шрияты бастырып чыгарган
).
2007 елны?
15 гыйнварында
инсульттан
вафат була
[3]
.
Истанбулны?
Зын?ырлыкую зиратында ?ирл?нг?н.
- Bir Kadın Tuza?ı (1971)
- Hudaverdi-Pırtık (1971)
- Hızlı Hızır (1972)
- Olum Bebekleri (1972)
- Sevdi?im Sendin (1955)
- Kırık Canaklar (1960)
- 'Hatırla Sevgilim (1961)
- Yavuz Sultan Selim A?lıyor (1952)
- Yıldırım Beyazıt ve Timurlenk (1952)
- Kanlı Para (1953)
- Altı Olu Var/?psala Cinayeti (1953)
- Yanola Nilgun (1954)
- ?ki Ate? Arasında (1954)
- Kotu Tohum (1963)
- Son (2001)
- Sihirli Annem (2003)
- Candan ote (2006)
1950
?
1979 елларда
≪И? яхшы сценарий авторы≫, ≪И? яхшы режиисcер≫, ≪И? яхшы хатын-кыз артист≫ диг?н исемн?р бирел?.
- 1952
? ≪Елны? и? яхшы артисты≫ (
≪Йылдыз≫
журналы,
Т?ркия
)
- 1953
,
1954
,
1955
? ≪Елны? и? яхшы артисты≫ (
Т?рек фильмнары конкурсы
)
- 1969
? ≪Елны? и? яхшы артисты≫ (
Т?рек фильмы фестивале
)
- 1956
,
1957
? ≪Елны? зур у?ышларга ирешк?н артисты≫ (
≪Миллият≫
газетасы,
Т?ркия
)
- 1959
,
1960
? ≪Елны? и? яхшы театр артисты≫ (
≪Со?гы с?гатьт?≫ газетасы
)
- 1961 елда
≪Kırık Canaklar≫ (
тат.
Кырылган чынаяклар
,
1960
) фильмыны? сценарий авторы буларак, XI Берлин халыкара кинофестиваленд? (
К?нбатыш Берлин
) катнаша.
- 1968
? ≪Елны? и? талантлы с?нгать ??еле≫ (
Т?ркия хатын-кызлар ??мгыяте
)
Беренче ире ? ??н?ре буенча журналист, ≪Оралоглу≫ театры ?ит?кчесе.
Кызлары
: Алев Оралоглу (Alev Oraloglu,
1954
) ,
т?рек актрисасы
[4]
.
Икенче ире ?
актер
Gurdal Onur (
1940
)
[5]
- Рушания Алтай.
≪Сары г?лебез...≫
≪С?ембик?≫
, 2018 ел, июль, 24?26 битл?р. ISSN 0869-1398