한국   대만   중국   일본 
К?г?рчен районы ? Wikipedia Эчт?лекк? к?ч?

К?г?рчен районы

Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/К?г?рчен районы latin yazuında])
К?г?рчен районы
Байрак [d]
Нигезл?н? датасы 20 август 1930
Сурәт
Д??л?т   Россия
Башкала Морак
Административ-территориаль бер?млек Башкортстан
С?гать поясы UTC+05:00 ??м YEKT [d]
Халык саны 31 444 ( 2010 ) [1]
М?йдан 3400 км²
Почта индексы 4533ХХ
Р?сми веб-сайт admkugarchi.bashkortostan.ru ​ (рус.)
Харита сурәте
?ирле телефон коды 34789
Номер тамгасы коды 02 ??м 102
Карта
  К?г?рчен районы Вики?ыентыкта

К?г?рчен районы Башкортстанны? к?ньягында урнашкан ??м М?л?вез , Куергазы , Зиянчура , ?ылаер, Б?р??н районнары бел?н ??м Ырынбур ?лк?сене? Т?лген районы бел?н чикт?ш. Районны? 113 торак ноктасы 20 авыл советына берл?шк?н. Район ?з?ге Морак ? элекке исеме Кызыл М?чет.

Тарихи белешм? [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Бу як башкортлары к?бесенч? б?р??н кабил?сенн?н чыкканнар. Беришел?р башка кабил?л?рд?н ? м?с?л?н Д??г?вер авылы шул исемле кабил?д?н. 18 гасырда татарлар к?чен?л?р, Акман авылы 1870 елда нигезл?н?.

Башкортларны? ?ир сатып ятуларына к?р? алар бу якларда ХХ гасыр башында азчылыкта калалар. 1928 елда районга кер?ч?к Кыпчак ??м Б?р??н-Кыпчак волостьларында 24 865 рус, 15 233 башкорт , 4 277 татар , 6099 мукшы , 2 699 чуаш , 2 229 украин яш?ве м?гъл?м.

Идел буе халкын 1921-1922 елны кырган ачлык к?саф?те бу якларда бер ел алдан башланган. 1921 елны терлекл?р калмаган диярлек. Туемб?т авылында октябрь ахырларына м?кт?п яшенд?ге 74 баланы? 47се вафат ??лак булган.

К?г?рчен районы 1930 елны? 20 августында ?з?к башкарма комитетыны? карары бел?н барлыкка килг?н. Башта ул Морак районы дип атала. 1934 елны исемен К?г?рчен районына алмаштыра. Ул чактагы башкарма комитет р?исе Сатаев район ?з?ген К?г?рчен авылына к?черег? ниятли. [2]

13,5 ме? к?г?рченле Б?ек Ватан явында катнашкан. Аларны? яртысыннан к?бесе сугыш яланнарында ятып калган. Районнан китк?н сугышчылардан сигезе Советлар Союзы Герое ??м берсе Дан орденыны? тулы кавалеры булдылар.

Демографик х?л [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

И? зур торак урыны ? Морак авылы (2010 елда биред? 8 962 кеше яш?г?н), Йомагу?а бист?се (4 552 кеше).

Район халыкны? югары табигый ?рчеме бел?н ( 2009 елда +16,4‰, 2010 елда 15,4‰) аерылып тора. Шул ук вакытта ?л?чел?р саны туучылар санына тигезл?ш? ( 2009 елда ?16‰, 2010 ?14,8‰) диярлек.

Милл?т ?анис?п 1970 ?анис?п 1989 ?анис?п 2002
башкортлар 17 664 (41,7%) 15 079 (47,8%) 19 280 (56,4%)
руслар - - 9 560 (28%)
татарлар 6 122 (14,4%) 5 118 (16,2%) 3 519 (10,3%)

Шулай ук мукшылар (460 кеше 2002 елда), чуашлар (637 кеше) яши.

1989 елда татарлар район халкыны? 16%ын т?шкил итс?л?р, 2002 елда 10-га калдылар. К?г?рчен районында татарлар яш?г?н ?ч авыл бар дип санала: Увар (Багдашкино), Акман ??м тоташ районга исем бирг?н К?г?рчен . [3]

Башкортлаштыру шаукымында К?г?рчен, Калдар , Ишбирде , Акман , Д??л?тша утары , Д??л?ткол , Баш-Б?ркет , Кызылташ , Калдар авылларын 1979 елда башкорт авыллары итеп яздыралар. [4]

Шулай да, зур татар авылы К?г?рченне, со?гы ?анис?пл?р буенча анда к?пчелект? татарлар яш?ве бел?н килешерг? м??б?р булдылар.

Демография [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Халык саны
1939 [5] [6] 1959 [7] [6] 1970 [8] [6] 1979 [9] [6] 1989 [10] [6] 2002 [11] [6] 2008 [12] 2009 [13] 2010 [1] 2012 [14]
30 249 ↘ 29 332 ↗ 42 501 ↘ 33 990 ↘ 31 541 ↗ 34 203 ↘ 32 807 ↘ 32 479 ↘ 31 444 ↘ 30 787
2013 [15] 2014 [16] 2015 [17] 2016 [18] 2017 [19] 1 гый 2018 [20] 1 гый 2019 [21] 2021 [22]
↘ 30 313 ↘ 29 792 ↘ 29 284 ↘ 28 840 ↘ 28 649 ↘ 28 277 ↘ 27 858 ↘ 27 489

Икътисад [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

2010 елны? башына районда эш яшенд? 19 069 кешене? 16 175е эш бел?н т?эмин ителг?н.

Авыл ху?алыгы [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Районда авыл ху?алыгы аякта нык басып тора. Бу ?лк?д? Д??л?т унитар предприятиесе ≪Т?в?к?н≫ ≪?ирг?н МТС≫ А?, 3 СПК, 7 ?Ч?, 86 игенче-фермер ху?алыгы эш ит?л?р.

Танылган кешел?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

М?гариф [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Районда 15 урта м?кт?п ? укучылар саны 2576;
18 т?п м?кт?п ? 876 укучы;
33 башлангыч м?кт?п ? 602 укучы;
1 гимназия ? 702 бала;
19 м?кт?пк?ч? т?рбиял?? оешмасы ? 1140 бала (саннар 2010 ел башына).

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  1. ↑ 1,0 1,1 Б?тенрусия халык санын алу, 2010
  2. ↑ http://static.3.190.63.178.clients.your-server.de/rayon/191-rajjon-v-period-revoljucionnykh.html (?ле сылтама)
  3. ↑ Люция Камаева. ?гисетелг?н Акман (?ле сылтама)
  4. ↑ Список татарских сельских населенных пунктов Башкирской ССР, национальность жителей которых претерпела изменения по данным за 1926-79 гг. , archived from the original on 2012-06-08 , retrieved 2011-12-01  
  5. ↑ СССР ?анис?бе (1939)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. ? 2008.
  7. ↑ СССР ?анис?бе (1959)
  8. ↑ СССР ?анис?бе (1970)
  9. ↑ СС?Б ?анис?бе (1979)
  10. ↑ СССР ?анис?бе (1989)
  11. ↑ Б?тенрусия ?анис?бе (2002)
  12. ↑ 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
  13. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов ? Росстат , 2013. ? 528 бит
  16. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года ? 2018.
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года ? Москва : Росстат , 2017.
  20. ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года ? Федераль д??л?т статистикасы хезм?те .
  21. ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан ? 2019.
  22. ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)

Чыганаклар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Чыганак ? https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=К?г?рчен_районы&oldid=4141739