Екатерина II ??йк?ле
Нигезл?н? датасы	1894
Д??л?т	Россия
Административ-территориаль бер?млек	Нахичевань-на-Дону [d]
Современное состояние	разрушенный [d]
Екатерина II ??йк?ле Вики?ыентыкта

Екатерина II ??йк?ле ? 1894 елда Дондагы Нахчиван ш???ренд? куелган монумент (х?зер Дондагы Ростовны? Пролетар районы составында). ??йк?лне? автор - скульпторлары Матвей Афанасьевич ??м Матвей Матвеевич Чижовлар (аталы-уллы) ^[1] . Ватандашлар сугышы чорында Екатерина II скульптурасын большевистлар юк ит?, ? аны? урынына Карл Маркс ??йк?лен куя.

Тарихы [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Беренче тапкыр Екатерина II ??йк?лен куюны 1873 елда Нахчиван кала думасы ?гъзасы Яков Хлев т?къдим ит?. ?мма ??йк?лне кую ?чен акча булмый. 1883 елда ??йк?л кую м?сь?л?сен? кала башлыгы вазифасын бил?г?н Минас Ильич Балабанов ?йл?неп кайта. Ул 1890 елда ??йк?л салу ?чен Русияне? ?рм?н халкыннан акча ?ыюны оештыруга иреш?. Санкт-Петербургта ??йк?лне? и? яхшы проектына конкурс игълан ител?. 15 конкурс эшл?ре арасыннан сын академиклары Матвей Афанасьевич ??м Матвей Матвеевичлар (атасы ??м улы) проекты сайлап алына. Бронза статуясы Санкт-Петербургта коела ??м Нахчиванга поезд бел?н китерел?. 1894 елны? 18 сентябренд? Собор м?йданында ??йк?л ачу тантанасы уза. Со?рак м?йдан Екатерина м?йданы дип атала. ??йк?лне? корылмасы 30 ме? сумга т?ш?.

1917 елда ??йк?лне пъедесталдан алалар, ?мм? ш???рне немец гаск?рл?ре ??м Ак Гвардия яулап алганнан со? (1918 ел), аны урынына кире куялар. 1920 елда ш???рне кызыллар басып алганнан со?, ??йк?л тулысынча с?теп алына ??м ≪Кызыл Аксай≫ заводында эретел?. Буш пьедесталга 1925 елда корылган Карл Маркс скульптурасын куялар. Бу ??йк?л Б?ек Ватан сугышы вакытында юк ител?. Х?зер бу урында 1959 елда т?зелг?н Карл Маркс ??йк?ле тора ^[2] .

1990 еллар азагында урындагы ?рм?н диаспорасы в?килл?ре Екатерина II ??йк?лен тергезерг? т?къдим ит?, л?кин урындагы хакимлек бу башлангычы хупламый. Карл Маркс ??йк?лен к?череп аны? урынына Екатерина II ??йк?лен кую м?сь?л?л?ре 2005 елда актив тикшерел? башлый. 2009 елны? проектына яраклы, ??йк?лне я?арту ?чен 11 миллион сум акча кир?к була. Б?тен ??йк?л кую чыгымнарын ?рм?н общинасы ?з ?стен? алырга ?зер була. ?мма кайбер кала кешел?ре Карл Маркс ??йк?лен к?чер?г? каршы була, ??м Екатерина II ??йк?лен я?ару м?сь?л?се х?л ителми кала.

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]