Ростов-на-Дону

Ростов-на-Дону
	Ростов-на-Дону
	рус. Ростов-на-Дону
Байрак [d]	Илтамга [d]
Нигезл?н? датасы	1749
Р?сми исем	Ростов-на-Дону
Д?нья кис?ге	Европа
Д??л?т	Россия
Н?рс?не? башкаласы	Ростов ?лк?се , Южный федеральный округ [d] , Муниципальное образование ≪город Ростов-на-Дону≫ [d] , Донская Советская Республика [d] , Азак-Кара ди?гез крае [d] , Т?ньяк Кавказ крае [d] , Донской округ [d] ??м Расту б?лгесе [d]
Административ-территориаль бер?млек	Ростов ?лк?се
С?гать поясы	UTC+03:00
Ди?гез, к?л яки елга эченд? яки янында урнашуы	Тын
Х?к?м?т башлыгы	Неярохина, Зинаида Васильевна [d]
Халык саны	1 135 968 ( 1 гыйнвар 2023 )
Административ б?ленеше	Ленинский район [d] , Ворошиловский район [d] , Железнодорожный район [d] , Кировский район [d] , Октябрьский район [d] , Первомайский район [d] , Пролетарский район [d] ??м Советский район [d]
Ди?гез д?р???се ?стенд? биеклек	70 метр
Кард?ш ш???р	Дортмунд , Гера , Волос [d] , Glazgo , Ле-Ман , Мобил , Плевен [d] , Чхонджу [d] , Ереван , Анталия , Донецк , ?аек , Луганск , Гомель , Севилья ??м Полис [d]
Б?л?кл?р
М?йдан	348,5 км²
Почта индексы	344000?344999
Р?сми веб-сайт	rostov-gorod.ru (рус.) (ингл.)
Тема ??гърафиясе	География Ростова-на-Дону [d]
Феноменны? икътисады	экономика Ростова-на-Дону [d]
Кыскарулар ??дв?ле аббревиатурасы	Ростов н/Д.
?ирле телефон коды	863
Ш?р?фле ватандашлар т?ркеме	[d]
Монда ?ирл?нг?нн?р т?ркеме	[d]
Объектны? к?ренешл?ре ?чен т?ркем	[d]
	Ростов-на-Дону Вики?ыентыкта

Дондагы Ростов , Тындагы Растуф , Ростов-на-Дону ( рус. Ростов-на-Дону ) ? Россияне? Европа ?лешене? к?ньякта урнашкан ш???р, Ростов ?лк?се ??м К?ньяк федераль округы ?з?ге. 1749 елда нигез салына.

Ш???рд? порт, тимер юл т?ене. Халык ис?бе 1 115 000 кеше ( 2015 ). Машина т?зелеше (авыл ху?алыгы машиналары ? ≪ Ростсельмаш ≫ ?.б., станоклар ясау), авиация , электротехника , радиоэлектроника , химия , ?и?ел (тире, к?н-аяк киеме ?.б.), азык т?млеткеч , агач эшк?рт? с?н?гате .

География [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ростов К?нчыгыш Европа тигезлегенд? , Тын елгасыны? у? ярында, Азак ди?гезеннн?н 60 километр ераклыкта, М?ск??д?н 1226 километр к?ньяк-к?нчыгыштарак урнашкан.


Донецк ~ 218 км Харковь ~ 489 км Сумы ~ 678 км	Луганск ~ 202 км Воронеж ~ 563 км Липецк ~ 691 км М?ск?? ~ 1092 км	Волгоград ~ 479 км Сарытау ~ 872 км
Мариуполь ~ 191 км Запорожье ~ 411 км Днепр ~ 476 км	?илл?р розасы	?листа ~ 455 км ?стерхан ~ 773 км
Таганрог ~ 72 км Симферополь ~ 641 км Евпатория ~ 692 км Севастополь ~ 714 км	Краснодар ~ 258 км Туапсе ~ 437 км Сочи ~ 561 км	Ставрополь ~ 331 км Пятигорск ~ 509 км Владикавказ ~ 691 км

Климаты [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ш???р климаты уртача контненталь, далалы. Уртача еллык к?рс?ткечл?ре: Уртача еллык температура ? +9,9 °C, Уртача еллык ?ил тизлеге ? 3,2 м/с, Уртача еллык ?ава дымлылыгы ? 72%. Явым-т?шемн?р саны ? 650 мм.

Кыш йомшак ??м аз карлы; гыйнварны? температурасы -2,9 °C, ?пс?л?т минимумы шул ук айда к?з?телг?н ??м ул ?31,9 °C т?шкил итк?н (1940).

??й эссе, д?вамлы ??м корылыклы, кояшлы ?ава ?стенлек ит?, июльне? урта температурасы ? +23,3 °C, ?пс?л?т максимумы 2010 елны? августында к?з?телг?н ??м ул +40,4 °C т?шкил итк?н.

Ростов-на-Дону климаты
К?рс?ткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	15,0	19,8	26,0	33,6	35,6	38,4	39,6	40,1	38,1	31,0	25,0	18,5	40,1
Уртача максимум, °C	?0,1	0,7	6,9	16,1	22,3	26,6	29,2	28,8	22,6	15,0	11,3	1,2	14,6
Уртача температура, °C	?2,9	?3,1	2,2	10,6	16,8	20,9	23,3	22,6	16,7	10,0	2,9	?1,7	9,9
Уртача минимум, °C	?5,3	?5,6	?0,9	6,1	11,4	15,8	18,0	16,9	11,8	6,2	0,3	?4	5,9
Абсолют минимум, °C	?31,9	?30,9	?28,1	?10,4	?4,3	?0,1	7,6	2,6	?4,6	?10,4	?25,1	?28,5	?31,9
Явым-т?шем нормасы, мм	59	53	51	47	56	70	53	44	49	39	53	69	643

Тарих [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Р?сми нигезл?? датасы 1749 елны? 15 декабре булып санала - шул к?ннне патшбик? Елизавета I ф?рманы буенча Темерник тамгахан?се нигезл?нг?н. Монна со? монда порт балыкка кил?, ? 1761 елда ? Изге Димитрий Ростовский х?рби кальгасе т?з?л? башлый. У?айлы географик урыны Ростовны? икътисади ?сешен? йогынты ясаган. ?зене? 100-еллыгына ш???рд? 15 ме? кеше саналган, ? инде XX гасырда 110 ме?н?н артык кеше саналган.

Ростовны? икътисади ?сешене? нигезе с??д?г?рлек булган. XX гасыр башында Ростовта й?зд?н артык ширк?т саналган. 1917 елга кад?р Ростов тышкы с?уд?д? тауар сату к?л?ме буенча Россияд? ?ченча урында торган. 1930 еллар азагында халык саны ??м икътисади ?сеше буенча ш???р Советлар Берлегене? ун и? эре калаларына керг?н.

Б?ек Ватан сугышы вакытында алман г?ск?рл?ре Ростовны ике тапкыр яулап алганнар: 1941 елны? к?зенд? ??м 1942 елны? ??енд?. Беренче тапкыр алман г?ск?рл?ре ш???рг? 1941 елны? 17 ноябренд? керг?нн?р; бер атнадан со?, 28 ноябрьд?, маршал С. К. Тимошенко командованиесындагы совет г?ск?рл?ре ш???рне кире алганнар.

1942 елны? 24 июленд? Ростовка вермахтны? 17-че гаск?ре керг?н. Оккупация чорында нацистлар тарафыннан 40 ме?н?н артык кеше ??заланган, 53 ме? кеше к?ч бел?н Алманияга м??б?ри эшл?р г? озатылганнар. 1943 елны? 14 февраленд? Тындагы Ростов алман гаск?рл?рнн?н азат ителг?н. Сугыш ш???р зур зыян китерлг?н, 270 завод ??м фабрикалардан алтысы гына сакланып калган.

1987 елдан Ростов ? миллионлы ш???р ^[10].

Халык [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

1811 ^[11]	1840 ^[12]	1856 ^[11]	1897 ^[13]	1914 ^[11]	1926 ^[11]	1931 ^[11]	1939 ^[11]	1959 ^[14]	1970 ^[15]	1979 ^[16]	1989 ^[17]	2002 ^[18]	2010 ^[19]
~4 000	8 609	~12 600	119 476	~127 300	~327 700	~425 100	~502 900	599 542	788 827	934 095	1 019 305	1 068 267	1 089 261

Милли состав [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Милл?т	1989	2002 ^[20]	2010 ^[21]
руслар	89,5%	89,0%	90,1%
?рм?нн?р	3,1%	4,2%	3,4%
украиннар	3,7%	2,2%	1,5%

Агломерация [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ростов-на-Дону агломерациясе ? Ростов ?лк?се территориясенд? урнашкан бер ?з?кле ш???р агломерациясе. Халык саны ? якынча 2,2 млн кеше ( К?ньяк федераль округы халкыны? ~15% ?леше, Ростов ?лк?се халкыны? ~50% ?леше). Агломерация составына Ростов-на-Дону, Азак , Аксай , Батайск , Новочеркасск , Новошахтинск , Таганрог ш???рл?ре кер?л?р.

Административ б?ленеш [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ворошилов районы
Тимер юл районы
Киров районы
Ленин районы
Октябрь районы
Беренче Май районы
Пролетариат районы
Совет районы

Фотогалерея [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Ш???р Думасы бинасы
Т?ньяк-Кавказдагы тимер юл Идар?сене? бинасы
Файл:MkalIopfRsE.jpg
Ростов к?ренеше
Покров м?йданы
Тимер юл к?пере
Ростов Д??л?т Университеты
Пушкин урамы
Александр баганасы
Ростов к?ренеше
Горький исеменд?ге театр

Кард?ш ш???рл?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Моны да карагыз [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Я??д-татар зираты

[_5354170049d4b6aa-1] ОКТМО
https://wikidata.org/wiki/Track:P764https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203

[_52525ac0ae365890-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 http://old.rostov-gorod.ru/aboutrostov/citypartners/

[_aa3202d2c161e0fa-3] ttps://www.dortmund.de/de/leben_in_dortmund/internationales/staedtepartnerschaften/rostow_am_don/index.html

[_276d9d6c8064655c-4] ttps://www.gera.de/sixcms/detail.php?id=17948

[_0a3676e6dfb651c8-5] ttps://www.glasgow.gov.uk/index.aspx?articleid=15944

[_03580160aa580884-6] ttps://www.glasgow.gov.uk/index.aspx?articleid=21037

[_e753694f67842d68-7] ttps://www.pleven.bg/bg/pobratimeni-gradove/rostov-na-don-ruska-federatsiya

[_d3d23e4b6e83037d-8] Αδελφοποιημ?νοι Δ?μοι

[_dc4d3f200e1196e8-9] ttps://rostov-gorod.ru/ourcity/aboutrostov/aboutcity/

[10] халык саны, миллион

[autogenerated1-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 ^11,5 http://www.mojgorod.ru/rostovsk_obl/rostovnadon/index.html

[12] Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840

[13] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=407

[14] 1959 елны? Б?тенсоюз ?анис?бе. РСФСР, аны? территориаль бер?млекл?рене?, ш???р ?ирлекл?рене? ??м ш???р районнарыны? ?енес буенча халык саны

[15] 1970 елны? Б?тенсоюз ?анис?бе. РСФСР, аны? территориаль бер?млекл?рене?, ш???р ?ирлекл?рене? ??м ш???р районнарыны? ?енес буенча халык саны

[16] 1979 елны? Б?тенсоюз ?анис?бе. РСФСР, аны? территориаль бер?млекл?рене?, ш???р ?ирлекл?рене? ??м ш???р районнарыны? ?енес буенча халык саны

[17] 1989 елны? Б?тенсоюз ?анис?бе. РСФСР, аны? территориаль бер?млекл?рене?, ш???р ?ирлекл?рене? ??м ш???р районнарыны? ?енес буенча халык саны

[18] 2002 елгы Б?тенроссия ?анис?бе. РФ, аны? территориаль бер?млекл?рене?, ш???р ?ирлекл?рене? ??м ш???р районнарыны? ?енес буенча халык саны

[19] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg2.php

[20] 2002 ел сан алу базасы , archived from the original on 2015-09-15 , retrieved 2013-12-05

[21] Национальный состав и владение языками, гражданство. Кн.1: Статистический сборник /Ростовстат/ ? Ростов н/Д, 2013 ? 375 с. (PDF) , archived from the original (PDF) on 2014-07-14 , retrieved 2013-12-05

[B1-22] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 бу торак пунктта яш??че татарлар саны ясалма р?вешт? киметелг?н булырга м?мкин

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[1]

к б ? Русияне? 50 и? зур ш???ре
1 000 000 -нан артык кеше	М?ск?? ? Санкт-Петербург ? Новосибирск ? Екатеринбург ? Казан ? Нижгар ? Чил?бе ? Самар ? Омск ? Ростов-на-Дону ? Уфа ? Красноярск ? Воронеж ? Пермь ? Волгоград
500 000 ? 1 000 000 кеше	Краснодар ? Сарытау ? Т?м?н ? Тольятти ? Ижау ? Барнавыл ? Сембер ? Владивосток ? Ярыслау ? ?ркет ? Махачкала ? Хабарау ? Новокузнецк ? Ырынбур ? Кемерово ? Р?з?н ? Тум ? ?стерхан ? Пенза ? Яр Чаллы ? Липецк ? Тула
250 000 ? 500 000 кеше	Киров ? Чабаксар ? Калининград ? Брянск ? Курск ? Иваново ? Магнитогорски ? Улан-Удэ ? Тверь ? Ставрополь ? Акм?с?ит * ? Акъяр * ? Т?б?н Тагил ? Смоленск ? Белгород
Ш???рл?рне? халык саны 2010 халык ис?бе буенча китерелг?н. * Кырым ш???рл?рене? халык саны? 2012 елгы м?гъл?матлары буенча китерелг?н.

к б ? Татарлар саны буенча Русия торак пунктлары
> 100 ме? кеше	Казан ? Уфа ^[1] ? Яр Чаллы ? М?ск?? ? Т?б?н Кама
> 50 ме? кеше	?лм?т ? Ст?рлетамак ^[1] ? Сембер ? Ижау ? Чил?бе
> 25 ме? кеше	Екатиринбур ? Октябрьски ^[1] ? Ырынбур ? Нефтекама ^[1] ? Самар ? Яшел ?з?н ? Пирем ? Азнакай ? Салават ^[1] ? Туймазы ^[1] ? Петербург ? Т?м?н ? ?стерхан ? Алабуга ? Б?гелм? ? Тольятти ? Лениногорски
> 10 ме? кеше	Т?б?н Варта ? З?й ? Чистай ? Магнитогорски ? Омск ? Д?рт?йле ^[1] ? Норлат ? Арча ? Соргыт ? Тубыл ? Баулы Саранск ? М?л?к?с ? Буа ? Сарытау ? Б?л?б?й ^[1] ? Кукмара ? Нижгар ? Нефтеюганск ? Чишм? ^[1] ? Пенза ? ??лил ? Менделеевск ? ?гер?е ? Зылатаус ? Мамадыш
> 5 ме? кеше	Йошкар-Ола ? Волгоград ? Новосибирск ? Ишембай ^[1] ? Красноярск ? М?л?вез ^[1] ? Актаныш ? Урта ?л?з?н ? Орски ? Сызран ? Сарапул ? Минз?л? ? К?зн?й ? Я?авыл ^[1] ? Тум ? Первоуральск ? К?мертау ^[1] ? Учалы ^[1] ? Агыйдел ? Байлар Сабасы ? Чакмагыш ^[1] ? Ноябрьск ? Прокопьевск ? Т?б?н Мактама ? Волжск ? Балтач ? Копейск ? Б?ре ^[1] ? Можга ? Сарман ? М?слим ? Б?зд?к ? Кама Аланы ? Кемерово ? Раевский ^[1] ? Т?б?н Тагил ? Нократ Аланы ? Урыссу ? Дзержинск ? Толбазы ^[1] ? Бакалы ^[1] ? Чаткы ? Белорет ? Акт?б? ? Биектау ? ?ркет ? Троицк ? Иске Кулаткы ? Шыгырдан ? Когалым ? Приютово ^[1] ? Балык Бист?се ? Ш?м?рд?н ? Я?а Уренгой ? Ростов-на-Дону ? Благовещен ^[1] ? Васильево ? Югары Пышма ? Богырыслан
Моны да карагыз: Татарлар саны буенча Балтыйк буе илл?ре , Украина , Казакъстан торак пунктлары ↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 бу торак пунктта яш??че татарлар саны ясалма р?вешт? киметелг?н булырга м?мкин