한국   대만   중국   일본 
Давид Кугультинов ? Wikipedia Эчт?лекк? к?ч?

Давид Кугультинов

Wikipedia ? ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Давид Кугультинов latin yazuında])
Давид Кугультинов
Туган телд? исем калм. К?глтин Дава
Туган 13 март 1922 ( 1922-03-13 ) [1]
Эсто-Алтай [d] , Яшалтинский район [d] , Калмык Автономияле Совет Социалистик Республикасы [d] , СССР
?лг?н 17 июнь 2006 ( 2006-06-17 ) [1] (84 яшь)
?листа , Россия
Ватандашлыгы   СССР
  Россия
?лма-матер А. М. Горький ис. ?д?бият институты
??н?ре шагыйрь
С?яси фирка Советлар Берлеге коммунистик фиркасе

Давид Кугультинов (?алм. Котин Дава; 13 март 1922 ел ? 17 июнь 2006 ел ) ? Калмыкстанны? халык шагыйре (1969), Социалистик Хезм?т Герое (1990). ССРБ д??л?т премиясе лауреаты(1976). Калмык АССР Югары советы депутаты (1980, 1985 ел). ССРБ-ны? халык депутаты (1989-1991).

Биографиясе [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Давид Никитич Кугультинов 1922 елны? 13 мартында Абганер Гаханкин авылында (х?зер Калмык Республикасы Яшалтин районы Эсто-Алтай [2] ) х?лле гаил?д? туган.

1931 елда бабасын кулак дип б?тен гаил?се бел?н берг? Алтай краена с?ргенг? ?иб?р?л?р. Давид атасы бел?н берг? Приютский районыны? 107-нче ≪Тангчин Цзян≫ совхозына к?чеп кил? ??м шунда м?кт?пк? бара. 12 яшенд? булачак шагыйрь ?зене? т??ге шигырен бастырып чыгара, моны? ?чен Карл Маркс ны? томы бел?н б?л?кл?н?.

1937 елдан 1-нче Элиста м?кт?бенд? укый.

1939 елда Калмык педагогия институтына укырга кер?. Шул вакыттан ?с?рл?рен республика матбугаты битл?рен? бастыра башлый [3] .

1940 елда ?зене? шигырьл?рен аерым ?ыентык (≪Стихи юности≫) итеп бастырып чыгара. Бу шигырьл?р ?ыентыгына язучы Александр Фадеев у?ай б?яли.

18 ел яшенд? аны ССРБ Язучылар берлеге на кабул ит?л?р. Калмык педагогия институтыны? икенче курсыннан Кызыл Армия сафына чакырыла. Монгол Халык Республикасы нда сержант, ? со?рак Совет гаск?рл?ренд? кече лейтенант булып хезм?т ит?.

Б?ек Ватан сугышы башлангач, фронтка ?иб?р?не сорап, гариза яза.

1942 елдан 2-нче Украина фронты нда с?яси хезм?тк?р (политработник) ??м 252-нче укчы Харьков-Братислава дивизиясене? дивизион г?зите х?б?рчесе булып хезм?т ит?. Днепрны кич?д? ??м Корсуньско-Шевченко операциясенд? катнаша.

1944 елны? маенда калмыкларны депортациял?? чикл?ренд? фронттан чакырыла ??м Себерг? с?ргенг? ?иб?рел?. Бийск ш???ренд? автомобиль техникумында укытучы булып эшли. 1945 елны? апреленд? калмык халкын яклаган шигырьл?ре ??м чыгышлары ?чен 58/10 статьясы буенча кулга алына ??м х?кем ител?, Норильскига с?рел?, анда 10 ел тир?се утыра. Норильск кала лагеры заводында эшли. Норильскида хатыны Алла Пахомова бел?н таныша (2006 елда вафат була).

1956 елны? сентябренд? аклана ??м шул ук елда Калмык АССРга кайта.

1957 елны? июненн?н сентябрен? кад?р Калмыкстан Язучылар берлегене? ?аваплы секретаре була.

1957 елны? сентябренд? Горький ?д?би институтында Югары ?д?би курслар студенты була, аны 1959 елны? июненд? т?мамлый.

1961 елда Горький ?д?би институтын экстерн р?вешт? т?мамлый [3] :

30 к?н эсенд? 50 имтихан тапшырып, экстерн мен?н диплом алдым. Мине? м?кт?бем бар ине. Ул Норильски?а академик Фёдоровский ??м геолог Урванцев (?асандыр урында?ы ят?ылы?тар?ы ас?ан, ?у?ынан улар?ы зектар ??л?штерг?н), математик Шмидт, Элекке ???би т?н?итсел?р ????рене? белемд?рен < к?м тиг?нд? бер ?л?ш?н ?от?арыу ма?сатында ми?? ?ала… > ≪Литва эхо?ы≫ г?зитен м?х?ррирл?г?н ??м Чемберлен мен?н Сталиндан интервью ал?ан, ун д?рт тел буйынса белгес Гитлер ??м Муссолини?ан интервью ал?ан, ми?? грек теленд? ??м Жуковский т?ржем??енд? у?ып, текст?а а?латма бирг?н ?арт профессор филолог.

1961 елны? июненн?н Калмык Язучылар берлеге р?исе итеп сайлана.

1970-1990 елларда РСФСР Язучылар берлеге идар?се секретаре. 1971-1972 елларда РСФСР Язучылар берлеге идар?сене? эшче секретаре булып эшли.

1973 елны? декабренн?н 1991 августына чаклы елны? Калмыкстан Язучылар берлеге идар?се ?ит?кчесе.

1980 елда Калмык АССРны? Югары советы депутаты итеп сайлана ??м 1985 елда я?адан сайлана.

1991 елда Россия Коммунистлар фиркасе ?з?к Комитеты ??м Политбюро ?гъзасы итеп сайлана [3] .

2003 елда Россия Федерациясене? Д??л?т Думасына ПВР ??м РПЖ блогыннан т?къдим ител?.

2006 ел ны? 17 июненд? вафат була. Элистада ?ирл?н? [3] .

И?аты [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

.К?п шигырьл?р китабы, ≪Акыл фетн?се≫ (≪Бунт разума≫) поэмасы, шигъри ?киятл?р авторы. Шагыйрь ижатына калмыкларны? ≪Джангар≫ милли эпосы зур йогынты ясый. 1965 елда ≪Шигырьл?р ?ыентыгын бастырып чыгара, ул Ленин премиясен? т?къдим ител?. 1970 елда М?ск??д? ≪Н?фис ?д?бият≫ н?шриятында Семен Липкинны? баш с?зе бел?н ике томлык ?с?р басылып чыга. 1977 елда ≪Н?фис ?д?бият≫ н?шриятында ?ч томлык тагын бер ?с?рл?р ?ыентыгы н?шер ител?.

Рус телен? шигырьл?рен Юлия Нейман т?р?ем? ит? [3] .

Мактаулы исемн?ре ??м башка б?л?кл?ре [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Х?тер [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  • Элиста да Геройлар аллеясында Давид Кугультиновка барельеф куелган.
  • Давид Кугультинов исеме терк?лг?н планета астрофизик обсерваториясе Смитсоновский № 2296.
  • М?д?ни-тарихи комплекс ≪Двор кириллицы≫ Язучылар аллеясында Давид Кугультиновка бюст куелган. [7]

Китаплары [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

    • Кугультинов Д. Глазами сердца. ? М.: Советский писатель, 1958.
    • Кугультинов Д. Разнотравье. Стихи. Пер. с калм. ? М.: Современник, 1975. ? 367 с. Тираж ? 20000 экз.
    • Кугультинов Д. Собрание сочинений в трех томах. Пер. с калм. ? М.: Художественная литература, 1976. ? Тираж 75000 экз.
    • Кугультинов Д. Сказки. ? М.: Детская литература, 1986 . ? 352 с. Тираж ? 100000 экз.
    • Я ? россиянин. Расул Гамзатов. Давид Кугультинов. Кайсын Кулиев. Мустай Карим. Стихотворения. ? Уфа : Инеш, 2007 . ? 352 с. ? ISBN 978-5-903622-03-0

Иск?рм?л?р [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

  1. 1,0 1,1 Тасвирый с?нгать ?рхибе ? 2003.
  2. Давид Кугультинов, Автобиография, статьи, выступления, Элиста, Калмыцкое книжное издательство, 1997, стр. 8, ISBN 5-7539-0381-9
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Герои страны ≪Кугультинов Давид Никитич≫
  4. Указ Президента Российской Федерации от 12 марта 1997 года № 216 ≪О награждении орденом ?За заслуги перед Отечеством“ III степени Кугультинова Д. Н.≫
  5. Распоряжение Президента Российской Федерации от 5 июня 2002 года № 266-рп ≪О поощрении Кугультинова Д. Н.≫
  6. Распоряжение Правительства Российской Федерации от 22 апреля 1997 года № 533-р ≪О награждении Почётной грамотой Правительства Российской Федерации Кугультинова Д. Н.≫ (?ле сылтама)
  7. Открытие бюста памятника Давиду Кугультинову в комплексе ≪Двор кириллицы≫ .

?д?бият [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

    • Ю. Б. Розенблюм . Давид Кугультинов. ? М., 1969 (Писатели Советской России)
    • Давид Кугультинов , Автобиография, статьи, выступления, Элиста, Калмыцкое книжное издательство, 1997, ISBN 5-7539-0381-9

Сылтамалар [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]