Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгы
?
Урал таулары
ит?генд? урнашкан калкулык.
Идел
,
Кама
??м
Агыйдел
елгаларыны? сул як кушылдыкларын б?леп тора. Биеклеге 418 метрга ?ит?. Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгында нефть чыганаклары бар.
Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгында
башкортларны?
тарихи боронго
??йл??
урыннары урнашкан.
Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгында урнашкан ш???рл?р:
Агыйдел
,
Чулман
??м
Идел
елгаларыны? сул кушылдыкларында 480 м биеклегенд?ге суаергыч барлыкка китер?.
Агыйдел елгасыны? югары агымыннан
Ашказарны?
т?б?нен? кад?р сузылган. Чулман елгасыннан Урал тауларына (
К?мертау
ш???ре ягына) карый 400 км арауыкта ята.
Битл??л?ре тигезлекл?рг? тек? килеп теше. Н?к артык бастион кебек. Биеклекл?ре ди?гез биеклеге д?р???сенн?н Б?гелм? янында 370 м озынлыктан
Б?л?б?й
каласы янында 420 м га ?итеп тора.
Дим
елгасы Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгын урталай б?леп ?т?. Димне? у? як ярыннан калкулыкны? Ст?рлебаш-Федоровка ?леше ята. Биред? уртача биеклек 300-400 м арасында тирб?л?.
К?нъяк-к?нчыгыш юн?лешт?, Урал тауларына карый биеклек арта бара.
Мияк?
??м
Ст?рлебаш
районнары чигенд? яткан
Смородиновка
авылы янында 461 м га пешк?н урын бар.
Ст?рлебаш
авылы янында биеклек 480 м га ?ит?.
Бил?м?не? чирек ?лешен урманнар алып тора (
им?н
,
юк?
,
каен
). Урманнар к?бесенч? ?ч яруслы. Беренче ярусны им?н бел?н юк? били. Икенче яруста чикл?век куагы, яшь им?нн?р ??м ?ченчесе ? ?л?нн?р.
Гади урман ?л?нн?ре янында дала ?л?нн?ренн?н ?ир чикл?веге д? очрый. Урыны бел?н ??енке яфраклы агачлар бел?н ылыслы агачлар кушылган урманнар бар.
Кылган далалар ??м чия, терн, сары акация, ногыт борчагы куаклары ?ск?н ташлы далалар бар. Калкулыкта ландшафт ?чен п?р?вез бел?н т?ш?лг?н вертикаль б?лемл?? (аерылу) хас. Сыртлары с?з?к битл??л?рд? ялангачрак.
Б?генге к?нд? урман-дала ??м дала ?леше кеше эшм?к?рлегенн?н нык ?зг?рг?н. С?реп авыл ху?алыгы ?ирл?рен? ?йл?ндерелг?н. Рельеф елгалар тарафыннан ашалып, эрозияг? дучар ителг?н (ерлалар 100 ? 150 м га кад?р и?г?н).
Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгы бил?м?л?ренд?: Туймазы, Шкапов, Ромашкин, Усень-Ивановск карамай яткылыклары бар.
Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгында
Башкортстанны?
Бакалы
,
Чакмагыш
,
Шаран
,
Туймазы
,
Б?зд?к
,
Благовар
,
Д??л?к?н
,
?лш?й
,
Б?л?б?й
,
Ярм?к?й
,
Бишб?л?к
районнары урнашкан.
Б?гелм?-Б?л?б?й калкулыгыннан
З?й
,
Ык
,
Оло Ык
, Кандырлы, Дымка, Сок,
Ст?рле
Стивенз? елгалары башлана. Калку бил?м?сенн?н
Дим
елгасы ?т?.