Буа (корылма)

Буа
	Буа
?рн?к элементы	Комплекс защитных сооружений Санкт-Петербурга от наводнений [d] ??м Асуан гидрот?ене
Мо?а ?лешч? туры кил?	дамба [d]
Бу объекттан ясалган медиасур?тл?р т?ркеме	[d]
	Буа Вики?ыентыкта

Буа ( Казан артындагыча ? б?я ) ? су ким?лен к?т?р? ?чен агымны туктата торган гидротехник корылма. Буа буылгач, сусаклагыч барлыкка кил?.

Буалар кешел?рг? су ??м ?ир ресурсларын сакларга ярд?м ит?. Кир?кле урында т?зелг?н буа су басулардан коткара. Сусаклагычлар кешел?рне тормыш-к?нк?решт? тотар ??м эч?р ?чен су бел?н т?эмин ит?л?р. Корылык килг?нд? сусаклагычлар ярд?менд? басулар сугарыла. Кешел?р борын заманда буалар ?стен? тегерм?нн?р корганнар. Биек буалар корып, зур тизлек бел?н т?ш?че су электр генераторларны эшл?т? торган торган турбиналарны ?йл?ндер? ( гидроэлектростанция ).

Су тегерм?не ?чен буа [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Тартмалы су куласалары (т?г?рм?чл?ре) ?чен елгада буа (плотина) т?зел? беренче шарт булып тора. Борынгы бабаларыбыз буа т?з?не очлаган б?р?н?л?рд?н субайлар сугудан башлаганнар. Кул к?че ярд?менд? субайлар сугу т?ртибен язучы М?х?мм?т М??диев ≪Мирас≫ журналыны? 1993 ел №3 санында “Уйсу болыннар бишеге” язмасында т?г?л тасвирлаган. Буа т?з? ?чен элек чыбык-чабык ??м кызыл балчык, б?р?н?л?р, сайгаклар ??м таш куллана торган булганнар. Цемент куллану шактый со?рак керг?н. Буада арыклар булырга тиеш. Арыклар ясау ?чен б?р?н?л?р ??м таза сайгаклар кулланганнар. Елганы? ?з агымы юн?лешенд?ге т?п арык буадагы артык суны ?иб?р? ?чен кир?к. Буаны? читенд?р?к т?зелг?н арыктан су агымы улаклар ярд?менд? тартмалы су куласасына (т?г?рм?чен?) килеп кер? ??м аны ?йл?ндер? башлый. Арыктан кер?че суны? к?л?мен тегерм?нче махсус затвор (ябу ?айланмасы) бел?н к?йл?г?н. Затворны чыгыр ярд?менд? к?т?рг?ч, улакка кер?че су к?л?ме, шул ис?пт?н тегерм?нне? эшл?? ку?те д? арткан. ^[1]

Буалар ?чен су ташлагычны? булуы м??им. Су ташлагыч ? ул сусаклагычтан ?кренл?п су т?шер?г? к?йл?нг?н канал. ?г?р артык су ташланмаса, сусаклагыч тула ??м ярлардан чыга, ?йл?н?-тир?не баса.

Нидерланд буалары [ ?зг?рт? | вики-текстны ?зг?рт? ]

Нидерланд халкы элек-элект?н ди?гезд?н т?б?н ?ирл?рд? ясалма т?б?л?р ( terpen ) ясый торган булган. Алар шунда вакытлыча яш?г?нн?р, яки терлекл?р асраганнар. Урта гасырларда алар ди?гезд?н т?б?н ким?лд? яткан у?дырышлы туфракны эшк?рт? башлаганнар. Су басмасын ?чен ул киш?рлекл?рне балчык ?емн?ре бел?н уратып алалар, буалар т?зил?р. Артык су т?рле гидротехник чаралар бел?н ди?гезг? куыла. Рус теленд? дамба , шлюз шикелле с?зл?р Нидерланд теленн?н керг?н.

XIX гасыр ахырында Нидерландта ??мгысе 3 500 км буа ис?пл?нг?н. Шуларны? 1 430 км ? елга буалары, 1017 км ? к?лл?р буендагы, 430 км ? ди?гез буе буалары.