Афиф? Жале
(
т?р.
Afife Jale
;
1902 ел
,
Истанбул
?
1941 елны?
24 июле
) ?
Т?ркия
театр актрисасы, Т?ркияд? беренче м?селман театр актрисасы буларак танылган.
Афиф? Жале 1902 елда Истанбулда Хид?ет-б?й ??м М?тхия-ханым гаил?сенд? туа
[2]
; аннан тыш, гаил?не? кызы Б?хия-ханым ??м улы С?лах-б?й була.
Афиф? Жале Истанбулны? кызлар ?чен с?н?гать м?кт?бенд? укыган, ?мма актриса булырга хыялланган. Ул вакытта
Госман империясенд?
, м?селман диненд?ге т?рек хатын-кызлары с?хн?д? эчке эшл?р Министрлыгы Указы буенча гына уйный ала. Грек, ?рм?н яки еврей чыгышлы булган хатын-кызлар гына актриса була алган
[2]
.
Афиф?не? ?тисе кызыны? театр карьерасына каршы булган, ч?нки аны перспективасыз дип санаган. ?тисен ты?ламыйча, Афиф? ?ти-?нисе йортыннан качып кит? ??м я?а т?зелг?н Дарюльбедаи (
т?р.
Darulbedayi
) консерваториясенд? стажёр булып эшли башлый
[2]
. Ул вакытта консерваторияд? м?селман хатын-кызларын актриса ??н?рен? ?йр?т? курслары ачыла. Аларны? бары хатын-кызлар аудиториясе ?чен ген? уйнавы к?зд? тотылган
[3]
.
Театр белеме алгач, Афиф? 1920 елда с?хн?д? Х?с?ен Суатны?
Yamalar
театр спектакленд? ≪Эмель≫ роленд? дебют ясый. Бу вакытта ?рм?н актрисасы Элиза Бинемеджиян чит илг? китеп, ≪Эмель≫ роле вакантлы була. Афиф? с?хн?д? чыгыш ясаганда Жала диг?н с?хн? исемен ала. Шул вакыттан бирле аны бу исем бел?н атаганнар. Кадыкёйдагы ≪Аполлон театры≫нда чыгыш ясап, Афиф? Жале Т?ркия тарихында беренче м?селман актрисасы була. Театр ?ит?кчелеге м?селман хатын-кызлары ?чен чикл??л?р турында кис?тел?, бу ис? 1921 елда Афиф?не? эшт?н азат ител?ен? китер?
[2]
[3]
[4]
. Аннары ул башка театр с?хн?л?ренд? т?рле исемн?р астында рольл?р уйный
[3]
.
Эшен югалтып, Жале авыр финанс х?ленд? кала, к?чле баш авыртуы бел?н б?йле авырулар башлана. Табиб а?а морфин нигезенд? дарулар яздыра башлаганнан со?, Жале морфин куллана башлый
[2]
.
1923 елда игълан ителг?н Т?ркия Республикасына нигез салучы
Ататюрк
м?селман хатын-кызлары ?чен тыюлар турындагы м?сь?л?не к?т?р?. Тыюларны гам?лд?н чыгару Афиф?не театрга кайтара. ?мма наркотикларга ??в?слеге аны? х?лен бозган, бу, ахыр чикт?, с?хн?д?н кит?г? китерг?н
[2]
.
1928 елда Афиф? Жале музыкант Селахаттин Пынар (1902?1960) бел?н таныша. Алар 1929 елда ?йл?неш?л?р ??м Истамбулны? Фатих районына к?ч?л?р. ?мма никахта тормыш ит? алмыйлар ??м 1935 елда алар аерылышалар. Аерылышуга Афиф?не? наркотикларга ??в?слеге д? йогынты ясый
[4]
.
Аерылышканнан со? Жале наркотикларга б?йлелект?н д?валау ?чен Бакыркёй психиатрия хастахан?сен? эл?г?. Анда ул ?зене? со?гы елларын ?тк?р?. Афиф? Жале 1941 елны? 24 июленд? вафат була
[4]
.
1987 елда журналист Н?зих? Араз (1922?2009) с?хн?д? уйналган ≪Афиф? Жале≫ исемле театраль пьеса яза. Пьеса мотивлары буенча фильм т?шерел?
[3]
[5]
.
Афиф? Жалене? фа?игале язмышы шулай ук 1987 елда режиссёр Шахин Кайгунны? ≪Афиф? Жале≫ фильмында
[4]
[6]
??м 2008 елда режиссёр Джейда Аслы Кылычкыранны? ≪Килит≫ фильмында
[7]
к?рс?тел?. ?леге ике фильмда Афиф?не? ролен актриса Мюдже Ар уйный
[3]
[8]
.
1998 елда ≪Modern Dance Company≫ компаниясе тарафыннан Т?ркия д??л?т опера ??м балет театрында актриса тормышына багышланган ≪Афиф?≫ балеты куела
[3]
[4]
. Балет шулай ук 2012 елда Кадыкё?да Sureyya Opera House опера театрында куела
[9]
[10]
.
2000 елда ?ырчы Сельва Эрденер М?ск?? радиосыны? зур симфоник оркестры бел?н берг? ≪Афиф?≫ музыкаль альбомын чыгара
[3]
[11]
.
2004 елда Т?ркияд? актрисаны? тормышы турында ≪Yuzyılın a?kları: Afife ve Selahattin≫ документаль фильмы к?рс?тел?
[3]
[12]
.
Истанбулны? Бешикташ районыны? ≪Afife Jale Sahnesi≫ м?д?ни ?з?ге аны? х?рм?тен? аталган
[3]
[13]
.
1997 елда Yapı Kredi Sigorta иминият компаниясе актриса х?рм?тен? Afife Jale Theatre Award премиясен гам?лг? куя. Премия ел саен театр актёрларына бирел?
[14]
.
- ↑
1,0
1,1
Afife Jale Kimdir?
- ↑
2,0
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
Yalcın, Soner.
Kokain tutkusunun yok etti?i unlu karı koca
(2007-06-24).
20 май 2013 тикшерелде.
2013 елны? 6 июль к?ненд?
архивланган
.
- ↑
3,0
3,1
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
3,7
3,8
Afife Jale
. ?stanbul Kadın Muzesi.
?леге чыганактан
2016-05-31 архивланды.
2013-05-21 тикшерелг?н.
- ↑
4,0
4,1
4,2
4,3
4,4
Afife dans ediyor
(Turkish) (1998-12-12).
21 май 2013 тикшерелде.
2013 елны? 16 июнь к?ненд?
архивланган
.
- ↑
Yazar Nezihe Araz oldu
(Turkish) (2009-07-26).
21 май 2013 тикшерелде.
- ↑
Afife jale (1987)
. IMDb.
2013-05-21 тикшерелг?н.
- ↑
Kilit (2008)
. IMDb.
2013-05-21 тикшерелг?н.
- ↑
Mujde Ar, yine Afife Jale’nin izinde
(Turkish) (2007-10-12).
21 май 2013 тикшерелде.
2013 елны? 16 июнь к?ненд?
архивланган
.
- ↑
"Afife" balesi 14 yıl aradan sonra yeniden sahnede
(Turkish) (2012-11-06).
21 май 2013 тикшерелде.
- ↑
Ertan, Ozlem.
Danscılar, Afife Jale’yi anlatıyor
(Turkish) (2012-11-29).
21 май 2013 тикшерелде.
2013 елны? 16 июнь к?ненд?
архивланган
.
архив к?черм?се
, archived from
the original
on 2013-06-16
, retrieved
2021-05-07
- ↑
The Living Composer Project-Erdener, Turgay
. Composers 21.
2013-05-21 тикшерелг?н.
- ↑
Nereden Sevdim O Zalim Kadını...
(Turkish) (2004-04-13).
21 май 2013 тикшерелде.
- ↑
'Islah Evi' Afife Jale Sahnesi'nde!
(Turkish) (2013-01-02).
21 май 2013 тикшерелде.
- ↑
Afife'yi hafife alma
(Turkish) (2013-04-27).
20 май 2013 тикшерелде.