1938 ел

Еллар
	1934 · 1935 · 1936 · 1937 ? 1938 ? 1939 · 1940 · 1941 · 1942
Унъеллык
	1910-еллар · 1920-еллар ? 1930-еллар ? 1940-еллар · 1950-еллар
Гасырлар
	XIX?гасыр ? XX?гасыр ? XXI?гасыр

1938 (бер ме??тугыз й?з?утыз?сигезенче)?ел ?? к?бис? булмаган ел , милади т?къвим буенча шимб? к?нне башлана. Бу безне? эраны? 1938? елы , II?ме?ьеллыкны? 938?елы, XX?гасырны? 38?елы, XX?гасырны? 4?унъеллыгыны? 8?елы, 1930?елларны? 9?елы. 1938?елдан бирле 86 ?ел ?тте.

2?ме?ьеллык

XVIII?гасыр ? XIX?гасыр ? XX?гасыр ? XXI?гасыр ? XXII?гасыр

1890-еллар	1890	1891	1892	1893	1894	1895	1896	1897	1898	1899

1900-еллар	1900	1901	1902	1903	1904	1905	1906	1907	1908	1909
1910-еллар	1910	1911	1912	1913	1914	1915	1916	1917	1918	1919
1920-еллар	1920	1921	1922	1923	1924	1925	1926	1927	1928	1929
1930-еллар	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939
1940-еллар	1940	1941	1942	1943	1944	1945	1946	1947	1948	1949
1950-еллар	1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	1959
1960-еллар	1960	1961	1962	1963	1964	1965	1966	1967	1968	1969
1970-еллар	1970	1971	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979
1980-еллар	1980	1981	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989
1990-еллар	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999

2000-еллар	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009

Хронологик таблица

**1938 ел башка т?къвимн?рд?**
Милади т?къвим	1938 MCMXXXVIII
Юлиан т?къвим	1937 ?1938 ( 14?гыйнвардан )
Юлиан т?къвим византия эрасы бел?н	7446?7447 ( 14?сентябрьд?н )
Римны нигезл?г?нн?н башлап	2690?2691 ( 4?майдан )
Я??дл?р т?къвиме	5698?5699 ?'???"?????'???"?
?и?ри т?къвим	1357?1358
Борынгы ?рм?нн?р т?къвиме	4430?4431 ( 11?августтан )
?рм?нн?рне? чирк?? т?къвиме	1387 ?? ????
Кытай т?къвиме	4634?4635 ( 31?гыйнвардан ) 丁丑?? 戊寅 кызыл ?гез?? сары юлбарыс
Х?б?ш т?къвим	1930 ? 1931
Борынгы ?инд т?къвиме
- Викрам-самват	1994?1995
- Шака самват	1860?1861
Ш?мси т?къвим	1316?1317
Буддачылык т?къвиме	2481
Япон ел ис?бе	13 ел Сёва

Вакыйгалар ?зг?рт?

11 гыйнвар ? Совет ракета техникасы пионерларыны? берсе Г.?Э.?Лангемак атып ?терелде.
15 гыйнвар ? Беларус ССР -ында ?лк? б?ленеше кертелде. Витебск , Гомель , Минск , Могилев ??м Полес ?лк?л?ре барлыкка кил? ^[1].
24 гыйнвар ? ≪Эшче-Крестьян Кызыл Армиясен? XX ел≫ юбилей медале гам?лг? куелды.
4 февраль ? Гитлер Югары Башкомандующий вазыйфасын алды. Бу Фрич-Бломберг эше бел?н б?йле катлаулы в?згыятьт?н чыгу булды. Бу ис? армия командованиесе ?стенд? хакимият ?чен к?р?шт? НСДАПНЫ? ?итди ?и??ен а?латты.
10 февраль ? Румыния кыйрале Кароль II диктатор в?кал?тл?рен? ия булды.
15 февраль ? Х?рби Трибунал карары бел?н, милл?тчелект? гаепл?неп, Казанда 9 татар зыялысы атып ?терел?. ?ади Атласи (тарихчы) - 1876-1938; Гани Алтынбаев (укытучы) - 1902-1938; Касыйм Исхаков (имам) - 1890-1938; Фазыл Туйкин (язучы) - 1887-1938; К?бир Туйкин (укытучы) - 1878-1938; Сабир Уразманов (укытучы) - 1892-1938; Барый Фаттахов (имам) - 1875-1938; З?к?рия Фаттахов (хезм?тк?р) - 1910-1938; Р?шит Яруллин (имам) - 1880-1938.
3 март ? Согуд Гар?бстанында нефть табылган.
11 март ? т?нл? 12 мартка Алмания вермахты Австрия чиген ?тте. Аншлюс башлана ^[2].
13 март ? ССРБда урыс теле милли м?кт?пл?р ?чен м??б?ри ител?. ^[3]
17 март ? ССРБ Австрияне? аншлюска каршы кискен протест белдерде ^[4].
8 апрель ? Тунис ш???ренд? милли тал?пл?рне кан?гатьл?ндер? тал?бе бел?н ике к?нлек массак?л?м дулкынлану башланды ^[5].
10 апрель
- Австрияд? илне? ?ченче рейхка кушылуын раслаган плебисцит ?тк?релде. Шуннан со? Европа илл?рен аншлюс дип таныйлар ^[2].
- Эдуард Даладье Франция премьер-министры була ^[6].
12 апрель ? Француз хакимияте Тунис ш???ренд? я?а дус милли партиясен т?з? турында игълан ит? ^[5].
24 апрель ? Константин Пятс Эстония президенты булды.
9 май ? Сталин сызган исемлек буенча ТАССР ?ит?кчелегенн?? 69, 3 к?н д?вамында ис? 200 кешег? якын ?лемг? х?кем ител?.
20 май ? ≪Идел-Уралчылар оешмасы≫ эше буенча бер т?ркем татарлар х?кем ител?.
28 май ? подполковник ?ерман Буш Боливияне? Конституция президенты итеп сайланган.
25 июнь ? Дуглас ?айд Ирландияне? беренче президенты итеп сайланды.
7 июль ? Ленинградта беренче телевизион тапшыруны (концерт) к?рс?ттел?р.
10 июль ? Уфада 43? татар ??м башкорт зыялысына карата и? югары х?кем карары ?т?лг?н.
29 июль ? Х?с?н к?ленд? сугыш башлана.
6 август ? Х?с?н к?ленд? сугыш т?мамланды.
18 сентябрь ? Ямал ярымутравында к?ндез кара?гылык башлану терк?лде ( Кара к?н ).
29 сентябрь ? Б?екбритания , Франция , Алмания ??м Италия арасында Мюнхен килеш?ен? кул куелды.
9 ноябрь ? сорау алу вакытында Советлар Союзы Маршалы В.?К.?Блюхер вафат була.
9 ноябрьд?н 10 ноябрьг? каршы т?нд? Алманияд? я??дил?рг? ????м ит?л?р ?т?, бу вакыйгалар тарихка ≪ Б?лл?р т?н ≫ буларак керг?н.

Т?г?л даталарсыз ?зг?рт?

Алман инженеры Конрад Цузе д?ньяда беренче Z1 програмлаштырыла торган ис?пл?? машинасын булдырган.
Петроградны? Academia н?шрияты М?ск??г? к?черелг?н ??м Гослитиздат составына кертелг?н.
?ченче рейхка Я?а Швабия кушылган.

Туулар ?зг?рт?

Шулай ук карагыз: Т?ркем:1938 елда туганнар

Гыйнвар ?зг?рт?

3 гыйнвар ? Александр Лазарев , совет ??м Россия актеры ( 2011 елда вафат булды).
5 гыйнвар ? ?уан Карлос I , Испания кыйрале.
6 гыйнвар ? Адриано Челентано , Итальян ?ырчысы ??м киноактеры.
10 гыйнвар ? Ямаш Иг?н?й , татар шагыйре, журналист, публицист.
25 гыйнвар ? Владимир Высоцкий , рус шагыйре, актер.
30 гыйнвар ? Ислам К?римов , ?зб?кстан с?яс?тчесе, беренче президенты.
31 гыйнвар ? Беатрикс , Нидерландлар патшабик?се ( 1980 ? 2013 ).

Февраль ?зг?рт?

10 февраль ? Вячеслав Шугаев , язучы.
11 февраль
- Борис Майоров , совет ?оккейчысы ??м тренеры, спорт комментаторы.
- Евгений Майоров , совет ?оккейчысы ??м спорт комментаторы ( 1997 елда вафат булды).
16 февраль ? Гакыйль С?гыйров , татар шагыйре, р?ссам.
18 февраль ? Светлана Данильченко , совет актрисасы.
24 февраль
- Леонид Любовский , композитор.
- Фил Найт , Nike президенты ??м нигез салучысы.
26 февраль ? Александр Проханов , совет ??м Россия с?яси эшлеклесе, язучы, публицист.

Март ?зг?рт?

1 март ? Борис Брондуков , совет актеры ( 2004 елда вафат булды).
2 март ? Вячеслав Зайцев , совет ??м Россия модельеры.
17 март ? Рудольф Нуриев , татар балетмейстеры, балет артисты.
20 март ? М?х?мм?т Миначев , ??м?гать эшлеклесе, милли х?р?к?т ??еле, язучы ( М?ск?? ).
26 март
- Рабит Батулла , язучы.
- Алексей Петренко , совет ??м Россия актеры ( 2017 елда вафат булды)
31 март ? Александр Збруев , совет ??м Россия актеры.

Апрель ?зг?рт?

5 апрель ? Равил Ш?р?фи , Татарстанны? халык артисты.
8 апрель ? Кофи Аннан , БМО генераль с?ркатибе.
8 июль ? ?лмира ?диятуллина-Сарьяз , татар журналисты.
9 апрель ? Виктор Черномырдин , Россия с?яс?тчесе ( 2010 елда вафат булды).

Май ?зг?рт?

20 май ? Земфира С?йд?шева , педагог, музыковед, этномузыколог, публицист, с?нгать белеме докторы, Татарстан АССРны? (1989) ??м Россия Федерациясене? Атказанган с?нгать эшлеклесе (2002).
24 май
- Флёра Сафиуллина , тел галиме, профессор.
- Томми Чо?г , Канада актеры, музыкант, Чич ??м Чо?г дуэтында катнашучы.
28 май ? Булат С?л?йманов , себертатар шагыйре.

Июнь ?зг?рт?

13 июнь ? ?сх?т ?и?аншин , х?рби ди?гезче.
15 июнь ? Илдус Закиров , татар галиме.
16 июнь ? Рифкать Закиров , татар шагыйре.
18 июнь ? Р?шит З?йнетдинов , р?ссам, С.?Юлаев б?л?ге иясе.

Июль ?зг?рт?

1 июль ? Диас В?лиев , татар драматургы, прозаик.
1 июль ? М?фт?дин Гыйл??ев , композитор, баянчы.
8 июль ? Андрей Мягков , совет ??м Россия театр ??м кино актеры.
9 июль ? Лия Ахеджакова , РФ халык артисты.
12 июль ? Мирс?ет Яруллин , татар композиторы.
19 июль ? Вахтанг Кикабидзе , совет ??м грузин актеры, ?ырчы, сценаричы, режиссер, ?ырлар авторы.
22 июль ? Т?лгать Галиуллин , татар галиме.

Август ?зг?рт?

9 август ? Леонид Кучма , Украина премьер-министры ??м президенты .
18 август ? Вадим Мулерман , украиннан чыккан совет ?ырчысы, РСФСР-ны? халык артисты.
25 август ? Фредерик Форсайт , инглиз язучысы.

Сентябрь ?зг?рт?

17 сентябрь ? Д?рия Рамазанова , татар телчесе, ф?нн?р докторы, профессор.
22 сентябрь ? Дин Рид , америка актеры ??м ?ырчысы ( 1986 елда вафат булды).
25 сентябрь ? Лидия Федосеева-Шукшина , совет ??м Россия актрисасы.

Октябрь ?зг?рт?

15 октябрь ? Х?н?ви Ш?йдуллин , ?ырчы, ТАССР атказанган артисты (1989).
22 октябрь ? Кристофер Ллойд , америка актеры.
25 октябрь ? Тамара Сёмина , РСФСР халык артисты.

Ноябрь ?зг?рт?

6 ноябрь ? Салис? Г?р?ева , татар шагыйр?се.
8 ноябрь ? Владимир Веклич , троллейбус поездын уйлап табучы.
16 ноябрь ? Евгений Свердлов , совет ??м Россия биохимигы, профессор, Россия Ф?нн?р академиясе академигы, Россия Ф?нн?р академиясене? Молекуляр генетика институты директоры, М.?И.?Шемякин ??м Ю.?А.?Овчинников исеменд?ге биоорганик химия институтыны? кеше геологиясе ??м т?зелеше лабораториясе ?ит?кчесе.
24 ноябрь ? Наталья Крачковская , совет ??м Россия актрисасы ( 2016 елда вафат булды).

Декабрь ?зг?рт?

4 декабрь ? Валерий Клигер , совет волейболчысы ??м тренеры.
12 декабрь ? Равил Бикбаев , башкорт шагыйре, ?д?бият белгече.
21 декабрь ? Юрий Лощиц , совет ??м Россия язучысы.

Вафатлар ?зг?рт?

Шулай ук карагыз: Т?ркем:1938 елда вафатлар

5 гыйнвар ? С?ет Вахиди , тарихчы, археограф.
10 гыйнвар ? К?рим Х?кимов , ≪Кызыл паша≫.
15 гыйнвар ? Ягъкуб Х?лили , н?шир, м?х?ррир.
15 февраль ? ?ади Атласи , татар тарихчысы, язучы, с?яс?т эшлеклесе; Фазыл Туйкин ? татар драматургы, педагог; К?бир Туйкин ( Туйк? ), татар м?галлиме.
19 март ? Маг?ан ?омабаев , казакъ классик шагыйре.
12 апрель ? Федор Шаляпин , д?ньяк?л?м танылган рус ?ырчысы ( ?з ?леме бел?н ).
9 май ? Кыям Абрамов , ТАССР ХКШ р?исе ( 1930 ? 1937 ), Гом?р Байчурин , 1934 - 1936?елларда Татарстан АССР ?з?к башкарма комитеты р?исе; ?хм?тсафа Д??л?тьяров , ТАССР Халык комитетлары Шурасы р?исе ( 1937 ); Альфред Лепа , ТАССР ?лк? комитетыны? беренче с?ркатибе.
10 май ? Ибра?им Галиев , Татбригада х?рби комиссары.
11 май ? Гурий Эвайн , чирмеш язучысы.
10 июль ? Булат Ишемгул , Башкортстан язучысы; В?лиулла Мортазин-Иманский , ≪С?йяр≫ труппасы артисты; Газиз ?лм?х?мм?тов , м?ш??р ?ырчы, композитор; Давыт Юлтый , Башкортстан язучысы; М?к?рим М??диев , актер, режиссер; Габдулла Амантай , Башкортстан язучысы.
5 август ? Фатих С?йфи-Казанлы , язучы-драматург, Татарстан д??л?т эшлеклесе.
29 август ? Гом?р Терегулов , с?яс?тче, Милли Идар? ?гъзасы.
13 сентябрь ? Ситдыйк Айдаров , к?ренекле татар артисты.
14 сентябрь ? С?л?йман Еналиев , к?з табибе, с?лам?тлек саклау эшен оештыручы.
16 сентябрь ? Газиз Гоб?йдуллин , татар язучысы, тарихчы.
17 сентябрь ? Яныш Ялкайн , чирмеш язучысы.
5 октябрь ? Чулпан , ?зб?к совет шагыйре.
20 октябрь ? С?хибг?р?й С?етгалиев , ТАССР Халык Комиссарлары Шурасы р?исе (1920-21), М?ск?? ялчысы.
3 ноябрь ? Габдулла Ш?наси , татар галиме, к?ренекле м?галлим.
15 ноябрь ? К?рим Тинчурин , татар драматургиясене? классигы, к?ренекле артист ??м режиссер.
Ф?хрелислам Агиев , профессиональ татар балалар язучысы, м?галлим, журналист, н?шир.
?б?з?р Т?р?й , татар шагыйре ( ?з ?леме бел?н ).

Иск?рм?л?р ?зг?рт?

↑ ЗСЭ 3-енче н?ш. т. 5?? Б. 119.
↑ ^2,0 ^2,1 СТЭ т. 1?? Б. 133.
↑ https://www.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc&base=ESU&n=23269#3bYLv6U4rurIp4Mv
↑ СТЭ т.1?? Б.120.
↑ ^5,0 ^5,1 Новейшая история арабских стран Африки / М. 1990?? С. 444.
↑ Смирнов В. П. новейшая история Франции / М. 1979?? С. 374.

[1] ЗСЭ 3-енче н?ш. т. 5?? Б. 119.

[sie.1.133-2] 2,0 ^2,1 СТЭ т. 1?? Б. 133.

[3] ttps://www.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc&base=ESU&n=23269#3bYLv6U4rurIp4Mv

[sie.1.120-4] СТЭ т.1?? Б.120.

[NIASA.444-5] 5,0 ^5,1 Новейшая история арабских стран Африки / М. 1990?? С. 444.

[6] Смирнов В. П. новейшая история Франции / М. 1979?? С. 374.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]