Шамил Сериков 1956 елны? 5 мартында Алма-Атада туган. ?стерхан якларында , Гурьев далаларында яш?г?нд? танышып, тормыш корып ?иб?рг?н казах егете К?рим бел?н татар кызы Сара б?хет эзл?п Алма-Атага килеп урнашалар. Шундагы тимер юл вокзалы районында урнашып яши башлыйлар. ?тил?ре К?рим ага гомере буена тимер юлда эшли.

Шамил к?р?ш бел?н 1970 елны , тренер Алдабергенов секциясенд? ш?гыльл?н? башлый, энел?рен д? ?зе бел?н иярт?, со?рак ≪Динамо≫ тренеры Жарковка к?ч?.

Д?рт-биш ел диг?нд? Сериков ?зен яшьт?шл?ре арасында и? ?метле к?р?шче итеп к?рс?теп, СССР укучылары спартакиадасына ?зерл?н?че командага керде. ??м Алма-Атада узган бу ярышта ?и?еп чыкты.

Ул чакта бу ?лч?? авырлыгында Ульяновскидан 1976 елгы олимпия чемпионы Виталий Константинов хакимлек итте. 1977 елдагы ил беренчелегенд? Сериков Константиновка оттыра ??м ?зе ?чен н?ти??л?р ясый.

1978 елда Иван Поддубный ист?леген? оештырылган халыкара б?йгед? ул финалда Константинов бел?н очраша. Алыш буена тигез ис?п бел?н барганда, Сериков со?гы минутта к?нд?шен б?тереп сала, алым ике балл итеп б?ял?н? ??м ул Олимпия чемпионын 6-4 ис?бе бел?н ?и??. Бу х?л СССР беренчелегенд? д? кабатлана. Шамил алты алышта алты ?и?? яулый.

Бу у?ыштан со? Шамилне д?нья чемпионатына ?зерл?н?че командага алдылар. Мексикада узган Д?нья чемпионатында ул ?и?еп кен? калмады, ?зен бу ?лч??д?ге и? оста к?р?шче итеп т? к?рс?тте. Шуны? бел?н М?ск?? Олимпиадасына ?зерл?н?че командада ныгыды.

Шулай булгач, кайбер??л?рд? туган ≪Сериковны 1980 елда М?ск??д? Казагыстаннан булганы ?чен ген?, бу республиканы? юбилее х?рм?тен? ген? к?р?штердел?р≫, диг?н караш бел?н килешеп булмый.

Сериковка беренче к?нд?шк? Европаны? а?а кад?рге елдагы яшьл?р арасындагы чемпионы бельгияле Жюльен Мевис туры килде. К?нд?ше кел?мг? чыгуга ук ????мг? к?чеп, безне? к?р?шчене? г??д?сен? якынаю ?аен эзл?де. Шамил моны алдан ук сизеп, ?зен? каршы очып диярлек килг?н к?нд?шен килг?н к?ен? ?к ?йл?ндереп ?иб?рде. Шуны? бел?н ике балл алды. Аннары ?зе алга омтылды. Теге нишл?рг? белмич?, берм?лг? аптырап калгандай булды да аркасына т?шк?нд? муенын авырттырды.

Икенче ?йл?неш. К?нд?ш ? чех Криста. Икесе д? бер-берсен шактый яхшы бел?л?р, 1978 елгы д?нья чемпионатында да, 1979да Европа беренчелегенд? д? очрашканнары бар. Судьяны? сыбызгы тавышы я?гырауга ук Шамил балл арты баллар ?ыярга кереште. Икенче периодта ис?п Сериков файдасына 12:0 г? ?итк?ч, судьяларга очрашуны туктатып, безне? к?р?шчег? техник яктан чиста ?и?? бир?д?н башка юл калмады.

?ченче ?йл?неш. Шамилг? каршы кечер?к буйлы, т?пт?н юан ?ск?н, бик т? к?чле италияле Кальтабиано чыга. Алар арасындагы к?р?ш ??р юлы бик кискен бара, шу?а да тренер бел?н спортчы бу юлы аеруча нык ?зерл?н?л?р. Беренче периодта берсе бер?р кис?т? ясала. Икенче период. Тагын бер?р кис?т?. Шамил нишл?рг? белмич? нервлана башлый. ? теге сабын бел?н сыланган кебек, безне? к?р?шчене? кочагыннан шуып чыга. Теге чынлап та к?р?шерг? чыгар алдыннан г??д?сен? ниндидер май сылаган, инде мен? х?зер тирли башлагач, шул май т?нд?ге к?з?н?кл?рд?н чыга ик?н. Моны кел?мд?ге судья да а?лый ??м т?н?фес вакытында с?лге алып с?ртенерг? боера. Ни?аять, Сериков бар тырышлыгын куеп к?нд?шен партерга к?чер?, бер балл ала. ?ст? торып к?р?шк?нд? к?нд?шен биленн?н кочып, янга т?г?р?терг? омтыла. Л?кин майлы т?н ?аман да кочактан шуып чыга. Икесен д? югары торышка куялар. Икесен? д? ?ченче, со?гы кис?т? белдерел?. Шул чакта Шамилне? башыннан медальсез калам бит, диг?н уй й?гереп уза. Ул да т?гел, к?р?шне? вакыты бет?не белдереп, гонг авазы я?гырый. Икенче периодта алган бер балл Сериковны ?и??че ит?. Бу очрашу Шамилне шулкад?р х?лд?н тайдыра, ярый ?ле бу к?нне б?т?н к?р?ш?се булмый.

Алдагы к?нг?, д?ртенче ?йл?нешт? Румыния в?киле Боцилэ бел?н очрашканга кад?р, бик яхшылап ял ит?рг? кир?клеген тренеры да, Шамил ?зе д? яхшы бел?л?р. Ул к?нне безне? олимпиячел?р янына кунакка бер т?ркем артистлар бел?н Геннадий Хазанов килг?н була. Шунда р?х?тл?неп ял ит?л?р. Ирт?гесен йокыдан торганда Шамил ?зен к?че артып китк?нд?й хис ит?. Алыш башланып, 1 минут та 25 секунд узуга Шамил тегене аркасына сала.

Швед Люнгбекны б?тереп аркасына салу ?чен Шамилг? 2 минут та 42 секунд кир?к була.

Финал очрашу ?чен кел?мг? СССР ?ыелма командасыннан Алма-Ата физкультура институтында укучы егет ? Шамил Сериков бел?н Польшадан бик т? т??риб?ле к?р?шче ? д?нья чемпионы, шундый ук б?йгел?рд? ике тапкыр 2 нче булган Юзеф Липень чакырылалар. ?иде балл аермасы бел?н ?и?? Шамил Сериковны беренчелекк? чыгара.

Медаль тапшыру тантанасында Советлар Берлеге гимны я?гырый. Казах дусларны? шатлыгы бу юлы тагын да к?члер?к, ярларыннан б?реп чыккан елга ташкынын х?терл?т?. ≪Гомер булмаган х?л... Бер к?нд? ике казах ? Олимпия чемпионы...≫ ? дип Шамилне кочакларыннан чыгармыйлар. Тик шунда берсе д? к?тм?г?н: ≪мин казах т?гел≫, ? диг?н с?зл?рне ишет?л?р. Аптырауларыннан: ≪Ничек казах т?гел? Алайса кем со? син?≫ ? диг?н сорауны бирмич? булдыра алмыйлар. ??м шул чагында: ≪ Мин ? татар ≫, ? диг?н ?авапны ишет?л?р.

Баштарак, к?р?шеп й?рг?нд?, Шамил Сериковка татар булганы ?чен кырын караучы булмады анысы, л?кин инде теге вакытта ≪Мин казах т?гел, мин?татар≫ диг?нен кичерм?дел?р. Д?рес, Олимпиада узып, аны? батырларын зурлаганда, илд?н-илг?, каладан-калага й?ртеп данлаганда, б?л?кл?рне аннан да кызганмадылар. Олимпия чемпионнарыны? башкалары кебек ?к Шамил Сериков та Алма-Атаны? урта бер ?иренн?н ?ч б?лм?ле фатир, ≪Волга≫ машинасы алды. Хатыны, ике улы бел?н шунда матур гына яш?п ятасы иде д? бит… Тик тормыш ул кая алып барыйм дип, безд?н сорап тормый ик?н шул. ≪Татарлык≫ диг?н н?рс? д? тизд?н ?зен сиздер?. Ул чактагы гад?т буенча, ил чемпионымы син, д?ньяда беренчеме, аларга карамыйча б?тен кешене бер чыбыктан с?р? яш?де. Шушы илне?, шушы халыкны? бер в?киле булып яш?ве?не раслау ?чен син д? башкалар бел?н берг? урман кис?д?н, б?р??ге алуда катнашудан читт? калырга тиеш т?гел иде?. Шуны? бел?н илд?ге к?ренекле кеше башкаларны да хезм?т фронтындагы ?и??л?рг? рухландырырга тиеш иде.

Олимпиададан со? бер?р ел узгач, илне? к?р?шчел?р командасын да Ерак К?нчыгышка ? Байкал к?ленн?н Амур елгасына кад?рге тимер юлны салуга ?иб?рерг? булалар. ? Шамил бара алмый ? бернич? к?нн?н се?лесе тормышка чыгарга тора, татардагы йоланы саклап, аны матур итеп озатырга кир?к. "Зин?ар, мине БАМга барудан азат итеп торыгыз ", ? дип, ул ?ыелма команданы? ?лк?н тренеры Сапуновка тилиграм суга. ?авап килм?г?ч, бармыйча кала. ? кемн?рдер шуны гына к?теп торганнар диярсе?, гомуми ?ыелыш ?ыеп, башкаларга да сабак булырлык итеп Шамил Сериковны ?ыелма командадан чыгаралар. Мо?а кад?р даими р?вешт? алып килг?н, яш?рг? ?итеп барган хезм?т хакыннан ? 600 сумлык д??л?т стипендиясенн?н д? т?шер?л?р.

Сериковны ярышларда аннан со? да очраткаласалар да, ул инде элеккеч? "кел?мд? очып й?рми" ? 1981 елда Г?теборгта узган Европа чемпионатында 5нче урынга кала. Ил беренчелегенд? ? 9нчы.

1982 елда аны ?ыелма командага алмыйлар, Казагыстан беренчелегенд? беренче тапкыр ?и?г?ч, Сериков к?р?ш бел?н б?хилл?ш?.

Ирекле тормышка чыккач, Сериков т?рле эшл?рг? алынып карый: тренерлык ит?, б?л?к ≪Волга≫сында пассажир ташый.

?зен? ярардай ??н?р табалмагач, бер??г? д? ялынмыйча, 1989 елны? ноябренд? Олимпия чемпионы Шамил Сериков, ике баласын ятим калдырып, ?з тел?ге бел?н д?нья бел?н хушлаша.

Вафатыннан со? байтак еллар узгач, аны? язмышы турында иск? алып с?йл?шк?нд?, милл?тебезне? зур улларыннан берсе ? Сериковка кад?р шул ук ярым?и?ел ?лч?? авырлыгында к?р?шк?н Ф?рх?т Мостафин Шамил турында бик хаклы р?вешт?: ≪Татарлар аны никтер кир?ксенм?де, ? казахлар ?зл?ренеке дип санамады≫, ? дияр.

• Илдус Илдарханов. Без к?р?шче халык. ? Казан, 2009
• Ян Дымов. Воля батыра. 1993 2011 елны? 16 октябрь к?ненд? архивланган .