Сабит Габделбасыйр улы Яхшыбаев
- татар с?хн?сен биз?? эшен башлаучыларны? берсе.
Татар театры тууга, артистлар, музыкантлар бел?н ?к вакытта беренче с?хн? р?ссамнары да барлыкка кил?. Татар с?хн?сен биз?? эшен беренче булып башлаучы р?ссам Сабит Габделбасыйр улы Яхшыбаев тора.
Сабит Яхшыбаев 1890 елда
Ырынбур губернасы
, Верхни-Урал ?язенд?, Суер авылында крестьян гаил?сенд? туган. Авыл м?кт?бенн?н со?, ике сыйныфлы ш???р м?кт?бен т?мамлаган. Сабит 1912 елда с?нгать м?кт?бен? укырга кер? нияте бел?н Казанга кил?. Кер? имтиханнарын яхшы тапшырса да, аны билгесез с?б?пл?р аркасында укырга алмыйлар. Казанга кил? бел?н Сабит Яхшыбаев Ш?рык клубына й?рерг? иял?неп кит?. Анда ул татар с?нгатене? ??м ?д?биятыны? к?ренекле в?килл?ре Г. Тукай, Ф. ?мирхан, Г.Камал, Г. Кол?хм?товлар бел?н якыннан таныша.
Бу вакытта Ш?рык клубы беренче татар профессиональ труппасын ?з канаты астына алган була. 1912 елда Ш?рык клубы залларында татар ??в?ск?р р?ссамнарыны? ватманга эшл?нг?н портретлар к?рг?зм?се оештырыла. К?рг?зм?д? р?ссам Яхшыбаев эшл?ре д? куелган.Т арихта беренче м?рт?б? татар язучыларыны? портрет- р?семн?рен эшл?п, ул ??м?гатьчелек игътибарын казана.??м?гатьчелек с?л?тле егетне? кулы р?ссамлыкка ятканын тиз к?реп ала. К?рг?зм?д?н со? Сабитны артист
Г. Кариев
"С?йяр"
труппасына р?ссам буларак чакыра. Труппа куйган
"Банкрот"
, " Безне? ш???рл?рне? серл?ре" спектакльл?рен? яшь р?ссам эскизлар ясый. С?нгать белгече Х?с?н Гоб?йдуллинны? язуына караганда, С. Яхшыбаев кечкен? с?хн? м?мкинлекл?рен? яраштырып куелган ?с?рне? эчт?леген тулыландырырга ярд?м ит?рлек с?хн? эскизлары эшли торган булган. 1920 нче елда ??в?лге дусты
В?ли Мортазин-Иманский
аны
Ст?рлетамакта
оештырылган
Башкорт драма театрына
р?ссам итеп чакыра. Ул анда с?хн?г? куелган " Та?ир-З??р?" (
Ф?тхи Бурнаш
) фа?игасен? ясаган эскизлар ясаган.
Х?с?ен Ямашев
исемнд?ге татар м?кт?бенд? с?нгать д?ресл?ре укыткан. Р?ссам 1930 елда Уфада башкорт театрында ?з белгечлеге буенча эшли башлый, л?кин шул елда авырып ?леп кит?. XX гасыр башларында профессиональлекк? й?з тоткан с?нгатебез турында с?з барганда, аны? исеме , и?аты аерым игътибарга лаек.
Гали?сгар Камалны?
?зен? яхшылык, ярд?мн?рен иск? алып, Сабит Яхшыбаев 1914 елда майлы буяулар бел?н драматургны? портретын эшл?п, ?зен? б?л?к ит?. Портрет б?генге к?нд? музей хезм?тк?ре Р?мзия Афзалинаны? тырышлыгы бел?н
Татарстан Милли музеенда
саклана. Со?гы еллардагы эзл?н?л?р вакытында Сабит Яхшыбаевны? татар с?хн?се йолдызларын сур?тл?г?н тагын бернич? портрет-хезм?те табылган.Аларны? икесе
Татарстан Ф?нн?р академиясе
,
Галим?ан Ибра?имов исеменд?ге Тел, ?д?бият ??м с?нгать институтыны?
" Кулъязмалар, ф?нни ??м архив чыганаклары" б?легенд? тасвирланмаган кулъязмалар арасында булган. Катыргыга ясалган ике портретны? да ?ске ?леше як-якларыннан тишеп,баудан элм?к куелган.Портретларны? икесенд? д? беренче татар артисткасы С?хиб?амал Гыйзз?туллина сур?те. Р?сем авторыны? тагын бер билгесез эше Татарстан Республикасындагы бер музейда саклана. Анда сур?тл?нг?н Г. Кариев образы р?ссамны? портрет остасы буларак танылуын , камиллекк? иреш?ен д?лилли. Р?ссам моннан тыш та милли темаларга багышланган картиналар, с?хн? эскизлары и?ат итк?н. Аны? 1925 нче елда Казанда Татарстан р?ссамнары к?рг?зм?сенд? "Авыл", "Татар хатыны","Татар карты", "Йорт" диг?н картина ??м портретлары бел?н катнашканлыгы м?гъл?м.