Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Standart altı yuzlu zarlar
Paschier Joostens
,
De Alea
, 1642
Zar
; co?unlukla
kup
?eklinde, her bir yuzunde 1-6 arası rakamlardan birini temsil eden sayıda nokta bulunan,
rastgele
sayı uretmeye yarayan arac.
Kemik
,
fildi?i
, plastik vb. maddelerden uretilir. Genellikle
?ans
oyunlarında veya
kura
cekmek icin kullanılır.
Standart bir zar 6 yuzlu olmakla birlikte daha fazla yuze sahip zarlar da vardır. Standart bir zarda iki kar?ı yuzdeki sayıların toplamı her zaman 7'ye e?ittir. Orne?in; zarın 1'e denk gelen yuzunun kar?ı tarafı 6, 2'ye denk gelen yuzunun kar?ısı ise 5'tir.
Zar, bilinen en eski oyun aracıdır.
[1]
Bilinen en eski zar, MO 3.
binyıla
ait, dort kenarlı
piramit
?eklinde bir
Sumer
zarıdır.
[1]
Bu zar, tam bir set halinde bulunmu? en eski
masaustu oyunlarından
biri olan
Ur
isimli kraliyet oyun setine aittir.
Cin
'de bulunan MO 600 yıllarına ait zarlar ile MO 2000 yıllarına ait
antik Mısır
zarları ise modern standart zar ile hemen hemen aynıdır.
[1]
Zarlardan bahseden en eski yazılı kayıt ise gunumuzden yakla?ık 2 bin yıl oncesine ait
Sanskrit
destanı
Mahabharata
'dır.
[1]
?ki zarın toplamlarının gelme olasılıkları. 7 rakamını olu?turan daha fazla kombinasyon oldu?u icin (6+1, 5+2, 4+3) en yuksek orana sahip
eldir
.
6 yuzlu standart bir zarda her bir yuzun gelme olasılı?ı 1/6'dır (%16,67).
[2]
Ancak pek cok oyunda iki zar birlikte kullanılır. ?ki zarın
kombinasyonları
tek zara gore cok daha karma?ıktır:
Zarların
toplamı
|
Kombinasyonlar
|
Kombinasyon
adedi
|
| 2
|
1+1
|
1
|
| 3
|
1+2, 2+1
|
2
|
| 4
|
1+3, 2+2, 3+1
|
3
|
| 5
|
1+4, 2+3, 3+2, 4+1
|
4
|
| 6
|
1+5, 2+4, 3+3, 4+2, 5+1
|
5
|
| 7
|
1+6, 2+5, 3+4, 4+3, 5+2, 6+1
|
6
|
| 8
|
2+6, 3+5, 4+4, 5+3, 6+2
|
5
|
| 9
|
3+6, 4+5, 5+4, 6+3
|
4
|
| 10
|
4+6, 5+5, 6+4
|
3
|
| 11
|
5+6, 6+5
|
2
|
| 12
|
6+6
|
1
|
|
|
Toplam: 36
[2]
|
Yukarıdaki tabloda da gorulece?i uzere iki zarın toplamının 7 olma olasılı?ı di?er tum toplamlardan fazladır. En du?uk ihtimale sahip zar toplamları ise 2 ve 12'dir. Burada dikkat edilmesi gereken 7 de?erini veren belirli bir kombinasyonun gelmesi olasılı?ın de?il, toplamda 7 gelmesi olasılı?ının yuksek oldu?udur. Aksi takdirde orne?in 6+1 gelmesi olasılı?ı ile 3+1 gelmesi olasılı?ı aynıdır (2/36). A?a?ıdaki tabloda toplam zar de?erlerinin gelme olasılıkları gosterilmi?tir:
[2]
| Zarların toplamı
|
Olasılık
|
| 2 veya 12
|
1/36 = %2,78
|
| 3 veya 11
|
2/36 = %5,56
|
| 4 veya 10
|
3/36 = %8,33
|
| 5 veya 9
|
4/36 = %11,11
|
| 6 veya 8
|
5/36 = %13,89
|
| 7
|
6/36 = %16,67
|
Ce?itli yontemlerle hileli zar (arzu edilen bir sonucu veren zar) elde edilebilir. Bir zarın yuzunu a?ındırmak, ko?elerini kırmak veya dolgu maddesinin
a?ırlı?ını de?i?tirmek zar olasılıkları de?i?tirilebilir. Manyetik bir ozelli?e sahip zarlar da bu kategoriye girer.
