Yusuf Ziya Ortac
Do?um	Yusuf Ziyaettin Ortac 23 Nisan 1895 ( 1895-04-23 ) ?stanbul , Osmanlı ?mparatorlu?u
Olum	11 Mart 1967 (71 ya?ında) ?stanbul , Turkiye
Milliyet	Turk
Meslek	?air, yazar, edebiyat o?retmeni, yayımcı ve siyasetci

Yusuf Ziyaettin Ortac ^[1] (23 Nisan 1895, ?stanbul ? 11 Mart 1967, ?stanbul ), Turk ?air, yazar, edebiyat o?retmeni, yayımcı ve siyasetcidir.

Turk ?iirinde Be? Hececiler olarak adlandırılan gruptan olup, Turk Edebiyatı'nın onemli mizah yazarlarındandır. Be? Hececiler grubunun uyelerinden Orhon Seyfi ile birlikte Turk dergicilik ya?amında onemli yeri olan siyasi-mizah dergisi Akbaba ’yı yayın hayatına kazandırmı?, bu dergideki yazılarıyla buyuk bir hayran kitlesi edinmi?tir.

VIII. ve IX. Donem Ordu Milletvekili olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisi 'nde gorev yapmı? bir siyasetcidir.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1895’te ?stanbul, Beylerbeyi semtinde dunyaya geldi. Babası, Konya ’nın ileri gelenlerinden Hoca Hasan Efendi’nin o?lu muhendis Suleyman Sami Bey, annesi ise ?zmir e?rafından ?zzet Bey’in kızı Huriye Hanım’dır. ^[2]

?stanbul Vefa ?dadisi 'nde okudu. ?iire lise yıllarında aruz vezni ile ba?ladı. ?lk ?iiri 1914’te Kehke?an dergisinde yayımlandı. Dr. Abdullah Cevdet Bey’le tanı?ınca, ?ctihat dergisine ?iirler gondermeye ba?ladı. ?ctihat ’ta yayımlanan ?iirleri sayesinde ?air olarak kendisini kabul ettirmeyi ba?ardı. Ailesinin Bebek semtine ta?ınmasından sonra, Rıza Tevfik Bey’le kom?u olan Yusuf Ziya, onun aracılı?ı ile Ziya Gokalp ile tanı?tı. ^[3] Ziya Gokalp’in tavsiyesi uzerine hece vezni ile ?iir yazmaya ba?ladı. Hece vezni ile yazdı?ı ilk ?iir olan “ Gecenin Hamamı ”, Turk Yurdu dergisinde yayımlandı.

Mutareke yılları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1915'te liseden mezun olduktan sonra Darulfunun-ı Osmani'ni actı?ı yeterlilik sınavını kazanarak edebiyat o?retmeni oldu. Ce?itli okullarda dersler verdi. Bir yandan da edebi faaliyetlerini surduren Yusuf Ziya, 1916’da “ Akından Akına ” adlı manzume kitabını yayımladı. Harbiye Nazırı Enver Pa?a 'nın talebi uzerine yazılıp bastırılan bu kitap, Ordu icin yazdı?ı yirmi iki ?iiri icermekteydi. ^[2]

1918’de, Sedat Simavi ’nin cıkardı?ı Diken dergisinde “ Cimdik ” takma adı ile mizahi yazılar yazarak hiciv ve mizah alanına, “ ?air ” isimli bir ?iir dergisi cıkararak yayıncılık hayatına girdi. ?lk sayısı 12 Aralık 1918 tarihinde cıkan ?air mecmuasının yayın hayatı 20 Mart 1919 tarihinde parasızlık sebebi ile sona ermi?tir. ^[4]

1919’da mizahi manzumeler iceren ?en Kitap ; kahramanlık, vatan sevgisi uzerine sekiz ?iir iceren ?airin Duası ile A?ıklar Yolu adlı ?iir kitaplarını, 1920’de Cenk Ufukları adlı ?iir kitabını yayımladı.

?iirin yanı sıra tiyatro eserleri de verdi. Binnaz adlı uc perdeli trajedi 7 Nisan 1917’de Darulbedayi sahnelerinde oynandı. Bu eser Turk tiyatro tarihinde heceyle yazılmı? ba?arılı ilk manzum piyes olarak kabul edilir. ^[5] Bu oyunu tek perdelik bir manzum komedi olan Name (1918), uc perdelik manzum piyes olan Kordu?um (1918) izledi.

Akbaba dergisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

7 Aralık 1922’de itibaren Orhan Seyfi Orhon 'la birlikte Akbaba mizah dergisini cıkarmaya ba?ladı. Adı Akbaba dergisi ile ozde?le?en Yusuf Ziya, Akbaba ’nın hem patronu, hem ?airi, hem ba?yazarı, hem Yazı ??leri Muduru hem de en onemli espri kayna?ı oldu. ^[4] Dergide, Cimdik ve ?zci takma adlarıyla mizahi yazılar ve ?iirler yayımladı. Akbaba 1928 yılında Latin harflerine gecilmesinden sonra tirajının du?mesi uzerine ve 1930’lu, 1940’lı yıllarda siyasi calkantılar nedeniyle yayımına ara vermek zorunda kaldıysa da Ortac, olumune kadar dergiyi cıkarmaya devam etti.

Me?’ale ve di?er dergiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1928 yılının Nisan ayında Yedi Me?ale adlı bir kitap cıkararak sanat hayatına giren gencleri bir arada tutmak ve yureklendirmek uzere Me?’ale adlı sanat ve edebiyat dergisini cıkardı. Dergi, 1 Temmuz - 15 Ekim 1928 arasında yayımlandı. Dergi, yeni harflerin kabulunden sonra kapandı ve topluluk da?ıldı.

Akbaba ’yı cıkarmaya devam ederken Orhon Seyfi ile birlikte daha kısa omurlu ba?ka dergiler de cıkardı. ?ki bacanak, 1935-1937 arasında Ayda Bir adlı dergiyi, 20 Mart 1935’te siyaset ve iktisat dergisi olan Heray ’ı, 1941-1948 arasında Turkcu fikir ve sanat dergisi Cınaraltı’yı cıkarmı?tır. ^[4]

1930'lardan sonraki ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1936 yılından itibaren bir sure ?stanbul Sular ?daresi ?dare Meclisi uyeli?i yapan ^[2] Ortac, 1938’de Bir Selvi Golgesi , 1946’da Ku? Cıvıltıları adlı kitaplarını yayımladı. Zaman zaman oyku ve roman turunde eserler de ortaya koydu. " Kurkcu Dukkanı " (1931), " ?eker Osman " (1932), " Goc " (1943) ve " Uc Katlı Ev " (1953) gibi be?enilen eserler yayımladı. 1944- 1945’te bir Fransız lisesinde edebiyat o?retmenli?i yaptı.

O?retmenlikten, Cınaraltı dergisinden ve Sular ?daresi’nden ayrılıp siyasete atılan Ortac, 1946-1954 arasında VIII. ve IX. Donem Ordu Milletvekili olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisi 'nde bulundu. Milletvekilli?inin sona ermesinden sonra, yeniden Akbaba ’nın ba?ına dondu.

1950 sonrasında, ?iirden ziyade, a?ırlıklı olarak, mizah, gezi, anı ve biyografi turlerinde yazdı. 1962’de Bir Ruzgar Esti adlı ?iir kitabını yayımladı. 11 Mart 1967’de ?stanbul’da hayatını yitirdi. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlı?ı 'na defnedildi.

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]