Vikipedi, ozgur ansiklopedi
New Hebrides Condominium
(?ng.)
Condominium des Nouvelles-Hebrides
(Fra.)
Yeni Hebridler Kondominyumu
|
---|
|
|
|
Ba?kent
| Port Vila
|
---|
Yaygın dil(ler)
| ?ngilizce
,
Bislama
,
Fransızca
|
---|
Tarihce
|
|
---|
? Kurulu?u
| 1906
|
---|
? Kurulu?
| 1906
|
---|
? Ba?ımsızlık
| 30 Temmuz 1980
|
---|
? Da?ılı?ı
| 1980
|
---|
|
Para birimi
| Yeni Hebridler Frangı
|
---|
|
Yeni Hebridler
veya resmi tam adıyla
Yeni Hebridler Kondominyumu
,
Buyuk Okyanus
'ta
Avustralya
'nın kuzeydo?u acıklarında yer alan Yeni Hebridler,
Banks Adaları
ve
Torres Adaları
'nın 1906 ile 1980 yılları arasında
Buyuk Britanya
ve
Fransa
tarafından ortakla?a yonetildi?i (
kondominyum
) bolgeye verilen isimdir. Soz konusu bolgeler 1980 yılında
Vanuatu
ismi ile ba?ımsızlı?ını elde etmi?tir.
Adalar, 19. yuzyılın ikinci yarısında
Avrupalı
guclerin ilgil alanına girdi.
Britanyalı
ve
Fransız
yerle?imciler kopra uretmek icin hindistancevizi palmiyesi tarlaları kurdular. Buyuk plantasyon ?irketleri, yerli nufusu kontrol altına almak ve onları plantasyonlarda calı?maya motive etmek icin misyonerleri finanse etti. 1887'de Buyuk Britanya ve Fransa, Avrupalı yeti?tiricilerin ve misyonerlerin cıkarları do?rultusunda adalar uzerinde gev?ek bir kontrol uygulama konusunda anla?tılar. Bu amacla ortak bir deniz komisyonu kuruldu. Ancak 1906'da kondominyumun kurulmasıyla siyasi yonetim iki gucun eline gecti. Takip eden donemde ithal edilen hastalıklar nedeniyle nufus azaldı ve plantasyon sahipleri onların yerine
Vietnam
'dan i?ci getirdi.
?kinci Dunya Sava?ı
sırasında
Espiritu Santo
ve
Efate
adasında buyuk
ABD
askeri usleri kuruldu.
Afroamerikalı
askerlerle olan temaslardan ilham alan somurge kar?ıtı hareketler daha sonra ortaya cıktı.
[1]
[2]
4 ve 5 Kasım 1974'te Buyuk Britanya ve Fransa, ba?ımsızlı?a hazırlanmak icin secilmi? bir meclis kurmaya karar verdi. Bu meclis ilk kez Nisan 1976'da toplandı. 30 Temmuz 1980'de kondominyum, Vanuatu ismiyle ba?ımsızlı?ını elde etti. Bu surece gelmeden Mayıs-A?ustos 1980 arasında Avrupalı ve Creole yerle?imciler tarafından da desteklenen ve Espiritu Santo'nun ba?ımsızlı?ını amaclayan bir ayrılma giri?imi ya?andı. Fransa ve Buyuk Britanya ise bu giri?ime fiili olarak herhangi bir harekette bulunmadı.
|
Wikimedia Commons'ta
Yeni Hebridler
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
---|
- Gunumuzde ba?lı bolge
- Eski bolge
|
Avrupa
|
---|
| 1
1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statusune getirildi, 1964'te ise ba?ımsızlı?ını kazandı.
2
1809'da Britanya hakimiyetine girmeye ba?layan ?yon Adaları, 1815'te Britanya himayesi altında ayrı bir devlet oldu.
|
|
Kuzey Amerika
|
---|
16. ve 17. yuzyıllar
| 18. yuzyıl
| 19. ve 20. yuzyıllar
| | | | |
|
- 1
Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan cıkarak dominyon statusune geldi. 1934'te ozerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar
hukuken
dominyon olarak kaldı.
- 2
1686'da New England Dominyonu'nun bir parcası olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yapının varlı?ının sonlandırılmasıyla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts Korfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
- 3
Maine, 1658'de Massachusetts Korfezi'nin bir parcası oldu.
- 4
Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Ruzgarustu Adaları kolonisinin bir parcası oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
- 5
Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adaları; 1671'de olu?turulan Ruzgaraltı Adaları kolonisi altında birle?tirildi.
- 6
Connecticut, Massachusetts Korfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parcası olsa da 1689'da bu yapının varlı?ının sona ermesiyle birlikte tekrar kendi yonetimlerine sahip oldu.
- 7
1641'de Massachusetts Korfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayrı bir yonetime kavu?tu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir parcası olsa da bu yapının varlı?ının 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayrı bir yonetim elde etti.
- 8
Carolina, 1712'de Guney Carolina ve Kuzey Carolina olmak uzere ikiye ayrıldı.
- 9
Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir parcası oldu.
- 10
Brunswick, Kanada ve Yeni ?skocya; 1867'de birle?tirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
- 11
Barbados, Jamaika, Ruzgaraltı Adaları, Ruzgarustu Adaları ile Trinidad ve Tobago, 1958 yılında kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayrılarak ba?ımsız oldu.
- 12
New Jersey, 1675'te Batı New Jersey ile Do?u New Jersey olarak ayrıldı. Bu iki yapı, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parcası olsa da bu yapının varlı?ının 1689'da sonlanması sonrasında tekrar kendi yonetimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birle?erek New Jersey tekrar kuruldu.
- 13
Ruzgaraltı Adaları, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adaları) olmak uzere iki koloniye ayrıldı.
- 14
Antigua, Dominika (1940'ta Ruzgarustu Adaları kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Ruzgaraltı Adaları kolonisinin bir parcası oldu.
- 15
Quebec, 1791'de A?a?ı Kanada ve Yukarı Kanada olarak ikiye ayrıldı.
- 16
A?a?ı Kanada ile Yukarı Kanada, 1841'de Kanada adı altında birle?tirildi.
- 17
Amerika Birle?ik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
- 18
1931'de Kanada ve di?er Britanya dominyonları ozyonetim kurdular.
|
|
|
Afrika
|
---|
17. ve 18. yuzyıllar
| 19. yuzyıl
| 20. yuzyıl
| | | | |
| |
|
Asya
|
---|
17. ve 18. yuzyıllar
| 19. yuzyıl
| 20. yuzyıl
| | | | |
|
|
Okyanusya
|
---|
18. ve 19. yuzyıllar
| 20. yuzyıl
| | | |
| |
|
Antarktika ve Guney Atlas Okyanusu
|
---|
| |
|