Toru?
(Turkce: Torun) (Almanca: Thorn),
Polonya
'nın kuzey kesiminde
Vistul Irma?ı
ustundedir. Haziran 2014 sayımlarına gore ?ehirde 203.148 ki?i ya?amaktadır.
Mikolaj Kopernik
'in do?um yeri olan bu Orta Ca? ?ehri,
UNESCO
Dunya Tarihi Miras Sit Alanı
listesinde yer almaktadır.
Toru? eskiden
Toru? Voyvodası
(1975-1998) ve
Pomeranya Voyvodası
'nın (1921-1939) ba?kentiydi. Toru?, 1999'dan beri
Bydgoszcz-Toru?
iki kutuplu kentin 45 km uzaklıktaki Bydgoszcz'la yı?ılması sonucu
Kuyavi-Pomeranya Voyvodası
'nın iki ba?kentinden biri olmu?tur. Eylul 2004'te Bydgoszcz'taki Tıp Akademisi
Toru?'deki Nicolaus Copernicus Universitesi
'ne
Collegium Medicum
adı altında katılmı?tır.
Torun ve cevresinde bilinen ilk yerle?imler M.O 1100 yılına kadar ula?maktadır. Erken Orta Ca?'da, 7. Yuzyıldan 13. Yuzyıla kadar, Eski Slavların yerle?im yeri olmu?tur.
1231 baharında
Toton ?ovalyeleri
,
Vistul Irma?ı
'nı a?arak, ?ehre bir hisar in?a etmi?lerdir. 28 Aralık 1233 yılında,
Toton ?ovalyeleri
olan Hermann von Salza ve Hermann Balk, Torun ve Chełmno ?ehirlerinin kurulu? bildirgelerini imzalamı?lardır. 1280 yılında ?ehir
Hansa Birli?i
'ne katılarak onemli Orta Ca? ticaret ?ehirlerinden biri haline gelmi?tir.
Torun, Orta Ca? Gotik mimarisini yansıtan, tamamen tu?ladan yapılmı?, anıtsal kiliseler, tarihi belediye binası ve ?ehir duvarlarını barındırmaktadır. En onemli anıtları arasında:
- Torun Katedrali
(14-15. Yuzyıl)
- Aziz Mary Kilisesi
(14. Yuzyıl)
- Aziz James Kilisesi
(14. Yuzyıl)
- Tarihi Belediye Binası
?n?asına 1274 yılında ba?landı, 1391 ve 1399 yılları arasında geni?letilme, tamiri yapıldı ve 16. Yuzyıl sonunda yeniden geni?letildi. Orta Avrupa'daki en onemli tarihi belediye binalarından biridir.
?n?asına 13. Yuzyılda ba?landı, 14-15. Yuzyıllar icerisinde geni?letildi. Co?unlu?u 19. Yuzyılda yıkıldı fakat Vistul ırma?ı kıyısında bulunan bazı kapı ve kuleler gunumuze kadar ula?mı?tır.
- Bir 15. Yuzyıl Gothik Evi (Muze olarak hizmet vermekte)
Kopernik'in do?du?u rivayet edilen ev.
- Torun Kalesi
(13. Yuzyıl)
Toton ?ovalyeleri Kalesi Harabeleri olarak da bilinmektedir.
- Yıldız Simgeli Ev
(
Lehce
:
Kamienica Pod Gwiazd?
), Gothik mimari oncesi,
Torun, Polonya'daki en cok Gotik mimari evi barındıran ?ehirdir. Bircok Gothik bina boyaması ya da ah?ap i?cili?i 16 Yuzyıla kadar uzanmaktadır.
Torun, kara yolu ta?ımacılı?ında cok buyuk olmasa dahi bazı sorunları barındırmaktadır. Yeni yapılan geni? yollar ve yol duzenlemeleri de bu sorunu cozememektedir. Sorunun ba?lıca sebebi, ?ehrin transit bir yol olmasıdır. Ayrıca Vistul nehri uzerinde 2 adet kara yolu koprusu bulunmasına kar?ın, yakla?ık 4 km do?uda yer alan yeni kopru (4 Haziran 2013) cok tercih edilmemesi sebebiyle, ozellikle yo?un saatlerde, tarihi merkeze yakın olan kopru de trafik yo?unlu?u gorulebilmektedir.
Torun toplu ta?ıma hizmetleri, be? tramvay ve 40 otobus hattıyla tum ?ehirde ve kom?u bazı ?ehri kapsayacak ?ekilde hizmet vermektedir.
Uc ana istasyonuyla (Toru? Głowny, Toru? Miasto ve Toru? Wschodni), ?ehir buyuk bir demiryolu kav?a?ıdır.
|
Wikimedia Commons'ta
Toru?
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
Nufuslarına gore
Polonya
'daki ?ehirler
|
---|
1.000.000+
| |
---|
500.000+
| |
---|
200.000+
| |
---|
100.000+
| |
---|
|