Toltekler

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
( Toltek sayfasından yonlendirildi)
"Tula" hiyeroglifik sembolu

Toltekler , Kolomb oncesi Amerika uygarlıklarından birini olu?turan halk olup, Meksika'daki Aztek -oncesi uc kulturden ( Mayalar , Toltekler, Olmekler ) biri olarak kabul edilirler. Meksika topraklarında ilk insan topluluklarına ait izler, tarihcilere gore, yakla?ık 20.000 yıl oncesine dayanır.

"Toltekler" sozcu?u Nahuatl dilinde "in?aatcı ustatlar" anlamına gelir. Hakkında fazla bilgi sahibi olunmayan kadim Amerika uygarlıklarından biri olan Toltekler'in kokeni ve ya?adıkları donem hakkında ce?itli varsayımlar bulunmaktadır. ?imdilik en kabul goren varsayım, nereden geldikleri bilinmeyen bu halkın gunumuzden 3300 yıl once mevcut oldu?udur. ?leri bir uygarlık olu?turdukları sanılmaktadır. Ba?kentleri arkeologlara gore, Mexico'dan yakla?ık 80 km uzaklıkta bulunan, Teotihuacan yakınlarındaki, Tula olarak belirtilen bir kenttir. Bir Toltek efsanesine gore Tula adı, aslında anavatanlarındaki, "ak da?"ın bulundu?u bir adaydı.

Aztekler , terkedilmi? mukemmel Toltek yapıları ya da kalıntılarıyla kar?ıla?tıklarında bu yapılara ce?itli yonlerden hayran kalmı? ve onları ulu bir toplum olarak nitelendirmi?lerdir. Mimarlık ba?ta gelmek uzere bilgelik, adalet ve ho?goru konusundaki ileri duzeyleri kendilerinden sonraki ku?akları oylesine etkilemi?tir ki, Aztek hukumdarları dahil, Meksika topraklarındaki hemen hemen her hukumdar soyunu Toltekler'e dayandırma cabasında bulunmu?tur. Kaynaklar Toltekler'de, kendilerinden sonraki ku?aklarda gorulen dinsel ayinlerin bulunmadı?ını gostermektedir.

Nahuatl efsaneleri Toltekler'i tum halkların ataları olarak kabul eder. Toltekler'in kokeni hakkındaki varsayımlardan biri onları Teotihuacan'da ya?amı? oldu?u ileri surulen Cicimekler (Chichimeques) ile ili?kilendirir. Cicimek, Nahauatl dilinde "kopek kaynaklı, kopek kokenli, kopekten do?an" anlamlarına gelir. Rene Guenon ve James Churchward ve bircok arkeolog tarafından desteklenen bir ba?ka varsayıma gore Toltekler, yitik bir kıtadan Amerika'ya goc etmi? bir halkın torunlarıdır. Guenon'a gore Tula adı, binlerce yıl once batmı? olan bir kıtadaki orijinal inisiyatik merkezin adıydı ve bu kıtadan goc etmi? olanlar, di?er kıtalarda kurduklara inisiyatik merkezlere anavatandaki merkeze ithafen bu adı vermi?lerdir. Fakat bu yitik kıtanın hangi kıta oldu?u konusunda goru?ler aynı de?ildir. Amerika'ya ilk goc edenleri Quetzallar olarak adlandıran J. Churchward'a gore, bu, Mu kıtasıdır . Edgar Cayce , Amerika'ya bu yitik kıtanın yanı sıra Atlantis 'ten de gocler yapılmı? oldu?u du?uncesindedir. Aztek efsanelerine gore Amerika'ya goc ettikleri anavatanları Aztlan adı verilen deniz a?ırı bir ulkedir.

Toltekler'in ya?adı?ı topraklar olarak, bugunku Meksika'nın Tlaxcala, Hidalgo, Mexico, Morelos ve Puebla eyaletleri gosterilir. Mayapan ve Matlazinca seramiklerinde halen Toltek sembollerine rastlandı?ı belirtilir ki, Toltekler'e ait bazı seramikler, ya?adıkları bolgeden cok uzak olan Kosta Rika 'da ke?fedilmi?tir.

Toltekler'in batılılarca Atlantlar adı verilen, Ege havzasındaki karyatidlere benzer bir i?lev goren, tapına?ın catı kısmını ta?ıyan sutun bicimli heykelleri

Kentleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Toltekler'in in?a kalıntılarının bulundu?u ba?lıca yerle?im merkezleri Chichen Itza, Yukatan, Teotihuacan ve Tula'dır. Yukatan ve Tula'daki Toltek kabartmalarında temsil edilen ba?lıca hayvan figurleri kurt, kartal ve bazen de kaplandır.

  • Tula : Toltek ba?kenti olarak kabul edilen Tula'daki en carpıcı eserlerden biri, Atlant denilen dev ta? heykellerdir; bunlar alcak bir piramit platformunda 5 m aralıklarla duran, muhtemelen vaktiyle bir tapına?ın catısını ta?ımakta olan, yani sutun gorevi goren heykellerdir. 4.6 metre yuksekli?inde, tuylu sac modeli olan ve mızrak ta?ıyan bu heykeller kimilerine gore eski Amerika uygarlıklarında genel bir ilah olan ve bu kentte bazen Toltek hukumdarlarıyla, bazen de sabah yıldızı ozde?le?tirilen Quetzalcoatl'ı ( tuylu yılan ) temsil eder. Bu ad, Toltekler ve Aztekler'de "sakallı yılan" anlamına gelir. Buradaki sutunlardan bazılarına ve mimari ornek ve damgalara, Yucatan'daki Chichen Itza bolgesinde de rastlanır. Tula kentinin kalıntılarının buyuk kısmı halen ke?fedilmemi? halde, toprak altında durmaktadır.
Chichen-Itza-1. Dokuz katlı piramit
Chichen Itza-2.Elli iki heykelli alcak piramit
  • Chichen Itza ' daki kalıntıların kısmen Toltekler'e, kısmen Mayalar 'a ait oldu?u sanılmaktadır. Burada her iki kulture ait motifler gorulmektedir. Buradaki en dikkat ceken bina El Castillo (Kale) denilen yerdeki piramidal tapınaktır, 9 katlı ve dort tarafından 91 basamak yukselen bir piramit olup, daha eski bir piramidin uzerine in?a edilmi?tir. Bu piramitte yılın gunleri ve ayları basamakların ve terasların sayısıyla temsil edilmektedir. Dort yone yonelik olarak yapılmı? olan merdivenlerin ilkbahar ve sonbahar gundonumleriyle ilgili bir rol oynadı?ı da du?unulmektedir. Gune?in acısıyla olu?an golgeler, merdivenin alt ve ust kısımlarında ba?ı ve kuyru?u olan ilah tuylu yılanın yeniden canlanı?ını ve yukseli?ini simgelemektedir. Bolgedeki di?er kalıntılar, bir gozlemevi ve birkac mezarın bulundu?u bir piramittir. 52 heykelin bulundu?u di?er piramidin Maya-Toltek takvimindeki 52 zamanı temsil etti?i sanılmaktadır. Kentin 14. yuzyılda bilinmeyen bir nedenle terk edildi?i sanılmaktadır.
  • Teotihuacan (Teotiuakan)
  • Yucatan (Yukatan)

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]