Bu madde Tokat il sınırları icindeki tum bolgeyi kapsamaktadır. Ba?lı?ın di?er anlamları icin
Tokat (anlam ayrımı)
sayfasına gidiniz.
Tokat
,
Turkiye
'nin
Karadeniz Bolgesi
'nde yer alan bir
ildir
. Kuzeyde
Samsun
, kuzeydo?uda
Ordu
, do?u ve guneyde
Sivas
, guneybatıda
Yozgat
ve batıda
Amasya
illeriyle kom?udur. ?lcelerinden
Ye?ilyurt
ve
Sulusaray
?c Anadolu Bolgesi
'nde kalır.
1943 yılında
Erbaa
, 1944'te
Artova
ve
Turhal
, 1954 yılında
Almus
, 1987 yılında
Pazar
ve Ye?ilyurt, 1990 yılında ise Sulusaray ve
Ba?ciftlik
ilceleri kurulmu?tur.
?ubat 2021
TU?K
verilerine gore merkez ilceyle beraber 12 ilce, 37 belediye ile bu belediyelerde 315 mahalle ve ayrıca 613 koy vardır.
[2]
?l merkezinin denizden yuksekli?i 630 m'dir.
Yerle?im;
Bizans
donemi adıyla
Komana
, Yunanca
Τοκ?τη
,
Ahameni? ?mparatorlu?u
donemi adıyla
Kah-Cun
,
Selcuklu Devleti
doneminde
Dar Un-Nusret
,
Mo?ollar
doneminde
Sobaru
adlarıyla yer almı?tır. Bizanslı co?rafyacı
?eroklis Sinekdimos
MS 6. yuzyılda
Kapadokya
'da
Eudokia
adlı bir kent yer aldı?ını bildirmi?tir.
Evliya Celebi
kentin adını Turkce etimolojiyle arpası bol oldu?u icin atların doymasına kar?ılık Tok-at, Osmanlı tarihcisi
?smail Hakkı Uzuncar?ılı
"surlu ?ehir" manasına gelen Toh-kat olarak acıklamı?,
Ozhan Ozturk
ise
Pontus
adlı calı?masında
Avesta
'da "ulke, ?atraplık" anlamına gelen ve ilk olarak MO 6. yuzyılda
Ahameni? ?mparatorlu?u
doneminde Kapadokya icin kullanılan "Dahyu" kelimesinin Rum a?zında bozulmu? formu "Dokeia" kelimesinin zamanla Tokat'a donu?tu?unu iddia etmi?tir.
[3]
Tokat Kalesi
cevresinde kurulu Tokat il merkezi
?lk ca?larda
Togayıtlar
'ca kuruldu?una inanılan
[
kaynak belirtilmeli
]
Tokat,
Hititlerin
,
Asurluların
,
Hurriler
ve
Kimmerlerin
egemenli?inde kaldıktan sonra sırasıyla Perslerin,
Buyuk ?skender
donemi Makedonyalıların,
Kapodokya Krallı?ının
ve buraya "Comana Pontica" adını veren
Pontus Krallı?ı
'nın yonetimine gecti. MO 65'te Romalıların ve sonrasında Bizans Devletinin egemenli?ine girmi?tir. Bizans-Sasani ve Bizans-Arap sava?larında kritik oneme sahip olan Tokat Kalesi,
Malazgirt Zaferi
'nden sonra Dani?mentlilerin yonetimine (1071) daha sonra ise Anadolu Selcuklularının (1150) eline gecmi? kentin guneybatısında, 750 metre yuksekli?indeki Hisartepe uzerinde bulunmaktadır.
Tokat Kalesi
'ne ait en eski izler 5 ya da 6. yuzyıla ait olup kalenin bu yıllarda var oldu?u bilinmektedir.
?oannis Hrisostomos
(Altın a?ızlı Yuhanna, Aziz ve erken donem Hristiyan Kilise babası),
Konstantinopolis
'ten surgune
Alada?lar
'da bulunan Cocysus ?ehrine giderken burada olmu?tur.
Tokat ve cevre illerden gecen
Ye?ilırmak
, Karadeniz Bolgesi'nde onemli bir sulak alan olu?turmaktadır.
Deveci da?larının orta kesiminin kuzey yamaclarından do?arak soldan
Ye?ilırmak
'a kavu?an bir akarsu vadisinin yamaclarında kurulmu? olan kent, cok engebeli bir bolgede Orta Karadeniz kıyılarını ve
?c
ve
Do?u Anadolu Bolgesi
'ne ba?layan onemli yolların kav?a?ında eski bir yerle?me Tokat; kuzeyinde
Samsun
, kuzeydo?usunda
Ordu
, guneyinde
Sivas
, guneybatısında
Yozgat
, batısında:
Amasya
ili ile cevrilidir. ?lin toplam yuzolcumu: 10.071 km²'dır. Kapladı?ı alan acısından Turkiye topraklarının % 1,3'unu kapsar. Denizden yukseltisi 623 metredir. Co?rafi Koordinatları: 39° 51' ? 40° 55' kuzey enlemleri ile 35° 27'- 37° 39' Do?u boylamları arasındadır. Tokat'a ba?lı Ta?ova ilcesi, 1953 senesinde
Amasya
'ya ba?lanmı?tır. Merkez ilce dahil 12 ilcenin yanında 77 belde ve 632 koy mevcuttur. Merkeze ba?lı 41 mahalle, 103 koy ve 9 belde bulunmaktadır. Yuzolcumu bakımından Tokat'ın en buyuk ilcesi Zile'dir. En yuksek nufusa sahip ilce ise Erbaa'dır.
Belli ba?lı akarsular
Ye?ilırmak
, Tozanlı kolu,
Kelkit
kolu,
Cekerek
kolu, Tokat kolu, Kurucay kolu, Gullin kolu, Darı Deresi kolu, Cırcır kolu olup bilinen da?lar arasında
Erdem Kırı
(2183),
Mamu
(1770 m),
Yaylacık
(1620 m),
Deveci
(1892 m),
Bugalı
(1945 m),
Dumanlı
(2200 m),
Camlıbel
(2020 m) ve
Akda?
(1900 m) bulunur. Yine bilinen ovalar
Kazova
, Omala Ovası (Gozova), Turhal Ovası, Niksar Ovası, Erbaa Ovası, Artova Ovası, Zile Ovası, Tokat Ovası, Pazar Ovası ve Yazıba?ı Ovası'dır.
Tokat ili;
?c Anadolu Bolgesi
iklimi, ?c-Do?u Anadolu iklimi,
Karadeniz
iklimi ve
Orta Karadeniz
iklimi arasında bir gecit ozelli?i gosterir. Uzun yıllar ortalamasına gore yıllık ortalama sıcaklık; en du?uk 8,1 °C en fazla 14,2 °C’dir. Uzun yıllar ortalamasına gore ortalama ya?ı?; 381,7 mm ile 586,2 mm arasındadır. Ortalama nispi nem; % 56 ile % 73 arasında de?i?mektedir. Ya?ı?lar aylara gore farklılıklar gostermektedir.
Aylar
|
Oca
|
?ub
|
Mar
|
Nis
|
May
|
Haz
|
Tem
|
A?u
|
Eyl
|
Eki
|
Kas
|
Arl
|
Ort.En Yuksek °C (1970 - 2011)
|
20.2
|
22.8
|
31.1
|
33.5
|
36.1
|
38.5
|
45.0
|
40.8
|
37.9
|
35.3
|
27.6
|
23.0
|
Ort.En Du?uk °C (1970 - 2011)
|
-23.4
|
-22.1
|
-21.1
|
-4.5
|
0.0
|
3.2
|
6.1
|
7.8
|
2.4
|
-3.2
|
-8.3
|
-21.0?
|
Meteoroloji Genel Mudurlu?u-Tokat Resmi ?statistikler Kaynak:
[4]
?
|
4 ?ubat 2020
TU?K
verilerine gore merkez ilceyle beraber 12 ?lce, 37 belediye, bu belediyelerde 315 mahalle ve ayrıca 613 koy vardır.
[5]
?llerde protokolde ilk sırada yer alan vali, merkezi yonetimi temsil eder ve cumhurba?kanı tarafından atanır. Buyuk?ehir dı?ındaki illerde yerel yonetim, ?ehirler duzeyindedir. Belediye ba?kanı, belediye sınırları icinde kalan secmenin oy coklu?u ile secilir. Aynı secmen ?lce Belediye Meclisi icin de oy kullanarak ilcelerin belediye meclislerini olu?turur. ?ldeki butun secmenler ayrıca ?l Genel Meclisi icin de oy kullanarak, ?l Genel Meclisinin olu?umunu sa?larlar.
?l Genel Meclisi ve Belediye Meclisi uyelikleri icin yapılan secimlerde, onda birlik baraj uygulamalı
nispi temsil sistemi
, belediye ba?kanlı?ı seciminde ise
co?unluk sistemi
uygulanır ?l Genel Meclisi ve Belediye Meclisi uye sayıları ilce nufusuna gore, kontenjandan kalan sayıların partilere da?ılımı ise
D'Hondt sistemine
gore belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
?l Genel Meclisi, ?l Ozel ?daresinin karar organıdır, ba?kanını uyeleri arasından gizli oyla secer. Ayrıca, ?l Genel Meclisi kendi icinden gizli oyla bir yıl gorev yapacak 5 ki?ilik ?l Encumenini secer.
[6]
[7]
Merkezi yonetim, vali ve il mudurlerinden olu?ur. ?l Ozel ?daresi (?l Genel Meclisi ve ?l Encumeni) secilmi?lerden olu?ur, ancak vali ba?kanlı?ında gorev yapar. Yerel yonetim ise belediye ba?kanları ve belediye meclislerinden olu?ur.
Mevcut Tokat valisi, 1969 Korgan do?umlu Numan Hatipo?lu'dur. 12.5.2022/209 sayılı kararla Gaziosmanpa?a kaymakamı iken atanmı?tır.
[8]
Tokat Belediye Ba?kanı
, 1982-Corum/Alaca do?umlu Mehmet Kemal Yazıcıo?lu (Milliyetci Hareket Partisi), 31 Mart 2024 secimlerinde %54,86 oy oranıyla secilmi?tir.
[9]
2024 Turkiye yerel secimleri
sonuclarına gore Tokat ?l Genel Meclisi uye sayısı, 18 AKP, 15 MHP ve 7 CHP olmak uzere 40'tır.
[10]
Tokat Belediye Meclisi ise 20 MHP, 10 AKP ve 1 CHP olmak uzere 31 uyeden olu?ur.
[11]
2023 genel secimleri sonucu, Tokat'ı temsilen
TBMM
'e
AKP
'den 3 milletvekili (Yusuf Beyazıt, Mustafa Arslan, Cuneyt Aldemir),
CHP
'den 1 milletvekili (Kadim Durmaz) ve
MHP
'den 1 milletvekili (Yucel Bulut) secilmi?tir.
Tokat ili nufusu: 606.934'tur. Bu nufusun % 76,36'sı ?ehirlerde ya?amaktadır (2023 sonu). ?lin yuzolcumu 10.044 km
2
'dir. ?lde km
2
'ye 60 ki?i du?mektedir. (Bu sayı merkezde 104'tur.) ?lde yıllık nufus % 1,73 oranında artmı?tır. Nufus artı? oranı en yuksek ve en du?uk ilceler:
Almus
(% 12,68) ve
Erbaa
'dır (-% 0,06)
06 ?ubat 2024
TU?K
verilerine gore merkez ilceyle beraber 12 ilce, 37 belediye, bu belediyelerde 316 mahalle ve ayrıca 614 koy vardır.
2023 yılı sonunda Tokat ili ve ilcelerinin yerle?im yeri ve nufusla ilgili sayısal bilgileri
|
?lce
|
Nufus
2022
|
Nufus
2023
|
Fark
|
Nufus
Artı?ı %
|
Belediye
Sayısı
|
Mahalle
Sayısı
|
Koy
Sayısı
|
Koy
Nufusu
|
?ehir
nufusu
|
?ehirde
oturan %
|
Alanı
km
2
[12]
|
km
2
'ye
du?en ki?i
|
Almus
|
22.126
|
25.116
|
2.990
|
12,68
|
6
|
33
|
32
|
7.392
|
17.724
|
70,57
|
1033
|
24
|
Artova
|
7.420
|
7.469
|
49
|
0,66
|
1
|
7
|
26
|
3.722
|
3.747
|
50,17
|
444
|
17
|
Ba?ciftlik
|
6.097
|
6.216
|
119
|
1,93
|
2
|
9
|
6
|
998
|
5.218
|
83,94
|
246
|
25
|
Erbaa
|
100.382
|
100.323
|
-59
|
-0,06
|
4
|
44
|
74
|
21.306
|
79.017
|
78,76
|
1173
|
86
|
Merkez
|
206.621
|
207.741
|
1.120
|
0,54
|
5
|
60
|
107
|
36.255
|
171.486
|
82,55
|
2003
|
104
|
Niksar
|
62.052
|
62.287
|
235
|
0,38
|
6
|
47
|
83
|
16.712
|
45.575
|
73,17
|
889
|
70
|
Pazar
|
12.843
|
13.419
|
576
|
4,39
|
1
|
12
|
16
|
4.782
|
8.637
|
64,36
|
188
|
71
|
Re?adiye
|
32.600
|
36.727
|
4.127
|
11,92
|
7
|
39
|
74
|
12.018
|
24.709
|
67,28
|
1102
|
33
|
Sulusaray
|
6.533
|
6.698
|
165
|
2,49
|
1
|
4
|
14
|
2.154
|
4.544
|
67,84
|
266
|
25
|
Turhal
|
78.129
|
78.827
|
698
|
0,89
|
2
|
35
|
52
|
14.978
|
63.849
|
81,00
|
940
|
84
|
Ye?ilyurt
|
8.336
|
8.356
|
20
|
0,24
|
1
|
6
|
16
|
2.437
|
5.919
|
70,84
|
280
|
30
|
Zile
|
53.315
|
53.755
|
440
|
0,82
|
1
|
20
|
114
|
20.699
|
33.056
|
61,49
|
1480
|
36
|
Tokat
|
596.454
|
606.934
|
10.480
|
1,73
|
37
|
316
|
614
|
143.453
|
463.481
|
76,36
|
10044
|
60
|
Tokat halkı gecimini
tarım
,
hayvancılık
ve
ticaretle
sa?lar. Buyuk ?ehirlerin kalabalık nufusu, yuksek binaları ve bo?ucu havalarının aksine Tokat insanı kendine ba?layan duzenli ?ehir yapısı, sayısız do?a guzellikleri, ekonomik alı?veri? ko?ulları ile huzurlu bir ya?am icin ideal bir ?ehirdir. Halkının buyuk co?unlu?u
Musluman
olup ?ehirde
Sunni
ve
Alevilerde
yo?unluktadır. Ekonomisi tarım ve hayvancılı?a dayanan Tokat'ın ticaret ve sanayi ise il merkezinde yo?unla?mı?tır. Tokat
Organize Sanayi Bolgesi
?ehrin tek sanayi faaliyetinin surduruldu?u alandır. Yine bulundu?u co?rafi konum ile tarıma yatkın bir ?ehirdir. Tarım uretiminde
domates
,
biber
,
vi?ne
,
kiraz
,
patates
,
uzum
ve
?ekerpancarı
bolge uretiminde en fazla payı alan urunlerdir. Kucukba?, buyukba? hayvan varlı?ı ve arı kovanı sayısı bakımından onemli bir paya sahiptir.
Tokat'ta nufusun %5'i endustri alanında calı?maktadır. Yem,
kereste
, lastik ayakkabı, aluminyum fabrikalarının yanı sıra, bakır i?leme atolyesi, ziraat aletleri imalathanesi ve sanayi kurulu?larının faaliyet gosterdi?i Tokat'taki en bilinen fabrikalar
Dimes
Meyve Suyu Fabrikası, Olca Salca Fabrikası, Eser Salca Fabrikası, Sama? Bentonit Fabrikası ve Turhal ?eker Fabrikası'dır.
Tokat'ta toplam biri merkezi olmak uzere 15 hastane bulunmaktadır:
Almus
Devlet Hastanesi,
[36]
Tokat Devlet Hastanesi, Tokat A?ız ve Di? Sa?lı?ı Merkezi, Tokat Ruh Sa?lı?ı ve Hastalıkları Hastanesi, Re?adiye Devlet Hastanesi, Erbaa Devlet Hastanesi, Niksar Devlet Hastanesi, Zile Devlet Hastanesi, Turhal Devlet Hastanesi, Artova Entegre ?lce Hastanesi,
Tokat Ozel Medical Park
Hastanesi,
Gaziosmanpa?a Universitesi
Ara?tırma Hastanesi, Ba?ciftlik Entegre ?lce Hastanesi, Pazar Entegre ?lce Hastanesi, Ye?ilyurt Entegre ?lce Hastanesi ve Sulusaray Entegre ?lce Hastanesi.
Tokat Havalimanı
Tokat'a ula?ım, tren ve karayolu ile sa?lanabilece?i gibi, eski Tokat valilerinden
Recep Yazıcıo?lu
'nun giri?imleriyle 1988-1990 tarihlerinde 1700 metrelik piste kavu?an
Tokat Havalimanından
da yapılabilmektedir. Tokat'a en onemli ula?ım bicimi
Erbaa
ile
Re?adiye
ilce merkezleri icinden gecen, Tokat ?ehir merkezine ba?lantısı olan
yoludur. Tren yolu ula?ımının da onemli bir yere sahip oldu?u ilde
Turkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarının
(TCCD) duzenledi?i
Samsun-Kalın demiryolu
tren seferleri kuzeyde
Samsun
, guneyde
Sivas
'a uzanır.
?ehir merkezinde yer alan ve 17. yuzyılda in?a edilmi? olan Mahmut Pa?a Camii'nin giri?i.
Almus baraj golunde yer alan bir adacık ve kulube.
Koklu tarihi, uzerinde bircok medeniyetin hukum surmesi ve insanlı?ın ilk yerle?im yerlerinden olmasından dolayı bircok turistik yerin yer aldı?ı kentin merkezinde yer alan
Tokat Kalesi
ile ilcesinde yer alan Zile, Niksar ve Turhal kaleleri yerli ve yabancı turistin u?rak yeri olup,
Mustafa Kemal Ataturk
'un gecici olarak
ulusal mucadele yıllarında
konakladı?ı
Latifo?lu Kona?ı
muze evi,
II. Abdulhamid
'in tahta cıkı?ının 25. yılı ?erefine yaptırılan tarihi
Tokat Saat Kulesi
, tarihi
Gok Medrese
kent merkezinde bulunur. Tokat il Merkezinde bulunan
Anadolu
'da yapılan ilk medrese olarak bilinen
Ya?ıbasan Medresesi
, ilk onarımı 1678 yılında yapılan
Tokat Ulu Camii
aynı adla
Niksar
ilcesinde bulunan di?er camii,
Pazar
ilcesinde bulunan tarihi
Pazar Kervansarayı
ve
Ballıca Ma?arası
bulunur. Turhal ve Pazar ilce sınırları dahilinde bulunan Kaz Golu, yerli ve gocmen ku?ların yuvalanma, kuluckala?ma alanıdır. 108 ce?it ku? turu ya?am kayna?ıdır.
Sulusokak
tokat ili eski kent merkezini ve ticaret merkezini olu?turan icerisinde tarihi eserleri barındıran onemli bir sokaktır.
Sulusaray ilecesinde bulunan
Sulusaray
kaplıcalarında do?al termal su kayna?ı bulunmaktadır.
Suluhan tokat il merkezinde yer almaktadır. Gunumuzde a?evi olarak kullanılıyor.
Sunguriye Turbesi
Tokat
ili Niksar ilcesi Halil Efendi Soka?ında bulunmaktadır.
Sık Di?ini Helası
?l merkezinde yer almaktadır. Ayrıca
Seyir Tepe Tesisleri
de Tokat merkez de bulunmaktadır.
Sen Timur Turbesi
de 14.yy'a ait tarihi bir turbedir.
- Tokat kebabı
- Tokat cemeni
- Tokat gozlemesi
- Tokat ke?ke?i
- Zile batı
- Tokat yapra?ı
- Tokat salcası
- Tokat ku?burnusu
- Tokat pa?acı
- Zile pekmezi
- Niksar cevizi ve cevizli core?i
- Madımak
- Turhal yo?utmacı
2018-2019 Sezonu sonunda, futbolda
Tokatspor
, 3.lige du?mu?tur.
Erbaaspor
3. Ligde,
Turhalspor
BAL'da kalmı?lardır. Kadın futbol 3. Liginde 3 takımı vardır. Erkek voleybol super Liginde
Tokat Belediye Plevnespor
lig 6.sı olmu?tur. Niksar Belediyespor 1. Ligde yer alırken, kadın ve erkek voleybol 2. Liginde birer takımı daha vardır. Hentbol erkekler 1. Ligindeki takımı Tokat Genclikspor’dur. 2.ligde bir takım daha vardır.
Ziraat Turkiye Kupası
'nda 3.turda
Nazilli Belediyespor
'a,
Erbaaspor
4.turda
MKE Ankaragucu
'ne elenmi?tir.
Kupa Voley Erkekler
'de
Tokat Bld. Plevne
, ceyrek finalde
Galatasaray
'a elenmi?tir.
Onemli spor tesisleri:
Gaziosmanpa?a Stadyumu
(5.762), Huseyin Akba? Spor Salonu (2.500), Ali ?evki Erek Yuzme Havuzu 750) ve IAAF Sertifikalı Atletizm Pisti.
Tokat ilinin eskiden
Turksat
uzerinden yayınları gercekle?tirilen televizyon kanalları Kanal 60 ve SRT ile halen merkezinde yerel yayın yapan Tokat Radyo TV'nin
[40]
yanı sıra ilcelerinde de yerel yayın yapan kanallar var olup kentte yayınlanan belli ba?lı gazetelerin ba?ında
Anadolu'nun Sesi
,
Tokat Gazetesi
,
Bakı? Gazetesi
,
Hursoz Gazetesi
ve
Memleketim Tokat Gazetesi
gelir. Ayrıca, son donemde internet uzerinden yayın yapan
tokathaber.com.tr
,
tokatsehirgazetesi.com
ve
tokattan.net
gibi sanal basın kurulu?ları yer almaktadır.
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png) |
Wikimedia Commons'ta
Tokat (il)
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|