Bu madde, Vikipedi bicem el kitabına uygun de?ildir . Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli duzenleme yapılmadan bu ?ablon kaldırılmamalıdır. ( Haziran 2014 )

Tiroit bezi , tiroit ya da kalkan bezi , boynun on ve yanlarını ( larinks ve trakea ) saran kelebek ?eklinde cok damarlı ic salgı bezi . Her biri ortalama 5 cm uzunlu?unda, 3 cm geni?li?inde ve 2 cm derinli?inde, sa? ve sol olmak uzere 2 lobu ve bu lobları birle?tiren isthmus adı verilen bir parcası bulunur. ?nsanların yakla?ık %40'ında isthmustan hyoid kemi?e uzanım gosteren piramidal lob adı verilen bir bolum de bulunabilir. ^[1] Normal a?ırlı?ı insanda 20 gr'dır. Paratiroit bezi genellikle tiroidin arkasında mercimek ?eklinde 4 tane kucuk bezdir.

Histolojik yapısı ve i?levi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tiroit bezi kure ?eklinde follikullerden olu?ur. Follikullerin ortasında ( lumen ) tiroglobulin adı verilen proteini iceren kolloidal bir madde bulunur.

Tiroit bezi follikuler hucreleri iyot ve tirozinden , tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) yaparak, kana tiroit hormonunu salgılar. Kalsiyum regulasyonunda rol oynayan kalsitonin tiroit bezindeki C hucreleri tarafından uretilir. Tiroit bezi, oteki ic salgı bezleriyle ili?kili olarak etkinlik gosterir. Hipofizin salgıladı?ı tiroit stimulan hormon ( TSH ) ile kontrol edilir. TSH salgısı da hipotalamustan salgılanan tirotropin serbestle?tirici hormon ( TRH ) tarafından kontrol edilir.

Hastalıklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Tiroit hormon uretiminin azalması: Hipotiroidizm ; do?umsal olabilece?i gibi Hashimoto tiroiditi , iyot eksikli?i ve bezin cerrahi olarak cıkarılması gibi sebeplerle de ortaya cıkabilir. ^[2] Halsizlikten kalp hastalıklarına kadar bircok yakınma kalkanbezi (tiroid) hastalıklarının belirtisi olarak ortaya cıkabilir. ^[3]
• A?ırı calı?ması: Hipertiroidizm ; Graves hastalı?ı gibi durumlar sonucu ortaya cıkar. Bu hastalı?ın guatr , gozlerin yuvalarından dı?arı fırlamı? gibi gorunmesi ( ekzoftalmi ), carpıntı , terleme , titreme , ishal , kilo kaybı , sinirlilik gibi belirti ve bulguları vardır. ^[2]
• ?nflamasyon: Subakut tiroidit , akut tiroidit, postpartum tiroidit , Hashimoto tiroiditi bu grupta bulunur. ?nfeksiyoz etkenler veya otoimmunite sonucu ortaya cıkarlar.

Salgının i?levinde de?i?iklik olmaksızın nedenselli?inde iyot eksikli?inin de suclandı?ı basit ?i?likler ( benign noduller ), adenomlar (bez urları), kistler ve kanser ortaya cıkabilir. ^[4]

Tiroit i?lev testleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

TSH ve serbest T4 seviyeleri tiroit fonksiyonlarını de?erlendirmede en onemli testlerdir. Alınan kan orne?inden calı?ılırlar.

Ba?ı?ıklık sistemimizin kendi vucudumuzda bulunan yapılara kar?ı verdi?i yanıt sonucu ce?itli otoantikorlar ve bunun sonucunda da otoimmun hastalıklar ortaya cıkabilir. Antitiroglobulin, antitiroit peroksidaz ( antiTPO ), antiTSHR gibi otoantikorlar kan testleri ile bakıldı?ında bu hastalıkların tanısına yardımcı olur.

Tiroglobulin seviyeleri genellikle kanser nedeniyle tiroit bezi cıkarılan tiroidektomili hastalarda takip amaclı olculur.

Kalsitonin seviyeleri tiroit C hucrelerinden geli?en meduller tiroit karsinomu gibi tumorlerin tanısında yardımcı olabilir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Thyroid.org 28 A?ustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .