Theodor Kaluza

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

Theodor Franz Eduard Kaluza (9 Kasım 1885, Wilhelmsthal, bugunku Opole ? 19 Ocak 1954, Gottingen ), Alman matematikci ve fizikcidir . [1] 5 boyutlu uzayda alan denklemleri iceren Kaluza-Klein teorisi ile tanınmı?tır. [2] Onun du?uncesine gore temel kuvvetler, algıladı?ımız boyutlara yenilerini ekleyerek anla?ılabilir ve cozumlenebilir. Bu anlayı? cok sonraları ortaya konan sicim teorisi ile de desteklenmi?tir.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaluza Roma Katoli?i bir ailede Alman ?mparatorlu?u Prusya 'sında Silezya ili Ratibor kasabasında do?du. Gencli?ini babası Max Kaluza 'nın ?ngilizce profesorlu?u yaptı?ı Konigsberg 'de gecirdi.Matematik okumak icin Konigsberg Universitesi'ne girdi ve Tschirnhaus donu?umleri uzerine yazdı?ı teziyle doktorasını aldı. Kaluza bir matematikci olmasına ra?men gorelilik uzerine calı?maya ba?ladı. 1919 Nisan'ında Albert Einstein 'ın genel gorelilik teorisini 5 boyut kullanarak cozdu?unu fark etti. Sonrasında Kaluza bunu Einstein'a yazdı ve kar?ılı?ında Einstein onu teorisini yayınlaması icin destekledi. Kaluza'nın teorisi 1921 yılında "Zum Unitatsproblem der Physik" ba?lı?ıyla ve Einstein'ın deste?iyle Sitzungsberichte Preußische Akademie der Wissenschaften 966-972 (1921) de yayımlandı.

Kaluza'nın ongorusu Oskar Klein ile birlikte olu?turdukları Kaluza-Klein teorisi olarak anılmaya ba?ladı, fakat sonrasındaki talihsizli?i, fizik dunyasının dikkatini kuantum mekaniklerine cevirmi? olmasıydı.

Ozel hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaluza oldukca cok yonlu bir insandı. 17 dili okuyup yazabiliyordu ve iddialara gore favori dili ?ngilizce idi. Ayrıca alcakgonullu bir insan olmasıyla da tanınıyordu. Nasyonal sosyalizm ideolojisini reddetti ve Gottingen Universitesi 'ndeki kursuyu alması konusunda meslekta?ı Helmut Hasse tarafından desteklendi. Hakkında anlatılan ilginc bir hikayeye gore, sadece bir kitaptaki teorik anlatımı okuyarak yuzmeyi o?renmi? ve ilk denemesinde de ba?arılı olmu?tur.

Ayrıca 1910 yılında do?an o?lunun adı da Theodor Kaluza' dır ve o da bir matematikcidir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Buchwald, Jed Z. (2013). The Oxford handbook of the history of physics (1. bas.). Oxford, Birle?ik Krallık: Oxford University Press. ISBN   978-0198805328 .  
  2. ^ Lewis, Derek (2016). Historical dictionary of contemporary Germany (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN   978-1442269569 .