Taginae Muharebesi

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Taginae Muharebesi
Gotlar Sava?ı

Ostrogotlar Kralı Totila
Tarih Temmuz 552
Bolge
Taginae, (modern "Gualdo Tadino", Perugia ili, Umbria , ?talya )
Sonuc Kati Bizanslılar Zaferi
Taraflar
Bizans ?mparatorlu?u Ostrogotlar Krallı?ı
Komutanlar ve liderler
Narses Ostrogotlar Kralı Totila
Gucler
20.000 ila 25.000 asker
5,000 Lombard
3,000 Heruli
400 Gepid [1]
15.000 asker [2]
Kayıplar
Bilinmiyor. Az sayıda. yak. 6 000 olu [3] [4]

Taginae Muharebesi veya Busta Gallorum Muharebesi , Temmuz 552 meydana gelen Do?u Roma ?mparatorlu?u generali Narses ?mparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallı?ı 'nın kralı Totila 'yı ma?lup etmi?tir. Bu muharebede Ostrogotlar Krallı?ı Kralı Totila oldurulmu?tur. Bu muharebe Gotlar Sava?ı (535-554) 'nın en sondan bir onceki buyuk muharebesiydi.

Arka plan [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bizans ?mparatoru I. Justinianus 549'dan beri 535'te ba?layan Gotlar Sava?ı 'ni sona erdirip ?talya'ya tamamen Bizans ?mparatorlu?u'na ba?lamak hedefiyle bir buyuk orduyu ?talya'ya gondermeyi planlamakta idi. 440-551 yıllarında tedricen Adriyatik Denizi sahillerinde olan Salona ?ehrinde 20,000-25,000 askerden olu?an bir buyuk Bizans ordusu toplanmı?tı. Bu orduda Bizans ordusuna dahil olan profesyonel askeri birlikler yanında ozel olarak toplanmı? paralı asker olarak Lombardlar (yak. 5,000), Heruliler (yak. 3,000), Gepidler (yak.400) ve di?er barbar kavimlere mensup askerlerden olu?an birlikler de bulunmaktaydı. Bu orduya komuta etmek uzere ?mparatorluk Vekilharcı (cubicularıus) olan Ermeni asıllı bir saraylı hadım olan Narses 551 yılı ortalarında tayin edilmi?ti. 552 ilkbaharında bu ordu yuruyu?e gecerek ?talya'ya girdi ve Adriyatik Denizi sahillerinden guneye Ancona 'ya kadar ilerledi. Buradan bu ordu kara icerisine yonelerek Ancona-Roma antik Romalı yolu olan Via Flamınia 'yi takibe ba?ladı ve hedefleri Roma idi. [5]

Muharebe [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ostrogotlar Kralı Totila Via Flamina uzerinde kontrol sa?lamı?tı, Bu yol uzerinde Narses'in Bizanslılar ordusunun Roma yonunde gitmekte oldu?u haberi hemen Totila'aya yeti?mi?ti. Ostrogot Kralı Totila ordusu ba?ında Roma yonunden gelerek bu yolda do?udan ilerlemeye ba?lamı? olan Bizans ordusunu Taginea (modern "Gualdo Tadino", Perugia ili, Umbria ) Ostrogotlar ordusu ile kar?ıladı. Ostrogotlar ordusu ilerleyen Bizanslılar ordusundan sayıca kucuktu; onun icin Ostrogotlara hemen sava?a girmediler. Totila en iyi generallerinden olan Teya 'nın 2,000 ki?ilik bir takviye birli?i ile ana Ostrogot ordusu ile birle?mek icin yolda oldu?u haberi de Totila'ya gelmi?ti.

?ki ordu arasında kar?ılıklı haberciler vasıtasıyla goru?meler yapılmaya ba?landı. Totila bir barı? anla?ması muzakerelerini hazırlanmak icin carpı?ma yapılmadan bir hafta ara verilmesini teklif etti. Narses bunun bir aldatmaca oldu?unu ve Totila'nın bunu daha once kullanıp ate?kes beklemesi sırasında birden hic beklenmedik bir anda bir taarruza gecti?ini o?renmi?ti. Onun icin Totila'nın bu teklifini reddetti.

Narses'in Bizanslılar birliklerinin toplamı sayıca Ostrogot ordusundan daha buyuk olmakla birlikte, Narses ordusunu guclu bir savunma duzenine soktu. Ordunun merkezinde buyuk sayıda atlarından indirilmi? piyade olarak yo?un mızraklı falanks duzeninde paralı barbar kavim sava?cı birlikler (Lombardlar, Heruliler, Gepidler vb) hazırlatmı?tı. Bunların dı? tarafında Bizanslı birlikler yerle?tirmi?ti. Narses'in bu ce?it hat duzeni kurması askeri tarihciler tarafından bu barbar kavimlerden paralı asker sava?cılarının kacmalarını onlemek nedeni oldu?u iddia edilmektedir. Narses muhafızları ile Bizans sol kanadında idi. Sa? ve sol kanatlara ise 4.000'er ki?ilik toplam 8.000 piyade okcular birlikleri koymu?tu.

Totila once Narses'in hatlarının arkasına giden tek yola hakim olan bir kucuk tepeyi ele gecirip buradan Bizanslıların arkasına gecebilmeyi planlamakta idi. Fakat Narses cok yo?un olarak duzen almı? 50 kalkanlı mızraklı Bizanslı piyade birli?ini bu ufak tepeyi savunmaya gonderdi ve bu birlik tepenin Ostrogot suvarilerinin ellerine gecmesine onların defalarca yaptıkları atlı hucumlara ba?arı ile direnme gosterip engel oldu.

Bu sefer Ostrogotlar Kralı takviye birliklerinin muharebe meydanına gelmelerini sa?lamak icin carpı?maya ba?lamayı geciktirici taktikler uygulamaya ba?vurdu. Narses'e bir barı? sa?lanması icin muzakerelere girmeye hazır oldu?unu bildirdi ve bir barı? bayra?ı altında Bizans komutanı ile goru?meye ba?ladı. Bir gun bekleyip muzakereleri ertesi gun acma teklifi yaptı. Bizans komutanı Narses Totilla'nın bu geciktirme ve sonra birden surpriz olarak taarruza ba?lama taktikleri uyguladı?ından haberdardı. Bunun icin Narses bu gecikmeyi kabul etmedi ve goru?meler yapılmakta iken Bizanslı birliklerin devamlı hazır tutulmalarını emretti. Bu sefer Ostrogotlar kralı iki ordu arasında bulunan bo? meydanda teke tek carpı?ma yapılmasını teklif etti. Ostrogotların tek sava?cısı olan bir Bizans ordusu kackını olan Coccas'nin kendine meydan okuyabilecek herhangi bir Bizanslı ile teke tek savaca?ını bildirdi. Coccas cok iri cusseli, cok guclu, hic insafsız bir sava?cı olarak Ostrogotlar arasında isim yapmı?tı. Bizanslılar arasında Narses'in muhafızlarından olan bir Ermeni asıllı Anzalas bu Ostrogotlar ?ampiyon sava?cısına meydan okudu. Coccas Anazlas'a kar?ı hemen hucuma gecti; Anzalas son ana kadar onu kar?ılar pozda ayakta durdu. Ama Anzalas son anda bir bo?a gure?cisi gibi yan donerek Coccas'ın hucumunun bo?a gitmesine neden oldu ve yanından gecmeye zorlanan Coccas'ı salladı?ı kılıc darbesi ile yaraladı.

Bu teke tek sava?ın son ermesine ra?men bekledi?i takviyelerin daha yeti?medi?ini goren Ostrogotlar Kralı muharebenin ba?langıcını geciktirmek icin di?er bir taktik uygulamaya koyuldu. Altın yaldızlı zırhı ile imparatorluk moru renkli ı?ıl ı?ıl ?a?aalı giysileri giyinmi? bir halde buyuk bir at uzerinde iki ordu arasında bulunan meydana girdi. Gayet zor oldukları bilinen binicilik gosterileri yapmaya ba?ladı. Atı ile tam bir daire etrafında donme; geri geri gosteri yurumesi; geri geri ko?u; ?aha kaldırıp ilerleme; mızra?ını yukseklere atıp du?urmeden tutma vb gosterilerini her iki ordu mensupları ?a?ırarak izlediler. Totila binicilik gosterisi sona erdikten sonra kendi hatlarına atını dortnala ko?turarak dondu ve giysilerini de?i?tirip sava? icin zırhlı elbisesini giydi. Taya'nın getirdi?i takviyeler Ostrogotlar sava? hatlarına eri?mi? ve sava? duzenine girmi?ti.

Fakat Totila bu sefer yeni bir ?a?ırtıcı harekette bulundu. Hat duzeninde bulunan askerlerini o?le yeme?i yemek uzere hat gerisine ca?ırdı. Bizans komutanı Narses bunu bir aldatmaca oldu?unu du?unup kendi askerlerine yiyecek kumanyalarını hat duzeni hic bozmadan yemeleri icin izin verdi.

Fakat herkes yemek yemekte iken birden Totila Ostrogotlar suvarilerine Bizanslıların orta cephesine hic gecikmeden hucuma ba?lamalarına emir verdi. Daha sonraki askeri tarihciler bir du?manın en guclu cephesine gayet hızlı suvari ile hucumun bir askeri hata oldu?unu ifade etmi?lerdir. Totila'nın bu emri vermesine en uygun nedenin e?er Ostrogotlar suvarileri merkezdeki Bizanslılar arasına girebilirlerse Bizanslıların iki kanadında bulunan piyade okcularının bu karı?ık askerler grubuna ok hucumu yapmaktan kacınacaklarını du?undu?u idi. Narses bu hucumu beklemekteydi ve okcularının Ostrogot suvarilerinin taarruza gecti?i merkeze do?ru ve suvarileri ve atlarını oldurecek ?ekilde ni?an almalarına emir verdi.

Ostrogot suvarileri ortadan hucumları sırasında her iki kanattan gelen Bizanslılar okları dolayısıyla buyuk zayiata u?radı ve suvari taarruzu durmak zorunda kaldı. Bundan sonra muharebenin geli?mesi ve ne kadar uzun oldu?u hakkında elde bilgi bulunmamaktadır. Ama ak?am ba?lamaktayken Bizans komutanı Narses ordusuna genel taarruz emri verdi?i ve bunun uzerine Ostrogotlar hatlarının kırıldı?ı Ostrogot sava?cılarının sava?ta hic duzensiz kactı?ı bildirilmi?tir. Bu muharebede Ostrogotlar 6.000'den daha cok sayıda olu zayiat vermi?lerdir. Bu oldurulenler arasında Ostrogotlar Kralı Totila da bulunmaktaydı. Totila'nın Bizanslıların bu genel taarruzu sırasında bir Gepid asıllı piyade mızrakcı Asbad'ın mızrak darbesi ile olduruldu?u cok muhtemeldir.

Sonuc [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Helmolt, Hans Ferdinand (1907). Battles The World's History: Central and northern Europe (?ngilizce). Londra.  
  2. ^ Richard Ernest Dupuy, Trevor Nevitt Dupuy (1970). The encyclopedia of military history . New York.  
  3. ^ Taginae Muharebesi'nde Ostrogotlar Kralı Totila Gepid asıllı mızrakcı Asbad tarafından oldurulmu?tur.
  4. ^ Gibbon, Edward (1830). The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Cilt3 (?ngilizce). Philadelphia.  
  5. ^ J. Norwich, Byzantium: The Early Centuries , Londra:Penguin s. 251

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Bury, J. B. (1923) History of the Later Roman Empire [1] 2 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., (?ngilizce)
  • Wolfram, Herwig (2001), Die Goten , Munih: 4. Auflage. (Almanca)
  • Boss, Roy (1993) Justinian's Wars : Belisarius, Narses and the Reconquest of the West , Stockport, (?ngilizce)
  • Haldon, John, (2008) The Byzantine Wars , The History Press, (?ngilizce)
  • Philip Rance, (2005) "Narses and the Battle of Taginae (Busta Gallorum) 552 : Procopius and sixth century warfare", Historia c.:54 (2005) , s.:424?472. (?ngilizce)