Bu maddede kaynak listesi bulunmasına kar?ın metin ici kaynakların yetersizli?i nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındı?ı belirsizdir . Lutfen kaynakları uygun bicimde metin icine yerle?tirerek maddenin geli?tirilmesine yardımcı olun. ( Temmuz 2016 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Tafoni , kaya yuzeyinde oyuk bicimindeki bir a?ınma ?eklidir. Kurak, yarı kurak, sıcak bolgelerde granitoid yerlerde kayaların cukur yerleri ile golgede kalan bolumlerinde, kılcallı?a ba?lı olarak olu?an 1 metre ya da daha buyuk cukurluklara denilmektedir. Nemli ve ılıman bolgelerdeki daha kucuk boyutlu tafonilere “bal pete?i erozyonu, arı yuvası” gibi adlar verilmektedir.

Etimoloji [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tafoni kelimesinin kokeni belirsizdir. Tafoni Yunancada mezar anlamına gelen “taphos” kelimesinden gelir. Tafoni ile ilgili bilinen en eski yayın 1882 yılında ortaya cıkmı?tır.

Olu?umu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kıyı bolgelerinde ve kurak alanlarda tuzlu malzemenin ayrı?masına ve ayrıca mikroorganizmaların a?ındırmasına veya ufalanmaya yol acan gunluk sıcaklık de?i?melerine ba?lı olarak meydana gelir. Kimyasal ayrı?ma, tuz kristalizasyonu, ruzgar erozyonu, donma-cozulme tafoniyi olu?turan temel etkenlerdir. ^[1] Tafoni granit ve kirecta?ı gibi granul bir kayanın icinde bulunmaktadır. Tafoniler kucuk ma?ara ozellikleri de gostermektedir. Bunlar genellikle bir yamac, ucurum veya kayaların aralarında ortaya cıkmaktadır.   Tafoni dunyanın her bolgesinde, genellikle gruplar halinde her turlu ortamda bulunabilirler; ancak deniz bolgelerinde, gelgit alanları ile yarı kurak ve kurak collerde cok miktarda bulunmaktadır. Ayrıca granitik kayaclarda da gorulur. Olu?umlarında litoloji ve iklim de?i?iklikleri etkili olmu?tur.

Tafoninin kucuk versiyonlarına “Alveol” denir. Alveollerin olu?umlarının tuz ayrı?ması sonucu oldu?u one surulmu?tur. Bunlar Hindistan'ın Tar Colu , Jodhpur-Ajmer, Urdun’un Petra kenti, Kıyı Kaliforniya bolumunde bulunur. Ayrıca Dunya genelinde kutup bolgelerinde ve Antarktika’da bulunmaktadır.

Foto?raf galerisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• 
  Antarktika 'dan tafoni
• 
  San Francisco yakınlarındaki da?lardan tafoni olu?umu.
• 
  Almanya , Renanya-Palatina , Sudpfalz'daki kumta?ında olu?mu? tafoni
• 
  ?skocya , Elgol Skye adasında tafoni olu?umu.
• 
  Negev Desert, Israil , Negev colu, Timna vadisindeki kumta?ında olu?mu? tafoni.
• 
  Gatbawi (?apkalı kaya) diye adlandırılan Tafoni olu?umu. ( Guney Kore Yeongsan Nehri)

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Dı? kuvvetler

Kaynaklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Jeomorfoloji Sozlu?u - Guney Emrullah,Meydan Ali,Bozyi?it Recep - Cizgi Kitabevi ?ubat 2014, Sayfa 202
• Stoppato, Marco, and Alfredo Bini. Deserts . Buffalo: Firefly Books (U.S.) Inc., 2003. ISBN 1-55297-669-6 pp. 30?32.
• Owen, Athena M., 2007, Tafoni Caves in Quaternary Carbonate Eolianites: Examples from the Bahamas. Tafoni and weathered stone basins, in  Geomorphology  (G. Pope ed.) Masters Thesis, Mississippi State University, 179 pp.

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• www.tafoni.com 21 ?ubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . Comprehensive explanation of tafoni, explanations of how they form, images, references

Wikimedia Commons'ta Tafoni ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.