Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Sumatra
|
---|
|
|
|
Bolge
| Guneydo?u Asya
|
---|
Koordinatlar
| 0°00′K
102°00′D
? / ?
0.000°K 102.000°D
? /
0.000; 102.000
|
---|
Takımadası
| Buyuk Sunda Adaları
|
---|
Yuzolcumu
| &
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
470,000 km
2
|
---|
Sıralama
| 6
|
---|
Zirve
| Kerinci
|
---|
|
Adadaki ulke(ler)
| |
---|
Yerle?im yerleri
| |
---|
|
Nufus
| &
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
.
?fade hatası: Tanınmayan "," noktalama karakteri.
45,000,000
|
---|
Nufus yo?unlu?u
| 96 ki?i/km
2
|
---|
Etnik grup(lar)
| Aceler
,
Bataklar
,
Minangkabaular
,
Malaylar
|
---|
Sumatra
(bazen
Sumatera
),
Endonezya
'ya ait bir adadır.
Sunda Adaları
'nın en batıda olanıdır. Yuzolcumu acısından dunyanın en buyuk altıncı
adasıdır
. Ayrıca tamamıyla Endonezya'ya ait en buyuk ada unvanına da sahiptir (di?er iki ada, Borneo ve Yeni Gine, kısmen Endonezya'da yer almaktadırlar). En buyuk ?ehri 2.400.000
nufusuyla
Medan
'dır.
Sumatra eski ca?larda adada bulunan bol miktarda altın kaynaklarından oturu
[1]
Sanskritce
Swarnadw?pa ("Altın Adası") ve Swarnabh?mi ("Altın Toprak") isimleriyle biliniyordu. Sumatra adını ilk olarak 1017 yılında
Cin
'e elci gonderen
Srivijaya
kralı Sumatrabhumi ("Sumatra topraklarının kralı") kullandı. 10-13. yuzyıllarda
Arap
co?rafyacılar
Ace
'ye yakın bir krallık olan Lamri'ye ithafen Sumatra adası icin Lamri (Lamuri, Lambri veya Ramni) adlarını kullandılar. 14. yuzyılın sonlarında Samudra krallı?ının yukseli?iyle adanın da ismi Sumatra olarak yaygın bir ?ekilde kullanılmaya ba?landı.
Milattan once 500 yılında adaya gelenler Avustronezya dillerini kullandılar. Adada bilinen ilk krallık Kantoli Krallı?ıdır. Kantoli Krallı?ı 5. yuzyıla kadar Guney Sumatra'da geli?ti. Ardından yerini Srivijaya ?mparatorlu?una ve daha sonra da Sumadra Krallı?ına bırakmı?tır. Srivijaya din olarak budistli?i benimsemi? ve merkezi de
Palembang
'tır. 7. ve 9. yıllarda ticaret ve fetih sayesinde bolgeye hakim oldular. ?mparatorluk Malay kulturu ile Nusantara'ya kadar geni?ledi. ?mparatorluk denizcilik faaliyetleri veya deniz gucu ile adadan adaya yayıldı. Palembang imparatorlu?un bilimsel merkeziydi ve Cinli budistler I Ching'ten Sanskritce burada ders alıyordu. I Ching Cin'e yaptı?ı seferlerle buraya getirdi?i buist mesajları ve 2 el yazmasını 4 yıl harcayarak cevirmi?tir. Srivijaya etkisini 11. yuzyıldan sonra kaybedip yerini Chola ?mparatorlu?una bıraktı. Aynı zamanda ?slam Dini Sumatra'da 6. ve 7. yuzyıllarda Arap ve Hindular sayesinde giri? yaptıktan sonra yayılmaya ba?ladı. 13 yuzyıldan once Sumatra Krallı?ı'da ?slamı kabul etti. Adayı ilk kez Marco Polo 1292 yılında ziyaret etti. Ondan sonra da Ibn Battuta iki kez biri 1345 ikincisi 1346 da adayı ziyaret etti. Daha sonra Sumatra Krallı?ı yerini Ace Sultanlı?ına bıraktı ve Ace sultanlı?ı 20. yuzyıla kadar etkisini surdurdu. Hollanda ise yava? yava? Sumatra soylularının kontrolunu ele gecirdi. Daha sonra da kontrolu Hollanda ?irketi olan Dutch East ?ndia Company ele gecirdi. Erken donemlerde Endonezya ba?ımsızlık sava?ının onemli kahramanları Sumatralı akademisyenler ve liderlerdir. Ornek olarak Mohammed Hatta ve Sultan Sjahrir'dir.
Adanın en uzun ekseni, merkeze yakın ekvatoru gecerek yakla?ık 1.790 km (1.110 mil) kuzeybatı-guneydo?u yonunde uzanır. En geni? noktasında, ada 435 km (270 mil) uzunlu?undadır. Adanın ic kısımlarına iki co?rafi bolge hakimdir: batıda Barı? Da?ları ve do?uda bataklık ovalar. Sumatra, Asya ana karasına en yakın Endonezya adasıdır.
Guneydo?uda
Sunda Bo?azı
ile ayrılan
Cava adası
vardır. Kuzeyde,
Malakka Bo?azı
ile ayrılan
Malay Yarımadası
(Asya anakarasında yer almaktadır), do?uda
Karimata Bo?azı
'nın kar?ısında
Borneo
var. Adanın batısı
Hint Okyanusu
'dur.
Sumatra adasının en buyuk yerle?im birimleri The World Gazetteer tarafından 2009 yılında yapılan ara?tırmaya gore:
[2]
Siralama
|
?ehir, vilayet
|
Nufus
|
1
|
Medan
,
Kuzey Sumatra
|
3.418.645
|
2
|
Palembang
,
Guney Sumatra
|
1.271.855
|
3
|
Padang
,
Batı Sumatra
|
960.184
|
4
|
Bandar Lampung
,
Lampung
|
916.561
|
5
|
Pekanbaru
,
Riau
|
763.275
|
6
|
Jambi
, Jambi
|
454.686
|
7
|
Bengkulu
, Bengkulu
|
373.243
|
8
|
Ace
,
Ace
|
287.769
|
9
|
Pematang Siantar
,
Kuzey Sumatra
|
209.568
|
10
|
Lubuklinggau
,
Guney Sumatra
|
189.371
|
- ^
A Kingdom of Words: Language and Power in Sumatra, Oxford University Press, 1999, isbn=983560035X
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 4 Haziran 2011 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2010
.