Soyuz 18-1 ( Soyuz 18a , 5 Nisan anomalisi ), Sovyetler Birli?i tarafından fırlatılan insanlı uzay aracı. Arıza nedeniyle yorungeye ula?amadan icindeki iki kozmonotla birlikte du?tu. Acil ini? sisteminin calı?ması nedeniyle kozmonotlar Vasili Lazarev ve Oleg Makarov yara almadan kurtuldular.

Soyuz 18-1, ba?arılı olsaydı, Salyut 4 uzay istasyonuna insan goturan ikinci uzay aracı olacaktı. Bu her iki kozmonotun da ikinci ucu?uydu. Uzaya ilk kez Eylul 1973'te Soyuz 12 gorevinde yine birlikte ucmu?lardı.

Fırlatma, 288,6. saniyeye kadar planlandı?ı gibi gitti. Yerden 192 km yukseklikte Soyuz roketinin ikinci ve ucuncu kademeleri birbirinden ayrılırken kademeleri birlikte tutan altı kilitten sadece ucu acıldı. Ucuncu kademenin motorları, ikinci kademe altında ba?lıyken ate?lendi. Bunun sonucu olarak kalan kilitler kırıldı ve ikinci kademe koparak du?tu, ama ucuncu kademe, uzerindeki beklenmeyen yuk nedeniyle do?rultusundan saptı. Kozmonotlar acil durum prosedurunun uygulanmasını istediler, ancak yer kontrol telemetre verilerinde bir sorun goremiyordu. Fırlatmadan 295 saniye sonra yer kontrol ekibi tarafından kurtarma sistemi tetiklendi. Soyuz uzayaracının uzerindeki kurtarma roketleri calı?arak kapsulu once ucuncu kademeden, sonra Yorunge Modulu'nden ayırdı.

Kurtarma sisteminin devreye girdi?i anda uzayaracının do?rultusu o kadar sapmı?tı ki artık gokyuzune de?il yere donuk seyrediyordu. Kurtarma roketlerinin gucu yercekimine eklendi ve kapsuldeki kozmonotlar uzerinde ola?anustu bir baskı olu?tu. Bu tur acil durumlarda 15 g'lik (147 m/s²) bir basınc olu?ması bekleniyordu, oysa Soyuz 18-1'de kozmonotlar 21,3 g'ye (209 m/s²) maruz kaldılar. Buna kar?ın para?utler duzgun acıldı ve uzayaracını sadece 21 dakika suren bir ucu?tan sonra yere indirdi.

Kapsulun indi?i yer, bazı kaynaklara gore Kuzeybatı Cin 'de kayalık bir arazide, Mo?olistan sınırına sadece 1,6 km, Sovyet sınırına ise 80 km uzaklıktaydı. ^[1] Di?er kaynaklar, kapsulun Altay da?ları'na indi?ini, kozmonotların Cin'e inmi? olmaktan korktuklarını, ancak kapsulde beklerlerken Rusca konu?an yerel halk tarafından bulunduklarını belirtir. ^[2]

Para?ut bir a?aca takılıncaya kadar kapsul bir yamactan a?a?ı kaydı. Kozmonotlar, ini?ten birkac saat sonra bir Sovyet helikopteri tarafından kurtarıldılar. Sovyetler, bu olayı Cin'den gizli tutmu?tu. Brejnev zamanında Sovyetler'in ba?arısızlıkları gizli tutulurdu, Soyuz 18-1 olayı da uzun sure kamuoyuna acıklanmadı.

Ote yandan, Sovyetler, ASTP 'de birlikte calı?makta oldukları ABD 'ye ayrıntılı bilgi vermek zorunda kaldılar. ABD kongresinde bu konuda bir inceleme ba?latıldı. Soyuz 18-1'de kullanılan roketin ASTP'de kullanılacak olandan daha eski bir model oldu?u ortaya cıktı. Sovyetler, ABD'ye gonderdikleri raporda olaydan 5 Nisan anomalisi olarak bahsettiler. Bu uzun sure olayın resmi adı olarak kayıtlara gecti.

Soyuz 18-1, 2007 ba?ı itibarıyla yuksek irtifada gercekle?en tek insanlı roket arızasıydı. Gorev Soyuz 18-1 veya 18a olarak anılır, zira Mayıs 1975'teki bir sonraki Soyuz ucu?u Soyuz 18 adını almı?tır. Sovyetler, ba?arısızlıklarını gizlemek icin sadece ba?arılı ucu?lara numara verdiler.

Murettebat [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Vasili Lazarev - komutan (2. ucu?)
• Oleg Makarov - ucu? muhendisi (2. ucu?)

Kozmonotların maruz kaldı?ı yuksek G kuvveti ve kapsulun bayır a?a?ı yuvarlanırken gecirdi?i sarsıntılar, Lazarev'in ic organlarında hasara yol actı ve bu kozmonot bir daha ucamadı. 3.000 ruble tutarındaki uzaya cıkı? ikramiyesi iki kozmonota da odenmedi. Bunun uzerine kozmonotlar ikramiyelerini alabilmek icin Brejnev 'e dilekce sunmak zorunda kaldı (2).

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]