Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Dil bilgisi terimi icin
sinonim
sayfasına bakınız.
Sinonim
veya
e? anlamlılık
, canlıların
latince
isimlerinin birden fazla olması. Tabiattaki
taksonlar
bilim alemi icinde ilk defa tespit edildikleri zaman elde edilen ilk orneklere dayanarak
morfolojik
ozellikleri tanımlanır ve takson
nomenklatur
kurallarına uygun bicimde isimlendirilir. Verilen ismin
binominal
olmasının yanı sıra, bir tanıma sahip
olması da ?arttır.
Orne?in:
- Aricia agestis
Schiffermuller, 1775
- Aricia asiatica
Obraztsov, 1900
- Aricia anatolica
Watson, 1910
- Eumedonia afghana
Brulle, 1950
Daha sonraki bir tarihte herhangi bir yazar, bu taksonlar hakkında yeni bilgiler eder ve hepsinin tek bir
ture
ait olduklarını ortaya cıkarır ise, bu yeni turun, mevcut 4 isimden hangisiyle ca?rılaca?ı sorusunun cevabı, kurallara uygun bicimde teklif edilmi? isimlerin oncelik kuralları da dikkate alınarak de?erlendirilmesiyle bulunabilir. Ortaya cıkan bu yeni durumda, onceden 4 ayrı tur imi? gibi tanımlanan taksonlar, e?er birbirlerinden taksonomik acıdan farklı de?ilseler, o zaman birbirleriyle sinonim sayılırlar. Yayın tarihleri dikkate alınarak
genc ve ya?lı sinonimler
olarak sınıflanırlar.
Ortaya cıkan yeni durumda, onceden 4 ayrı tur imi? gibi tanımlanan taksonlar e?er birbirlerinden
alt tur
seviyesinde farklı olsalardı ve aralarındaki co?rafik bolgelerde melez
populasyonlarına
rastlansaydı, o zaman bunlar yeni bir taksonomik kategoriye (alt tur) transfer edilirdi. Tur olarak tanımlanıp, sonradan farklı bir kategoriye transfer edildi?inde yeni olu?turulan durum “status novum” olarak bir defaya mahsus olarak bunu yapan yazar tarafında calı?masında belirtilerek yayınlanır.
- Aricia agestis
Schiff., 1775
- A-
Aricia agestis
ssp.
agestis
Schiff., 1775
- B-
Aricia agestis
ssp.
asiatica
Ob., 1900 (stat.n.)
- C-
Aricia agestis
ssp.
anatolica
Wt., 1910 (stat.n.)
- D-
Aricia agestis
ssp.
afghana
(Br.,1950) (stat.n.,comb.n)
- E-
Aricia agestis
ssp.
iberica
Rebel, 1960
Yukarıdaki ornekte transferler sonrasında yeni durumlar goruluyor. Bu arada (D) taksonu transfer olurken farklı isim kombinasyonu da de?i?mi?tir. Ilk defa tanımlanırken kullanıldı?ı cinsten ba?ka bir cinse transfer olursa bu yeni kombinasyon da bir defalık belirtilir. “comb. novum”. Tabii olarak, bu ture, sonradan bulunan yeni altturler tanımlanmak ?artıyla ilave edilebilir (E). Tur kategorisinde bir takson, orijinalde tanımlandı?ı cinsten alınarak bir ba?ka cinse transfer edilirse, o taksonun yazarı ve yayın tarihi, bundan sonraki yayınlarda parantez icinde yazılır. Ancak, tekrar orijinal cinse transfer edildi?i takdirde, soz konusu taksonun yazar ve yayın tarihi parantezden cıkartılır.