Cin tarihi
|
|
Shang
(okunu?u: ?an?)
Hanedanı
(
Cince
: 商朝
pinyin
: sh?ng chao) ya da
Y?n Hanedanı
(殷代) MO 1600 - MO 1027 yılları arasında
Cin
'de
Sarı Irmak
deltasında hukum surmu? hanedanlık.
Yarı efsanevi
?ia Hanedanı
'nın aksine tarihsel kanıtlar Shang Hanedanı'nın varlı?ını do?rulamaktadır; bu nedenle Shang Hanedanı Cin'in ilk hanedanı olarak kabul edilir.
Bu doneme ait bronz kaplar ve
Fal yazıtları
uzerinde
Cin yazısının
ilk orneklerine rastlanmı?tır.
Cin’de siyasal du?uncenin
bu donemde ba?ladı?ı kabul edilir.
[1]
Sima Qian
tarafından yazılan
Yin Yıllıkları
'nda,
Shang Tang
(O donemdeki Shang kralı),
?ie
'den (ilk ?ia hukumdarı)13 nesil sonra
Mingtiao Muharebesi
[
en
]
'nde Dinsiz ve Acımasız ?ia Hukumdarı'nı devirmesinden sonra kuruldu?u soylenir.
Bu kayıtlara gore Shang, ba?kentlerini be? (bazı kaynaklara gore yedi) kez ta?ıdı ve
Pan Peng
’in hukumdarlı?ı doneminde ba?kenti Yin’e ta?ıyarak son kez yer de?i?tirmi? oldu. Bu yaptı?ı hamle ile hanedanlı?ın altın ca?ını ba?lattı.
Taht, ola?anustu bir hukumdar olan Kral Wu Ding’e gecti?inde, krallık zirveye ula?tı.
Wu Ding, daha kucuk ya?larında babası tarafından He'da ya?aması ve
Gan Pan'ın
yanında calı?ması emredildi. Wu Ding ilk yıllarında sıradan insanlar gibi ya?adı ve gunluk sorunlara a?ina oldu.
Dingwei
yılında tahta gecti ev yardımcısını
Gan Pan
yaptı. Her kabileden birer ki?i ile evlenerek kabilelerle ba?larını guclendirdi. ?clerinde en cok Fu Hao'yu sevdi.
Saltanatının 30. yılında fetihlere ba?ladı ve 50. yılına kadar surdurdu. Devletinin sınırlarını arttırdı. Mevcut tum kaynaklara gore saltanatının elli dokuzuncu yılında oldu. Co?unlukla Shang hanedanının en iyi krallarından biri olarak kabul edilir
Shang Hanedanı - Tartı?malı Son Kralı ve Shang Hanedanlı?ının Sonu
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
Yıllar sonra, tartı?malı bir hukumdar olan Kral
Wu Yi
tahta cıktı. O zamanlar kabul edilemez olan Teokrasiye meydan okuyan bir ateistti. ?nsanlar onu deli olarak gorurken, daha fazla kabile Shang Krallı?ına kar?ı isyan etmeye ba?ladı.
Wu Yi
'den sonra tahtta Shang Hanedanlı?ının son kralı olan, oldukca tartı?malı olarak kabul edilen Di Xin idi. Kendisi hırslı ve zekiydi, Shang'ın krallı?ını buyuk olcude do?uya ve guneye do?ru geni?letmi?ti.
Bununla birlikte, bu yayılmacı politika, krallıkta ciddi kayıplara, isyanlara ve ihanetlere neden oldu.
Zhou
adlı guclu bir devlet, bir gun Kral
Di Xin
’in ba?kentine saldırdı. Bu sava?a tarihte
Muye Muharebesi
(MO 1046) ismi verildi ve kazananı Zhou oldu.
Sonrasında Shang Hanedanlı?ı'nın son kralı Di Xin, o zaman, tum de?erli mucevherlerini ve kıyafetlerini giydi ve en sevdi?i suslu sarayında kendini yaktı. Co?unlukla tarıma dayalı bir sistemi olan Shang yıkıldı.
|
Wikimedia Commons'ta
Shang Hanedanı
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
- Allen, Herbert J. (translator) (1895),
"Ss?ma Ch'ien's
Historical Records
, Chapter III ? The Yin Dynasty"
,
Journal of the Royal Asiatic Society
,
27
(3), ss. 601-615,
doi
:
10.1017/S0035869X00145083
, 6 Haziran 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
, eri?im tarihi: 28 Kasım 2021
.
- Chang, Kwang-Chih (1980),
Shang Civilization
, Yale University Press,
ISBN
0-300-02885-7
.
- Duan, Chang-Qun; Gan, Xue-Chun; Wang, Jeanny; Chien, Paul K. (1998), "Relocation of Civilization Centers in Ancient China: Environmental Factors",
Ambio
,
27
(7), ss. 572-575,
JSTOR
4314793
.
- Legge, James (translator)
(1865),
"The Annals of the Bamboo Books: The Dynasty of Shang"
,
The Chinese Classics, volume 3, part 1
, ss. 128-141.
- Lee, Yuan-Yuan; Shen, Sin-yan (1999),
Chinese Musical Instruments
, Chinese Music Monograph Series, Chinese Music Society of North America Press,
ISBN
1-880464-03-9
.
- Needham, Joseph
(1971),
Science and Civilization in China: Volume 4, Part 3
, Cambridge University Press,
ISBN
978-0-521-07060-7
.
- Shen, Sinyan (1987), "Acoustics of Ancient Chinese Bells",
Scientific American
,
256
(4), s. 94,
Bibcode
:
1987SciAm.256d.104S
,
doi
:
10.1038/scientificamerican0487-104
.
- Timperley, Harold J. (1936),
The Awakening of China in Archaeology; Further Discoveries in Ho-Nan Province, Royal Tombs of the Shang Dynasty, Dated Traditionally from 1766 to 1122 B.C.
.
- ^
Sun, Yan (2006). "Colonizing China's Northern Frontier: Yan and Her Neighbors During the Early Western Zhou Period".
International Journal of Historical Archaeology
(?ngilizce).
10
(2): 159-177.
doi
:
10.1007/s10761-006-0005-3
.