Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Ses
, dilin parcalanamayan en kucuk parcasıdır. Sesten daha kucuk bir
dilbirli?i
yoktur. Sesler bazen tek ba?larına, cok defa da yan yana gelerek,
canlı
cansız
varlıkları, kavramları ve durumları kar?ılayan dil o?elerini,
dil
bicimlerini meydana getirirler.
Turkce sesli harf bakımdan cok zengin bir dildir. Bircok dilde en fazla 5-6 sesli harf bulundu?u halde
Turkcede
8 sesli
harf
vardır. Bu sesler, ses kiri?lerinden kopup gelerek, hicbir engele u?ramadan serbestce cıkarlar. Bu sesliler ?unlardır:
Ayrıca bu sesliler kalın ve ince, duz ve yuvarlak, geni? ve dar olarak ikiye ayrılırlar. ?ekildeki
tabloda
goruldu?u gibi:
Kalın
|
Kalın
|
Kalın
|
Kalın
|
Duz
|
Duz
|
Yuvarlak
|
Yuvarlak
|
Geni?
|
Dar
|
Geni?
|
Dar
|
a
|
ı
|
o
|
u
|
?nce
|
?nce
|
?nce
|
?nce
|
Duz
|
Duz
|
Yuvarlak
|
Yuvarlak
|
Geni?
|
Dar
|
Geni?
|
Dar
|
e
|
i
|
o
|
u
|
Ses organlarımız bir hareketle ses yolunu darla?tırıp kapatınca, ci?erlerden gelen hava o kapanmı? yeri itip acarak, o dar aralıktan sızarak gurultulu bir ses cıkarır; i?te bu tutuk sese
sessiz
adı verilir.
Turkcede
21 sessiz
harf
vardır.
Surekli
|
Surekli
|
Sureksiz
|
Sureksiz
|
Sert
|
Yumu?ak
|
Sert
|
Yumu?ak
|
f,s,?,h
|
m,n, v,l,?,j,r,y,z
|
p,c, t,k
|
b,c,d,g
|