Yapay element

Yapay elementler (ya da sentetik elementler ) Dunya ’da do?al olarak bulunmayan veya eser miktarda bulunan, fakat nukleer laboratuvarlarda ba?ka elementlerden elde edilebilen elementlerdir.

Do?ada bulunan elementler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Her elementin farklı bir atom sayısı vardır. Atom sayısı element atomlarında yer alan protonların sayısıdır. Do?ada bulunan elementlerden en du?uk atom sayılı olan element hidrojen ve en yuksek atom sayılı element uranyumdur . Hidrojenin atom cekirde?inde 1, uranyumun atom cekirde?inde ise 92 proton vardır. Atom cekirdeklerinde ayrıca notronlar da vardır. Aynı elementin farklı notron sayılarına sahip turlerine izotop denilir. Mesela hidrojen atomunda sadece 1 proton oldu?u halde notron sayıları 0, 1 veya 2 olabilir. Bu izotopların bazıları radyoaktiftir . Yani bu izotoplar zaman icinde ba?ka elementlere veya aynı atomun farklı izotoplarına donu?ur.

Periyodik tablo olu?turulduktan sonra, her elementin ba?ka bir atom sayısına sahip oldu?u anla?ılmı?, fakat do?ada bulunan butun elementler periodik cetvele yerle?tirildi?i halde, bazı atom sayılarına kar?ılık gelen elementler bulunamamı?tı. Mesela 43, 61, 84, 85, 87, 89 ve 91 atom sayısına sahip element bulunamamı? veya di?er element atomları arasında ancak eser miktarda bulunabilmi?ti. (Daha sonra 43 atom numarasına sahip teknesyum elementi yıldız ı?ı?ı spektrumunda bulundu.)

Yapay elementler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nukleer laboratuvarlarda 1937 yılında 43 atom sayılı element uretildi. Bu elemente teknesyum adı verildi. Bunu di?erleri izledi. Bu arada atom bombası calı?maları kapsamında uranyumdan daha buyuk atom sayılı elementlerin uretilmesine de ba?landı. 1940 yılında atom numarası 93 olan neptunyum ve atom numarası 94 olan plutonyum uretildi. Bu atomların butun izotopları radyoaktif oldu?undan, Dunya olu?tu?u sırada bu elementler mevcut olsa bile, radyasyon sebebiyle zaman icinde tukenmi?tir. Bununla birlikte bu elementlerin bazıları uzun yarı omurlu radyoaktif elementler icinde yeni uretilmi? olarak eser miktarda bulunabilir. ^[1]

Yapay elementler tablosu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Atom sayısı	Adı	Element simgesi
43	Teknesyum	Tc
61	Prometyum	Pm
85	Astatin	At
87	Fransiyum	Fr
93	Neptunyum	Np
94	Plutonyum	Pu
95	Amerikyum	Am
96	Kuriyum	Cm
97	Berkelyum	Bk
98	Kaliforniyum	Cf
99	Ayn?taynyum	Es
100	Fermiyum	Fm
101	Mendelevyum	Md
102	Nobelyum	No
103	Lavrensiyum	Lr
104	Rutherfordiyum	Rf
105	Dubniyum	Db
106	Seaborgiyum	Sg
107	Bohriyum	Bh
108	Hassiyum	Hs
109	Meitneriyum	Mt
110	Darmstadtiyum	Ds
111	Rontgenyum	Rg
112	Kopernikyum	Cn
113	Nihonyum	Nh
114	Flerovyum ^[2]	Fl
115	Moskovyum	Mc
116	Livermoryum	Lv
117	Tennesin	Ts
118	Oganesson	Og

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ "Science struck sayfası (?ngilizce) " . 3 A?ustos 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 A?ustos 2019 .
^ 114 ve daha yuksek atom sayına ait elementler icin Vikipedi’deki adlar kullanılmı?tır.

[1] "Science struck sayfası (?ngilizce) " . 3 A?ustos 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 A?ustos 2019 .

[2] 114 ve daha yuksek atom sayına ait elementler icin Vikipedi’deki adlar kullanılmı?tır.

[1]

[2]