Vikipedi, ozgur ansiklopedi
SAVAK
|
Kurumun logosu
|
|
|
Kurulu? tarihi
| 1957
|
---|
Kapanı? tarihi
| 1979
|
---|
Sonraki kurum
| |
---|
Adres
| Tahran
,
?ran
|
---|
Personel sayısı
| 60.000
|
---|
Yonetici(ler)
| |
---|
SAVAK
(
Farsca
:
?????, veya ?????? ??????? ? ????? ????
,
romanize
:
Saziman-ı ?ttilat ve Emniyet-i Ke?ver
; "?stihbarat ve Devlet Guvenlik Orgutu"),
?ran
'da
Pehlevi Hanedanı
doneminde faaliyet gostermi?
istihbarat te?kilatıydı
. 1957 yılında
casus
yeti?tirmek ve istihbaratcı e?itmek amacıyla
CIA
yardımıyla kurulmu?tur.
[1]
Adı, ?ran eski savunma bakanı Ali Rıza Asgari'nin kaybolmasıyla gundeme gelmi?tir. Hakkında fazla bilgi bulunmaması ve fazla gundeme gelmemesi nedeniyle en gizli servislerden biri olarak gorulmektedir. Olası bir sava? durumunda orduya dahil edilebilecek 60.000 kadar ozel tim e?itimli istihbaratcısının hazır durumda oldu?u iddia edilmektedir.
[2]
SAVAK'ın teknoloji konusunda da e?itim verilen ussunde, ?ran'ın tum ileti?im kaynakları denetlenmekteydi. SAVAK'ın tutuklama ve soru?turma yetkileri neredeyse sınırsızdı ve
Evin Cezaevi
gibi kendi gozaltı merkezlerine sahipti.
[3]
1979'da
?ran ?slam Devrimi
ile beraber yerini belki de dunyanın en gizemli ve olumcul ancak gucu ulke icine sınırlı istihbarat birimi olan
istihbarat bakanlı?ına
(VEVAK) bırakmı?tır. ?ran ?slam Devrimi'nin zafere ula?ması SAVAK'ın sistem hatasının bir urunu oldu?u iddia edilmektedir. Devrim sonrası SAVAK'ın bircok elemanı yurtdı?ına kacmı? birco?u idam edilmi? ve bazılarının yeni istihbarat te?kilatının kurulmasında yardımcı oldu?u iddia edilmektedir.
Devrim oncesi Irak ve di?er
Arap ulkeleriyle
?ran arasındaki ezeli du?manlı?ın urunu olan surtu?melerde zamanında gelen istihbaratlar ile duruma ordunun el koyup sava?ın engellenmesi SAVAK'ın ?ran'ın dı?ında etkin bir istihbarat birimi oldu?unu gostermektedir.
|
Wikimedia Commons'ta
SAVAK
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|