SAVAK

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
SAVAK
?????? ??????? ? ????? ????
Kurumun logosu
Genel bilgiler
Kurulu? tarihi 1957
Kapanı? tarihi 1979
Sonraki kurum
Adres Tahran , ?ran
Personel sayısı 60.000
Yonetici(ler)

SAVAK ( Farsca ?????, veya ?????? ??????? ? ????? ???? , romanize Saziman-ı ?ttilat ve Emniyet-i Ke?ver ; "?stihbarat ve Devlet Guvenlik Orgutu"), ?ran 'da Pehlevi Hanedanı doneminde faaliyet gostermi? istihbarat te?kilatıydı . 1957 yılında casus yeti?tirmek ve istihbaratcı e?itmek amacıyla CIA yardımıyla kurulmu?tur. [1]

Adı, ?ran eski savunma bakanı Ali Rıza Asgari'nin kaybolmasıyla gundeme gelmi?tir. Hakkında fazla bilgi bulunmaması ve fazla gundeme gelmemesi nedeniyle en gizli servislerden biri olarak gorulmektedir. Olası bir sava? durumunda orduya dahil edilebilecek 60.000 kadar ozel tim e?itimli istihbaratcısının hazır durumda oldu?u iddia edilmektedir. [2] SAVAK'ın teknoloji konusunda da e?itim verilen ussunde, ?ran'ın tum ileti?im kaynakları denetlenmekteydi. SAVAK'ın tutuklama ve soru?turma yetkileri neredeyse sınırsızdı ve Evin Cezaevi gibi kendi gozaltı merkezlerine sahipti. [3]

1979'da ?ran ?slam Devrimi ile beraber yerini belki de dunyanın en gizemli ve olumcul ancak gucu ulke icine sınırlı istihbarat birimi olan istihbarat bakanlı?ına (VEVAK) bırakmı?tır. ?ran ?slam Devrimi'nin zafere ula?ması SAVAK'ın sistem hatasının bir urunu oldu?u iddia edilmektedir. Devrim sonrası SAVAK'ın bircok elemanı yurtdı?ına kacmı? birco?u idam edilmi? ve bazılarının yeni istihbarat te?kilatının kurulmasında yardımcı oldu?u iddia edilmektedir.

Devrim oncesi Irak ve di?er Arap ulkeleriyle ?ran arasındaki ezeli du?manlı?ın urunu olan surtu?melerde zamanında gelen istihbaratlar ile duruma ordunun el koyup sava?ın engellenmesi SAVAK'ın ?ran'ın dı?ında etkin bir istihbarat birimi oldu?unu gostermektedir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ SAVAK 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Library of Congress Country Studies . 29.07.2014 tarihinde eri?ilmi?tir.
  2. ^ Dilip Hiro, Iran under the ayatollahs (1987), s. 96.
  3. ^ Ministry of Security SAVAK 4 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Federation of American Scientists.

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]