Dilbilimsel tipolojide polisentetik diller , daha once "holophrastic diller" olaran adlandırıldı?ı ?ekliyle, oldukca sentetik dillerdir , yani kelimelerin bircok morfemden ^[a] olu?tu?u dillerdir. Cok yuksek cekimli dillerdir. Polisentetik diller tipik olarak, Yupik kelime tuntussuqatarniksaitengqiggtuq gibi uzun "cumle-sozcuklere" sahiptir.

Yalıtkan (isolating) dillerin morfem -sozcuk oranı du?ukken, polisentetik dillerin oranı cok yuksektir. Polisentezin tanımı uzerinde genel olarak kabul edilmi? bir tanım yoktur. Baskca , Macarca ve Gurcuce gibi polisentetik olmayan bazı sondan eklemeli diller de buna sahip olsa da, genel olarak polisentetik diller cok ki?ilikli uyuma (polypersonal agreement) sahiptir. Bazı yazarlar polisentetik terimini yuksek morfem-sozcuk oranlarına sahip dillere uygular, ancak di?erleri bunu yuksek oranda ba?tan i?aretlemesi (head marking) olan veya sıklıkla isim birle?tirme kullanan diller icin kullanır.

Polisentetik diller, ek ba?ına bir veya daha fazla gramer kategorisini kodlamalarına ba?lı olarak sondan eklemeli veya kayna?malı olabilir.

Aynı zamanda, belirli bir dilin polisentetik olarak adlandırılıp adlandırılmayaca?ı sorusu, morfem ve kelime sınırlarının her zaman net olmaması ve dillerin bir alanda yuksek oranda sentetik, di?er alanlarda daha az sentetik olabilmesi nedeniyle karma?ıktır (orne?in, Guney Athabaskan dillerinde veya Inuit dillerinde fiiller ve isimler). Bircok polisentetik dil, fiillerinde karma?ık kanıtsallık(evidentality) ve/veya mirativite (mirativity) sistemlerini sergiler.

Terim, Amerika'nın tum yerli dillerinin tanımlayıcı bir ozelli?i olan cumle sozcukleri ve ad birle?imi ile karakterize edilen polisentezi du?unen Peter Stephen Du Ponceau tarafından icat edildi. Pek cok yerli Amerikan dili polisentetik olmadı?ı icin bu karakterizasyonun yanlı? oldu?u gosterildi, ancak polisentetik dillerin dunya capında e?it olarak da?ılmadı?ı, ancak Amerika, Avustralya , Sibirya ve Yeni Gine 'de daha sık oldu?u bir gercektir. ; ancak ba?ka alanlarda da ornekleri vardır. Kavram, onu temel tipolojik kategorilerinden biri olarak kullanan Edward Sapir'in calı?masıyla dilbilimsel tipolojinin bir parcası haline geldi. Son zamanlarda, Mark C. Baker, coklu sentezi Noam Chomsky'nin gramer ilkeleri ve parametreleri teorisi icinde bir makro parametre olarak resmen tanımlamayı onerdi. Di?er dilbilimciler, pek az ortak noktası olan bircok ayrı morfolojik turu kapsadı?ından, kavramın tipoloji icin temel faydasını sorgulamaktadır.

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde iceri?ini geni?leterek Vikipedi'ye katkı sa?layabilirsiniz.