Paul Newman
Newman (1954)
Do?um	Paul Leonard Newman 26 Ocak 1925 ( 1925-01-26 )
Olum	26 Eylul 2008 (83 ya?ında) Westport , Amerika Birle?ik Devletleri
Milliyet	Amerikalı
Meslek	Oyuncu
Boy	1,77 m (5 ft 10 in)
?mza

Paul Leonard Newman (26 Ocak 1925, Cleveland - 26 Eylul 2008, Westport ), Amerikalı oyuncudur.

Akademi Odulu , Altın Kure odulu, Cannes odulu ve Emmy odulu sahibi sanatcı, kendi kurdu?u "Newman's Own" adlı gıda ?irketinin 200 milyon doları a?an gelirlerini binlerce hayır kurulu?larına ba?ı?lamı?tır. ^[1] Newman, beyaz perdenin sarı?ın, mavi gozlu, en yakı?ıklı erkeklerinden biri olarak ba?arılı oyunculu?uyla da herkesi etkilemeyi ba?armı?tır.

Hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Macar Yahudisi bir babanın o?lu olarak do?du. 1943 yılında II. Dunya Sava?ı sırasında pilotluk ba?vuru yapmı? ancak renk korlu?u sebebiyle pilot olamamı?tır. Fakat ucu? telsizcisi olarak gorev almı?tır. 1945 yılında Okinawa Muharebesi sırasında ?iddetli bir kulak a?rısı nedeniyle goreve katılamadı. Katılamadı?ı bu gorevde 15 asker bir kamikaze saldırısı sonucu hayatını kaybetti. ^[2] Askerlik oncesi Ohio Universitesi 'ne devam etmi?, sava? sonrasında ise Yale Universitesi 'nde oyunculuk dersleri almı?tır.

Sinema kariyeri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Yale'de e?itimine devam etti?i sırada, Broadway 'e ilk adımını, 1953'te William Inge 'nin yapımı olan Picnic ile attı. Daha sonra, The Desperate Hours ve Sweet Bird of Youth gibi orijinal Broadway oyunlarında rol aldı. 1954'te oynadı?ı ilk filmi The Silver Chalice icin "1950'lerde yapılmı? en kotu film" ifadesini kullanır. 1956'da Somebody Up There Likes Me ve Cat on a Hot Tin Roof filmlerinde oynadı.

Onemli filmleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mavi gozleri ve duzgun fizi?i ile romantik bir ba?rol oyuncusu olabilirdi fakat o hep daha fazlasını istedi. Hollywood 'un her yakı?ıklı oyuncuya verebilece?i, standart guzel cocuk rollerini de?il, buyuk filmlerde onemli rolleri almak icin mucadele etti. 1950'lerden 60'lara ve hatta 70'lerin sinemasına ba?arılı geci? yapabilen nadir oyunculardan biri oldu. Asi ki?ili?i ondan sonraki nesle de yansıdı. Daha genc oyuncular ondan etkilendiklerini sık sık dile getirdiler.

Newman, 1961'de The Hustler , 1963'te Hud , 1964'te Harper , 1967'de Cool Hand Luke , 1977'de Slap Shot ve 1982'de The Verdict gibi sinema klasiklerinde rol aldı. 1969'da Butch Cassidy and the Sundance Kid ve 1973'te cevrilen The Sting filmlerinde Robert Redford ile birlikte oynadı.

The Long, Hot Summer (1958), Rally 'Round the Flag, Boys! , (1958), From the Terrace (1960), Paris Blues (1961), A New Kind of Love (1963), Torn Curtain (1966), Winning (1969), WUSA (1970), The Drowning Pool (1975), Harry & Son (1984) ve Mr. and Mrs. Bridge (1990) filmlerinde e?i Joanne Woodward ile birlikte oynadı.

Hem yonetti?i hem de oynadı?ı Harry & Son filmine ilaveten, kendisinin rol almadı?ı ancak e?i Woodward'ın oynadı?ı uc film daha yonetmi?tir: Rachel, Rachel (1968), Pulitzer Odulu kazanan The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds (1972) ve The Glass Menagerie (1987).

Son calı?maları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Newman 2003'te Broadway 'de Thornton Wilder 'ın Our Town adlı oyununda gorundu. Bu oyundaki performansı ile ilk Tony Odulu adaylı?ını elde etti. PBS ve kablolu yayın yapan Showtime kanalları yapımı yayınladılar ve Newman, Outstanding Lead Actor in a Miniseries or TV Movie dalında Emmy adayı oldu.

Ki?isel ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Evlilikleri ve ailesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Newman iki kere evlendi. 1949'dan 1958'e kadar suren Jackie Witte ^[3] ile evlili?inden Scott (1950) adında bir o?lu ve Susan Kendall (1953) ve Stephanie adında iki kızı oldu. ^[3] Breakheart Pass , The Towering Inferno ve Fraternity Row filmlerinde rol alan Scott Newman 1978 Kasımında a?ırı dozda ilac alımı sonucu 28 ya?ında oldu. Olayın intihar oldu?u iddia edildi. ^[4] Newman o?lunun olumunden sonra onun anısına ilacların kotu kullanımını onlemek icin Scott Newman Center'ı kurdu. ^[5] Newman'ın kızlarından Susan belgesel film yapımcısı ve hayırseverdir ayrıca 1978 yapımı I Wanna Hold Your Hand filminde dort Beatles hayranından birini oynamı?tır. Susan ayrıca ortak yapımcısı oldu?u The Shadow Box filmi ile de Emmy adayı oldu. Newman tamamı kızlarından olmak uzere sekiz torun sahibidir.

29 Ocak 1958'de Newman Joanne Woodward ile evlendi. Ciftin bu evlilikten Elinor "Nell" Teresa (1959), Melissa "Lissy" Stewart (1961) ve Claire "Clea" Olivia (1965) adlarında uc kızı vardır.

Hastalı?ı ve olumu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Haziran 2008'de eski bir sigara tiryakisi olan Newman'a akci?er kanseri te?hisi konuldu?u acıklandı. Newman te?his sonrasında New York 'taki Sloan-Kettering Hastanesi'nde tedavi altına alındı. Mayıs ve haziran aylarında cekilen foto?raflarında Newman oldukca zayıflamı? gorunuyordu. Yazar A.E. Hotchner medyaya Newman'ın kendisine on sekiz ay once hastalıktan bahsetti?ini aktardı. A?ustosta Newman resmi olarak kemoterapiyi durdurdu ve ailesine evinde olmek istedi?ini soyledi.

Paul Newman, 27 Eylul 2008 gunu Connecticut 'taki evinde hayata gozlerini yummu?tur.

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Unlu tiyatrocu Haldun Dormen Surc-u Lisan Ettikse... adlı anı kitabında 1950'li yılların ba?larında ABD'de Yale Universitesi 'ne tiyatro e?itimi almak icin gitti?inde o zaman hic tanınmamı? bir oyuncu adayı olan, aynı zamanda da bir alt sınıfta okuyan Paul Newman ve e?iyle tanı?tıklarını ve arkada? olduklarını, dostluklarının da hala surdu?unu anlatmı?tır. ^{[6] [7]}

Filmleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Oyuncu olarak [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• IMDb 'de Paul Newman
• Newman/Haas Racing 23 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Newman's Own 23 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• The Hole in the Wall Gang Camp 10 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Barretstown Gang Camp, Ireland
• Is Paul Newman ready for his swan song?
• Newman's Day at Princeton
• Traditions at Bates College 9 ?ubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . and a Memory of Newman Day 6 ?ubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . from a 1991 graduate

Vikisoz 'de Paul Newman ile ilgili sozleri bulabilirsiniz.