Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Ba?lı?ın di?er anlamları icin
alkan
sayfasına bakınız.
Parafin
Parafin mumu
(
Latince
parum affinis
),
petrolden
elde edilen renksiz, kokusuz bir mum ce?ididir. Parafin mumu ilk defa 1829 yılında
Carl Reichenbach
tarafından odun
katranından
; daha sonra butumlu tabakalardan; 1867'den sonra da petrolden elde edildi. 1947'de de sentetik parafin mumu yapıldı.
Parafinden yapılmı? bir mum
Petrolun bir yan urunudur. Ayrıca ham petrolun, parafininin giderilmesi gerekir. Ham petrolun
rafinasyonunda
yan urun olarak elde edilen ya?lı parafin once sıcakta eritilir, sonra da so?utularak yalnız parafinin donması sa?lanır ve donan posa ?eklindeki parafin ya?lı kısımlarından suzulerek ayrılır. Bugun modern olarak calı?an parafin imalathaneleri de, yukardaki esasa dayanarak parafin mumunu uretir. Yeni metotlara gore yapılan parafin mumları % 20 kadar ya? ihtiva eder. Bazı durumlarda ya? miktarı % 3'e kadar du?urulur. Daha ileri safla?tırma ile renk, koku ve tadı daha iyile?tirilir. Safla?tırma i?leminde sulfat asidi ve kil kullanılır. Parafin mumları, Pennsylvania ham petrolu gibi parafin esaslı petrol turlerinden elde edilir. Ham parafin mumunun
erime noktası
37 ile 48 °C tam rafine edilmi? parafin mumunun erime noktası ise, 48 ile 66 °C arasında de?i?ir. Erime noktası yuksek olan parafin mumu co?unlukla 26-30
karbonlu
alkanlardır
.
[1]
Sentetik parafin mumu, ?kinci Dunya Sava?ından sonra
Fischer-Tropsch tekni?iyle
elde edildi. Bu metotta hammadde
komurdur
. Komurden elde edilen
karbon monoksit
ve H
2
karı?ımından manyetik
demirin
katalitik etkisiyle
hidrokarbonlara
donu?ur. Elde edilen urunlerden bir kısmı parafin mumudur. Bunlar cok beyaz olup, petrolden yapılan parafin mumlarından daha serttir. 50-55 karbon bulunduran sentetik parafinlerin
molekul a?ırlı?ı
ortalama 750 civarındadır. Bazı ozelliklerden dolayı petrolden yapılan mumların yerine kullanılır.
Parafine batırılmı? veya parafinle kaplanmı? ka?ıt ve karton, sıvı ve katı yiyeceklerin saklanmasında kullanılır. Cunku parafin mumları
reaksiyona
girmez.
Ce?itli sanayi dallarında kimyevi ve elektriki yalıtma maddesi olarak kullanılır.
Tekstilde
,
eczacılıkta
,
kozmetik
sanayiinde
plastik
,
patlayıcı madde
ve elektrik malzemelerinin imalinde, ba?cılıkta a?ı yerlerinin izolasyonunda kullanılır. Mum imalatında
balmumunun
yerini almı?tır.