Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Ba?lı?ın di?er anlamları icin
Ortodoks
sayfasına bakınız.
?sa kalabalı?a yemek verirken, bir Kıpti ikonası
Oryantal Ortodoksluk
Birinci ?znik Konsili
,
Birinci Konstantinopolis Konsili
ve
Birinci Efes Konsili
'nden olu?an ilk uc
ekumenik konsili
tanıyan
Ortodoks
Do?u Hristiyan
inancı. Dunya capında yakla?ık 84 milyon inananı vardır.
451 yılında
Kalkedon
'da icra edilen
konsilin
inancını
reddederler. Bu yuzden
Eski Oryantal
olarak da adlandırılan
miafizit
ya da
Kalkedon olmayan
Oryantal Ortodoks
Kiliseler
Batı Hristiyanlı?ı
ve bircok
Do?u Ortodoks Kilisesi
tarafından
monofizit
kabul edilir.
[1]
Bu kiliseler birbirleri arasında tam komunyon olmalarına ra?men Do?u Ortodoks Kilisesi ile boyle bir ba?ları yoktur. 20. yuzyılın ortalarından beri komunyonu restore etmek icin diyaloglar yapılmaktadır.
[2]
Adlandırılmasındaki karma?ıklı?a ra?men ("Oryantal" sozcu?u "Do?u" ile e? anlamlıdır) Oryantal Ortodoks kiliseleri
Do?u Ortodoks Kilisesi
'nden farklıdır. Oryantal Ortodoks komunyonu altı kiliseden meydana gelir:
Kıpti
,
Etiyopya
,
Eritre
,
Suryani
,
Malankara Ortodoks Suryani Kilisesi
(Hint Ortodoks Kilisesi) ve
Ermeni Apostolik
kiliseleri.
[3]
Bu kiliseler birbirleriyle tam komunyon icinde ve hiyerar?ik olarak birbirine ba?lıdır. Bu kiliselerin hepsi
II. Tavadros
'u (Oryantal Ortodokslu?un Afrika, Ortodo?u ve Diyaspora Toplulu?u Papası)
Primus inter pares
(e?itlerin birincisi) olarak kabul eder. Roma'daki Papa'nın aksine Oryantal Ortodoks Papası'na bu unvan di?er kiliselere mudahale etti?i icin de?il Oryantal Ortodoks Konsil'e ba?kanlık etti?i icin verilmi?tir. Baba olarak adlandırılan Papa'ya bu unvan yakınlık ve saygının yansıması olarak verilmi?tir.
[4]
Roma Papası
Dionysius
?skenderiye'nin Herakles
'i
Filemon
'a bir mektubunda Papa olarak adlandırmı?tır.
[5]
Oryantal Ortodokslukla Kilise'nin geri kalanı arasında Kristoloji acısından bir ayrım olmu?tur.
Birinci ?znik Konsili
(325)
?sa
'yı Baba ile e?it ozlu oldu?unu anlatmak icin
Tanrı
olarak adlandırmı?tır.
Birinci Efes Konsili
(435) ?sa'yı ilahi aynı zamanda insan olarak kabul etmi?, onu bir insan yapmı?tır (
hipostasis
). 451 yılında yapılan
Kalkedon Konsili
?sa'nın biri ilahi biri insani olan tum olan iki do?ası oldu?unu kabul etmi?tir. Kalkedon Konsili'nin kararlarına kar?ı olanlar ?sa'ya 30 ya?ındayken Kelam'ın indi?ini, ancak o zamandan sonra ?nsan ve Tanrı karakterlerini ta?ıdı?ını,
Meryem
'in, Tanrı olan ?sa'nın de?il, insan olan ?sa'nın annesi oldu?unu soyleyen ve dolayısıyla da,
Meryem
'e "Tanrı'nın annesi" (Theotokos) denmesine kar?ı cıkan ve Tanrı'nın do?rulamayaca?ını, do?urulmadı?ını belirten
Nasturi
o?retisinde toplanmı?tır.
Nestorius
'a gore ?sa'nın insani kimli?i ile tanrısal kimli?i birbirinden ayrıdır.
Oryantal Ortodoks Kiliseleri
,
Hristiyanlıkta
miafizit
goru?e sahip olup, 451 yılında yapılan Kadıkoy Konsili'nin kararlarını tanımayarak
?sa
'nın do?ası konusunda
Ortodoksluk
ve
Katoliklik
'den ayrı du?unen ve bunlardan ayrılan do?u kiliselerine denir. Her birinin kendi
patri?i
olan bu kiliseler, kendi dillerinde ibadet ederler.
Ulkelere gore dunyada Do?u Ortodoks Hristiyanlarının da?ılımı:
Ana din (%75'ten fazla)
Ana din (%75?50)
Onemli azınlık dini (%50?20)
Onemli azınlık dini (%20?5)
Azınlık dini (%5?1)
Kucuk azınlık dini (1% altı), ancak
otosefal
yerel
