Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Orta Dalga
,
telekomunikasyonda
kullanılan bir frekans bandının adıdır. Bu bant radyo yayıncılı?ına tahsis edilmi?tir.
Orta dalga bandı 300 kHz-3 MHz. arasındadır. Bu frekanslara denk gelen dalga boyları ise
m. ile
m. arasındadır. Toplam bandı geni?li?i 2.7 MHz. dir. Bu banda her biri 10 kHz bant geni?li?ine sahip 270 veya her biri 9 kHz bant geni?li?ine sahip 300 radyo yayını sı?abilir.
Ne var ki 9 veya 10 kHz lık
bant geni?li?i
kaliteli muzik yayını icin yeterli de?ildir. Cunku bu bantta calı?an radyo vericileri
genlik modulasyonu
(AM) tekni?i ile calı?ırlar. Aynı bilgi bir ta?ıyıcının alt ve ust frekanslarında simetrik olarak yer alır. Dolayısıyla 9 kHz bant geni?li?i ile en cok 4.5 Khz, 10 kHz bant geni?li?i ile de en cok 5 kHz lik bilgi aktarımı yapılabilir. Bu durumda yuksek frekanslı harmonikler yayınlanamaz. Sa?lıklı insan kula?ını 15 kHz lik sesleri bile duyabildi?ine gore, orta dalga radyo vericilerinin kaliteli muzik yayını icin yetersiz oldu?u ortadadır. Bu sebepten gunumuzde kaliteli muzik yayını
VHF
bandından ve
Frekans modulasyonu
ile yapılmaktadır. Ancak FM modulasyonu ile yapılan yayında bant geni?li?i ihtiyacı cok fazla oldu?undan bu banda fazla yayın sı?dırılamaz. Yuksek kalite gerektirmeyen konu?ma ve tek sesli muzik yayınları icin orta dalga bandından yapılan ses yayını yeterlidir.
Orta dalga vericilerinde
monopol anten
kullanılır. Yani bu vericilerin antenleri dikey olarak dortte bir dalga boyuna sahip antenlerdir. Mesela orta dalga icinde yayın yapan 600 kHz ta?ıyıcılı bir radio vericisinin
dalga boyu
500 metre ve anten boyu 125 metredir. Bu kadar uzun bir dire?in yerle?tirilmesi ve rutin bakımının yapılması onemli bir sorundur. Ustelik monopol antenlerin iyi calı?ması icin antenin dikildi?i alanın da yansıtıcı ozelli?e sahip olması, hatta gerekirse toprak altına yansıtıcı maddeler yerle?tirilerek yansıtıcılı?ın artırılması gerekir.
Orta dalga vericilerinde sinyaller alıcıya ya do?rudan ya da atmosferdeki
Heaviside katmanından
yansıyarak ula?ırlar. Gunduzleri Heaviside katmanının altında yer alan D katmanı yansımayı onemli olcude aksatır. Bu sebepten orta dalga vericilerinin gunduz saatlerinde yayını do?rudan goru? ile sınırlıdır. Buna kar?ılık geceleri hem D katmanı ortadan kalkar hem de Heaviside katmanı yukselerek yansıma uzaklı?ını artırır. Bu sebeplerde geceleri hakim yayılım Heaviside katmanından yansımadır ve gunduz saatlerinde alınamayan yayınlar geceleri rahatlıkla alınabilir.
Turkiye Radyo Televizyon Kurumu
radyo yayıncılı?ına
uzun
ve orta dalga vericileri ile ba?lamı?tı. Bir donem du?uk guclu (ve techizatı Turk malı) il radyoları ile yayın yapıldıktan sonra, daha yuksek guclu bolge radyolarına gecildi. Ancak bu radyoların yuksek enerji tuketimleri sebebiyle kimi vericilerin yayını tamamen kimi vericilerin yayını ise kısmen durduruldu. TRT Orta dalga vericilerin listesi a?a?ıdadır.
Adı
|
Frekansı, kHz
|
Gucu, kW
|
?stanbul
|
1200
|
1200
|
?zmir
|
927
|
200
|
Denizli
|
558
|
600
|
Antalya
|
891
|
600
|
Cukurova (Mersin)
|
630
|
600
|
Gaziantep
|
765
|
600
|
GAP (Diyarbakır)
|
1062
|
300
|
Malatya
|
594
|
600
|
Trabzon
|
954
|
300
|
Daha once uzun dalgada yayın yapan Ankara, Van ve A?rı vericilerinin yayınları sonlandırılmı?tır.