Oldovan

Oldowan
(2,6 milyon yıl once ? 1,7 milyon yıl once)
Bolge	Afrika-Avrasya
Onemli sitler	Olduvai Vadisi
Oncul	Lomekwi 3
Ardıl	A?olyen

Oldowan (veya Mod I ), tarih oncesi donemlerde yaygın bir arkeolojik ta? alet endustrisiydi (veya di?er bir deyi?le stiliydi). Bu ilk ta? aletler basitti ve genellikle ba?ka bir ta?la yontulmu? bir veya birkac puldan yapılıyordu. Oldowan aletleri, Alt Paleolitik donemde, 2,6 milyon yıl oncesinden en az 1,7 milyon yıl oncesine kadar, Afrika'nın buyuk bolumunde eski Homininler (ilk insanlar) tarafından kullanılmı?tır. Bu teknolojik endustriyi daha sofistike A?olyen endustrisi izledi (Etiyopya'nın Afar Bolgesi 'ndeki Gona'da Homo erectus ile ili?kili 1,5 ve 1,26 milyon yıl oncesine ait iki yerle?imde hem Oldowan hem de A?olyen aletleri bulunur ^[2]).

Oldowan terimi, 1930'larda arkeolog Louis Leakey tarafından ilk Oldowan ta? aletlerinin ke?fedildi?i Tanzanya 'daki Olduvai Vadisi 'nden alınmı?tır. Bununla birlikte bazı ca?da? arkeologlar ve paleoantropologlar Mod 1 aletleri terimini, cakıl alet endustrilerini (Oldowan dahil) belirtmek icin kullanmayı tercih ederler; Mod 2 , (A?olyen el baltaları dahil) iki yuzeyi olacak ?ekilde i?lenmi? aletleri, Mod 3 de hazırlanmı? cekirdek aletleri belirtir vb. ^[3]

Oldowan aletlerin sınıflandırılması hala bir nebze tartı?malıdır. Mary Leakey , Oldowan alet topluluklarını sınıflandırmak icin bir sistem yaratan ilk ki?iydi ve sistemini aletlerin ongorulen kullanımına dayalı olarak kurdu. Sistem, do?rayıcılar , kazıyıcılar ve dovuculerden olu?maktaydı. ^[4]^[5] Bununla birlikte, ta? eserlerin ne icin kullanıldı?ını varsaymak do?al olarak sorunlu bir yakla?ım oldu?undan, Oldowan alet topluluklarının daha guncel sınıflandırmaları, esas olarak uretim ?ekline odaklanılarak yapılmı?tır. Buna bir ornek, Isaac ve di?erlerinin "Yuvarlanmı? Parcalar" (cekirdekler/do?rayıcılar), "Ayrılmı? Parcalar" (pullar ve parcalar), "Dovulmu? Parcalar" (cekic ta?ı olarak kullanılan kaba cakıl ta?ları, vb.) ve "De?i?tirilmemi? Parcalar"dan (sit alanlarına ta?ınan manuportlar ve ta?lar) olu?an uc modlu kategorisidir. ^[6] Oldowan aletleri, uretimleri icin secilen bo?luklar zaten cakıl biciminde bir nihai urune benzedi?i icin kimi zaman "cakıl aletleri" olarak adlandırılır. ^[7]

Oldowan aletlerini hangi hominin turlerinin yaptı?ı ve kullandı?ı kesin olarak bilinmiyor. Ortaya cıkı?ı genellikle Australopithecus garhi ^[8] turuyle ve geli?imi de H. habilis ve H. ergaster gibi erken Homo turleri ile ili?kilendirilir. Erken Homo erectus , Oldowan teknolojisini miras almı? ve bunu 1,7 milyon yıl oncesinden ba?layarak A?olyen endustrisine donu?turmu?tur. ^[9]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ The Oldowan is classically considered the oldest industry of the Lower Paleolithic. The postulate of an even earlier, possibly pre-human ( australopithecine ) "Lomekwian" industry is due to Harmand, S.; ve di?erleri. (2015). "3.3-million-year-old stone tools from Lomekwi 3, West Turkana, Kenya". Nature . 521 (7552). ss. 310-315. Bibcode : 2015Natur.521..310H . doi : 10.1038/nature14464 . PMID 25993961 .
^ Semaw, Sileshi; Rogers, Michael J.; Simpson, Scott W.; Levin, Naomi E.; Quade, Jay; Dunbar, Nelia; McIntosh, William C.; Caceres, Isabel; Stinchcomb, Gary E.; Holloway, Ralph L.; Brown, Francis H.; Butler, Robert F.; Stout, Dietrich; Everett, Melanie (4 Mart 2020). "Co-occurrence of Acheulian and Oldowan artifacts with Homo erectus cranial fossils from Gona, Afar, Ethiopia". Science Advances . 6 (10). ss. eaaw4694. Bibcode : 2020SciA....6.4694S . doi : 10.1126/sciadv.aaw4694 . PMC 7056306  $2 . PMID 32181331 .
^ Clark, J. G. D. (1969). World prehistory: a new outline . Cambridge: Cambridge University Press.
^ Clark, J.; de Heinzelin, J.; Schick, K.; Hart, W.; White, T.; WoldeGabriel, G.; Walter, R.; Suwa, G.; Asfaw, B.; Vrba, E.; ve di?erleri. (1994). "African Homo erectus: Old radiometric ages and young Oldowan assemblages in the middle Awash Valley, Ethiopia" . Science . 264 (5167). ss. 1907-1909. Bibcode : 1994Sci...264.1907C . doi : 10.1126/science.8009220 . PMID 8009220 .
^ Leakey, Mary (1971). A Summary and Discussion of the Archaeological Evidence from Bed I and Bed II, Olduvai Gorge, Tanzania . Human Origins . ss. 431-460.
^ Isaac, G. Ll., Harris, J. W. K. & Marshall, F. 1981.
^ Napier, J. (November 1962). "Fossil Hand Bones from Olduvai Gorge". Nature . 196 (4853). ss. 409-411. Bibcode : 1962Natur.196..409N . doi : 10.1038/196409a0 .
^ De Heinzelin, J; Clark, JD; White, T; Hart, W; Renne, P; Woldegabriel, G; Beyene, Y; Vrba, E (1999). "Environment and behavior of 2.5-million-year-old Bouri hominids" . Science . 284 (5414). ss. 625-9. Bibcode : 1999Sci...284..625D . doi : 10.1126/science.284.5414.625 . PMID 10213682 .
^ Richards, M. P. (December 2002). "A brief review of the archaeological evidence for Palaeolithic and Neolithic subsistence". European Journal of Clinical Nutrition (?ngilizce). 56 (12). ss. 1270-1278. doi : 10.1038/sj.ejcn.1601646 . ISSN 1476-5640 . PMID 12494313 .

Bibliyografya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Braidwood, Robert J., Prehistoric Men , many editions.
Dominguez-Rodrigo (2005). "Cutmarked bones from Pliocene archaeological sites at Gona, Afar, Ethiopia: Implications for the function of the world's oldest stone tools". Journal of Human Evolution . 48 (2): 109-121. doi : 10.1016/j.jhevol.2004.09.004 . PMID 15701526 .
Edey, Maitland A., The Missing Link , Time-Life Books, 1972.
Schick, Kathy D.; Toth, Nicholas, Making Silent Stones Speak' , Simon & Schuster, 1993, 0-671-69371-9
Semaw (2000). "The World's Oldest Stone Artefacts from Gona, Ethiopia: Their Implications for Understanding Stone Technology and Patterns of Human Evolution Between 2·6?1·5 Million Years Ago" . Journal of Archaeological Science . 27 (12): 1197-1214. doi : 10.1006/jasc.1999.0592 . 28 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Aralık 2022 .
Isaac, Glynn and Harris, JWK The Scatter between the Patches 1975
Isaac (1978). "The Food Sharing Behavior of Protohuman Hominids" . Scientific American . 238 (4): 90-108. doi : 10.1038/scientificamerican0478-90 . PMID 418504 .
Binford, Lewis (1987) Searching for Camps and Missing the Evidence: Another Look at the Lower Paleolithic
Toth, Nicholas (1985) The Oldowan reassessed: a close look at early stone artifacts Journal of Archaeological Science
Susman, Randall L, Journal of Anthropological Research , Vol. 47, No. 2, A Quarter Century of Paleoanthropology: Views from the U.S.A. (Summer, 1991), pp. 129?151
Susman, Randall L. (1998-07-01). "Hand function and tool behavior in early hominids". Journal of Human Evolution . 35 (1): 23?46. doi :10.1006/jhev.1998.0220. ISSN 0047-2484.
Hayden, Brian (2015-11-19). "Insights into early lithic technologies from ethnography". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences . 370 (1682): 20140356. doi :10.1098/rstb.2014.0356. ISSN 0962-8436. PMC 4614719. PMID 26483534
Shea, John J. (2010), Fleagle, John G.; Shea, John J.; Grine, Frederick E.; Baden, Andrea L. (eds.), "Stone Age Visiting Cards Revisited: A Strategic Perspective on the Lithic Technology of Early Hominin Dispersal", Out of Africa I: The First Hominin Colonization of Eurasia , Dordrecht: Springer Netherlands, pp. 47?64, doi :10.1007/978-90-481-9036-2_4, ISBN <bdi id="mwBJc">978-90-481-9036-2</bdi>, retrieved 2022-05-31
Marzke, Mary W. (1997-01). <91::aid-ajpa8>3.0.co;2-g "Precision grips, hand morphology, and tools". American Journal of Physical Anthropology . 102 (1): 91?110. doi :10.1002/(sici)1096-8644(199701)102:1<91::aid-ajpa8>3.0.co;2-g. ISSN 0002-9483

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Oldowan Pebble Tools of Europe 8 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
Oldowan Pebble Tools of Africa 24 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
Oldowan Flake Tool 7 A?ustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
Stone Age Hand-axes at the Wayback Machine (archived February 4, 2007)
Early Palaeolithic
Stone Age Reference Collection
Microwear polishes on early stone tools from Koobi Fora, Kenya 17 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., article in Nature 293, 464?465 (8 October 1981). The summary and the references are displayed at no charge at the Nature site.
Geoarchaeology of the earliest paleolithic sites (Oldowan) in the north Caucasus and the East Europe
An Ape's View of the Oldowan at the Wayback Machine (archived May 21, 2008), T. Wynn and W.C. McGrew, Man 24:383?398; 1989.
Plummer (2004). "Flaked Stones and Old Bones: Biological and Cultural Evolution at the Dawn of Technology" (PDF) . Yearbook of Physical Anthropology . 47 : 118-164. doi : 10.1002/ajpa.20157 . PMID 15605391 . 29 Haziran 2007 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Aralık 2022 .

[1] The Oldowan is classically considered the oldest industry of the Lower Paleolithic. The postulate of an even earlier, possibly pre-human ( australopithecine ) "Lomekwian" industry is due to Harmand, S.; ve di?erleri. (2015). "3.3-million-year-old stone tools from Lomekwi 3, West Turkana, Kenya". Nature . 521 (7552). ss. 310-315. Bibcode : 2015Natur.521..310H . doi : 10.1038/nature14464 . PMID 25993961 .

[Semaw20202-2] Semaw, Sileshi; Rogers, Michael J.; Simpson, Scott W.; Levin, Naomi E.; Quade, Jay; Dunbar, Nelia; McIntosh, William C.; Caceres, Isabel; Stinchcomb, Gary E.; Holloway, Ralph L.; Brown, Francis H.; Butler, Robert F.; Stout, Dietrich; Everett, Melanie (4 Mart 2020). "Co-occurrence of Acheulian and Oldowan artifacts with Homo erectus cranial fossils from Gona, Afar, Ethiopia". Science Advances . 6 (10). ss. eaaw4694. Bibcode : 2020SciA....6.4694S . doi : 10.1126/sciadv.aaw4694 . PMC 7056306  $2 . PMID 32181331 .

[3] Clark, J. G. D. (1969). World prehistory: a new outline . Cambridge: Cambridge University Press.

[4] Clark, J.; de Heinzelin, J.; Schick, K.; Hart, W.; White, T.; WoldeGabriel, G.; Walter, R.; Suwa, G.; Asfaw, B.; Vrba, E.; ve di?erleri. (1994). "African Homo erectus: Old radiometric ages and young Oldowan assemblages in the middle Awash Valley, Ethiopia" . Science . 264 (5167). ss. 1907-1909. Bibcode : 1994Sci...264.1907C . doi : 10.1126/science.8009220 . PMID 8009220 .

[5] Leakey, Mary (1971). A Summary and Discussion of the Archaeological Evidence from Bed I and Bed II, Olduvai Gorge, Tanzania . Human Origins . ss. 431-460.

[6] Isaac, G. Ll., Harris, J. W. K. & Marshall, F. 1981.

[7] Napier, J. (November 1962). "Fossil Hand Bones from Olduvai Gorge". Nature . 196 (4853). ss. 409-411. Bibcode : 1962Natur.196..409N . doi : 10.1038/196409a0 .

[de_Heinzelin2-8] De Heinzelin, J; Clark, JD; White, T; Hart, W; Renne, P; Woldegabriel, G; Beyene, Y; Vrba, E (1999). "Environment and behavior of 2.5-million-year-old Bouri hominids" . Science . 284 (5414). ss. 625-9. Bibcode : 1999Sci...284..625D . doi : 10.1126/science.284.5414.625 . PMID 10213682 .

[9] Richards, M. P. (December 2002). "A brief review of the archaeological evidence for Palaeolithic and Neolithic subsistence". European Journal of Clinical Nutrition (?ngilizce). 56 (12). ss. 1270-1278. doi : 10.1038/sj.ejcn.1601646 . ISSN 1476-5640 . PMID 12494313 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]